ΑΠΟ ΤΟ «Ποτέ Ξανά για Κανέναν» ΣΤΟ «Πότε Ξανά (για Ποιόν);»

Κλεάνθης Γρίβας

9 Σεπτεμβρίου 2025

Περιεχόμενα

ΟΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ «ΛΥΝΟΥΝ» ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΕΒΙΑΝ (6-16 ΙΟΥΛΙΟΥ 1938) – «ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ»

ΣΙΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΑΙΟΥ ΤΡΑΓΟΥ

Η ΔΙΑΔΙΑΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΗΣΗΣ

ΕΒΡΑΙΟΙ: ΑΠΟ ΜΟΝΙΜΑ ΘΥΜΑΤΑ ΣΕ ΜΟΝΙΜΟΥΣ ΘΥΤΕΣ

ΕΒΡΑΙΟΙ: ΜΟΝΙΜΑ ΘΥΜΑΤΑ ΠΡΙΝ ΜΕΤΑΛΛΑΧΘΟΥΝ ΣΕ ΜΟΝΙΜΟΥΣ ΘΥΤΕΣ

Παράρτημα

- Για την Ιερουσαλήμ

- Για την Απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ – 29/11/1947

Γκόγια, Εκτελέσεις της 3ης Μαΐου 1808

Η ναζιστική Γερμανία εξόντωσε με ανατριχιαστικά βιομηχανοποιημένο τρόπο εκατομμύρια Εβραίους, Σλάβους, Ρομά, Σιντ και κάθε άλλη εθνοτική ομάδα που κατά την ρατσιστική παράνοια της «άριας» φυλής ήταν «ανάξια να ζει».  Ανάμεσα στα θύματά της, κεντρική θέση κατέχουν 6 από τα 12 εκατομμύρια των Εβραίων της Ευρώπης, που η εξόντωση τους πέρασε στην ιστορία ως Ολοκαύτωμα. 

Ένοχη γι΄αυτή την πρωτοφανή ανθρωποθυσία στην ιστορία (από την άποψη έκτασης, της τεχνοκρατικής οργάνωσης και της αγριότητάς της) ήταν η ναζιστική Γερμανία. Αλλά, οι νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εξυπηρετώντας εμφανώς ανήθικες δικές τους σκοπιμότητες, αποφάσισαν και επέβαλαν τη δίκαιη αποζημίωση των Εβραίων για τις αγριότητες στις οποίες υποβλήθηκαν, όχι στην μεταπολεμική Γερμανία (την άμεση συνέχεια του καθεστώτος που οργάνωσε το Ολοκαύτωμα), προωθώντας τη δημιουργία ενός Εβραϊκού Κράτους όχι στο έδαφός της Γερμανίας, αλλά στο έδαφος της (υπό Βρετανική Εντολή μέχρι το 1948) Παλαιστίνης, στερώντας στον Παλαιστινιακό λαό το δικαίωμα να αποκτήσει κρατική υπόσταση.

Μ’ αλλά λόγια, η απολύτως δίκαιη αποζημίωση του εβραϊκού λαού για το Ολοκαύτωμά του από τη Ναζιστική Γερμανία «λύθηκε» από τους νικητές όχι σε βάρος της Γερμανίας αλλά με την επιβολή ενός άλλου Ολοκαυτώματος σε βάρος του Παλαιστινιακού λαού που δεν ευθύνονταν για την τραγική μοίρα των Εβραίων της Ευρώπης. 

ΟΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ «ΛΥΝΟΥΝ» ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Και έτσι, οι ευρωπαικές δυνάμεις νόμισαν ότι «έλυσαν» το πρόβλημα των 6 εκατομμυρίων Εβραίων της Ευρώπης που διασώθηκαν από το Ολοκαύτωμα (που δεν τους ήθελε καμιά τους), αφενός «ξεπλένοντας» τις ενοχές τους για την -επί αιώνες- διαχρονική χρησιμοποίηση των Εβραίων ως αποδιοπομπαίων τράγων σε όλη την έκταση της Ευρώπης, δυτικής και ανατολικής, και αφετέρου, δημιουργώντας ένα τεχνητό εβραϊκό κράτος-φρούριο στην Παλαιστίνη, διασφαλίζοντας έτσι στο διηνεκές την εκμετάλλευση των πετρελαίων της Μέσης Ανατολής από τις πόρνες «7 Αδελφές» και των δυνάμεων που τις προστάτευαν – με αιχμή του δόρατος την πάλαι ποτέ κραταιά και νυν ξεδοντιασμένη «Μεγάλη» Βρετανία.

ΕΝΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΌ ΦΛΑΣ-ΜΠΑΚ:

ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΕΒΙΑΝ (6-16 ΙΟΥΛΙΟΥ 1938) - ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ

Η​​ Διάσκεψη του Εβιάν (Γαλλία, 6-16 Ιουλίου 1938) είχε θέμα της την υποδοχή των Εβραίων προσφύγων που εξαναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τη ναζιστική Γερμανία και την Αυστρία [που η προσάρτησή της στη ναζιστική Γερμανία -Anschluss- στις 12 Μαρτίου 1938, επικυρώθηκε με… δημοψήφισμα στις 10 Απριλίου 1938 – υπέρ… 99,73% !!!], προκάλεσε νέα προσφυγική έξοδο.

Στη Διάσκεψη, που συγκλήθηκε με πρωτοβουλία του Ρούζβελτ, πήραν μέρος εκπρόσωποι 32 χωρών για να συζητήσουν το πρόβλημα των Εβραίων προσφύγων, εξελίχθηκε σε μια παταγώδη αποτυχία, αποδεικνύοντας την ρατσιστική πολιτική των συμμετεχόντων κρατών στο ζήτημα της υποδοχής Εβραίων προσφύγων από την ναζιστική Γερμανία και την Αυστρία. Το μόνο που αποφασίστηκε ήταν η σύσταση μιας Διακυβερνητικής Επιτροπής για τους Πρόσφυγες (ICR).

Καμία χώρα δεν ήθελε να δεχτεί τους Εβραίους πρόσφυγες, προβάλλοντας από διάφορες εν αμαρτίες δικαιολογίες (όπως για παράδειγμα, η Βρετανία, αρνείται να εγκαταστήσει Εβραίους στην Παλαιστίνη – που ήταν τότε υπό βρετανική Εντολή – «επειδή αυτό θα ενοχλούσε τους Άραβες και θα γινόταν αφορμή συγκρούσεων». Οι χώρες που μετέχουν στη διάσκεψη καταδίκαζαν τη ναζιστική Γερμανία, αλλά καμία δεν δέχονταν να προστατέψει τα θύματά της.

Μετά την αποτυχία της Διάσκεψης η ναζιστική εφημερίδα «Λαϊκός Παρατηρητής» (Völkischer Beobachter), όργανο του ναζιστικού κόμματος της Γερμανίας, έγραψε πανηγυρικά: «Κανένας δεν τους θέλει».  Όπως γράφει ο ιστορικός της εβραϊκής τραγωδίας Saul Friedländer (Η Ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι, Πόλις, 2013, σ. 282), οι Ναζί έλεγαν την αλήθεια: Η Διάσκεψη του Εβιάν αποκάλυψε ότι κανένας δεν ήθελε τους Εβραίους στη χώρα του. Όλες οι χώρες – με μοναδική εξαίρεση τη Δομινικανή Δημοκρατία – πρότειναν «λύσεις» για να τους ξεφορτωθούν κάπου αλλού.

Είναι χαρακτηριστική η άρνηση των ΗΠΑ τον Μάιο–Ιούνιο του 1939, να δεχτούν πάνω από 900 Εβραίους πρόσφυγες, οι οποίοι είχαν φτάσει από το Αμβούργο με το πλοίο «St. Louis». Αφού αρνήθηκαν δώσουν άδεια να αγκυροβολήσει, το πλοίο αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Ευρώπη. Η Βρετανία, η Γαλλία, η Ολλανδία και το Βέλγιο συμφώνησαν να επιμεριστούν το «βάρος». Η συνέχεια γράφηκε στα στρατόπεδα εξόντωσης, μετά την κατάκτηση της Γαλλίας, της Ολλανδίας και του Βελγίου από την ναζιστική Γερμανία.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται πάντοτε ως τραγωδία. Για την Ευρώπη, που αντιμετωπίζει νέο κύμα προσφύγων από χώρες της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ασίας, τότε το πρόβλημα ήταν οι Εβραίοι, τώρα είναι οι μουσουλμάνοι. Αλλά  τα «επιχειρήματα» παραμένουν τα ίδια.

«Προφανώς, κανείς δεν θέλει να ξέρει ότι η σύγχρονη ιστορία έχει δημιουργήσει ένα καινούργιο είδος ανθρώπινων όντων – αυτό το είδος που κλείνεται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης από τους εχθρούς του και στα στρατόπεδα εγκλεισμού από τους φίλους του».  (Hannah Arendt στο Enzo Traverso: Εμείς οι Πρόσφυγες. Εκδόσεις του 21ου, 2015).

ΣΙΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ

Ετσι, η ανθρωπότητα εμπλέχτηκε ανάμεσα στη Σκύλα του Σιωνισμού και τη Χάρυβδη του αντισημιτισμού, παρακάμπτοντας το γεγονός ότι:

Ο Σιωνισμός είναι μια πολιτική ιδεολογία που με τις διάφορες παραλλαγές της (όπως συμβαίνει με όλες τις ιδεολογίες) μπορεί καλύπτει ένα πολίτικό ή θρησκευτικό κίνημα, κόμμα, οργάνωση, ομάδα, γκρουπούσκουλο. Συνεπώς, η αποδοχή του ή όχι είναι ζήτημα επιλογής: μπορεί κανείς να επιλέξει να είναι σιωνιστής ή αντι-σιωνιστής κατά βούληση – όπως μπορεί να είναι υπέρ ή κατά οποιασδήποτε πολιτικής ιδεολογίας (φασισμός, κομμουνισμός, φιλελευθερισμός, κλπ.) 

Ενώ, ο αντισημιτισμός είναι μια διαστροφική γενοκτονική ιδεολογία φυλετικού μίσους (όπως και όλες οι αντίστοιχές της), που δαιμονοποιεί και εξοντώνει ανθρώπους όχι γι’ αυτό που κάνουν αλλά γι’ αυτό που είναι εκ καταγωγής, πράγμα που σημαίνει ότι δεν επιλέγεται από τα δυνάμει θύματά του.  

• Χτες οι εν εξουσία Χιτλερικοί μάς δίδαξαν πώς εξοντώνονται ατιμώρητα οι Εβραίοι, οι Σλάβοι, οι Ρομά και πλήθος άλλες «κατώτερες» εθνότητες ή φυλές.

• Σήμερα, οι εν εξουσία Εβραίοι του Νετανιάχου και των ομόσταυλών του, μας έμαθαν πως αφανίζονται, επίσης ατιμώρητα, οι Παλαιστίνιοι.

• Αύριο, ίσως οι Άραβες μας διδάξουν πώς αφανίζονται οι Ισραηλινοί.

• Και μεθαύριο, κάποιοι άλλοι εξουσιοφρενείς ίσως μας δώσουν το μέγιστο μάθημα του ολοκληρωτικού αφανισμού όλων μας.

Έτσι από το κατηγορηματικό «Ποτέ Ξανά για Κανέναν» περάσαμε στην αγωνιώδη ερώτηση «Πότε Ξανά για Ποιόν;».

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΑΙΟΥ ΤΡΑΓΟΥ

Η αναγωγή ορισμένων ατόμων ή ομάδων σε αποδιοπομπαίους τράγους και το, συνακόλουθο, εξοντωτικό κυνήγι τους, αποτελεί μόνιμο και χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των τύπων κοινωνικής οργάνωσης στους οποίους η συστηματική χρήση βίας συνδέεται με την ύπαρξη ανταγωνιστικών τάξεων και για τις οποίες «η νόμιμη βία» (δηλαδή, η κρατική εξουσία) «αποτελεί μια οικονομική δύναμη». (F. Engels: «Γράμμα στον Σμιτ», 27/10/1890)

Η αποδιοπόμπηση συνιστά ένα επαναλαμβανόμενο, εξουσιαστικά μεθοδευμένο και κοινωνικά επικυρωμένο έγκλημα που εξυπηρετεί μια ζωτική ανάγκη κάθε κοινωνίας η οποία χαρακτηρίζεται από βαθιές εσωτερικές αντιθέσεις και αντιφάσεις:

Με την προς τα έξω προβολή της επιθετικότητας που απορρέει από τις εσωτερικές της εντάσεις (εντάσεις που με τη σειρά τους προκύπτουν από τις υπάρχουσες αξεπέραστες εσωτερικές αντιθέσεις της), κάθε ανταγωνιστική κοινωνία μπορεί να διασφαλίζει εκείνη τη σχετική ενότητα που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση και την αναπαραγωγή της.

Αυτό σημαίνει πως κάθε ανταγωνιστική κοινωνία, προκειμένου να διατηρήσει τη διαρκώς απειλούμενη συνοχή της, έχει ανάγκη από κάποιο πραγματικό ή φανταστικό, εξωτερικό ή εσωτερικό εχθρό, ενάντια στον οποίο συμπαρατάσσονται τα μέλη της. Πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα την ενδυνάμωση των στοιχείων που την ενοποιούν και την πλασματική αποδυνάμωση και επικάλυψη των στοιχείων που τη διασπούν. 

Ανταποκρινόμενος λοιπόν σε μια ζωτική κοινωνική ανάγκη αυτός ο αποδιοπομπαίος τράγος, όταν δεν υπάρχει, εφευρίσκεται ή κατασκευάζεται. Κι αυτή ακριβώς την ανάγκη εκφράζει εύστοχα και κυνικά ο Γκέμπελς όταν διακήρυχνε πως «ο Εβραίος, κι αν ακόμα δεν υπήρχε, θα έπρεπε να εφευρεθεί». (Κλ. Γρίβας: «33 Ερωτήματα για τον Ψυχιατρικό Ολοκληρωτισμό», περ. Ιανός, τχ. 1/1982)

Θεωρημένη από το πρίσμα αυτής της ζωτικής ανάγκης, όλη η ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών που χαρακτηρίζονται από βαθιές εσωτερικές αντιθέσεις δεν είναι παρά η ιστορία μιας αέναης αναζήτησης, ανακάλυψης, κατασκευής ή εφεύρεσης αποδιοπομπαίων τράγων, που πυροδοτείται και καθοδηγείται από την εξουσία.

Η εξουσία (που είναι προϊόν και, συγχρόνως, παραγωγός μιας αντίθεσης και αποτελεί τη συμπυκνωμένη έκφραση αυτής της αντίθεσης) μέσα από τη διαδικασία της αποδιοπόμπησης μπορεί να προβάλλεται ως έκφραση της ενοποίησης και του ξεπεράσματος των ανταγωνιστικών στοιχείων που συνθέτουν αυτή την αντίθεση.

Αυτό σημαίνει πως η ύπαρξη του αποδιοπομπαίου τράγου αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση της ισχυροποίησης της εξουσίας που τον κατασκευάζει, γιατί της δίνει τη δυνατότητα να μεταμορφώνεται από στοιχείο που διασπά σε στοιχείο που ενοποιεί την κοινωνία. Συνεπώς, η εξουσία και η αποδιοπόμπηση είναι έννοιες συνυφασμένες και η αμφισβήτηση της μιας είναι αδύνατη χωρίς την αμφισβήτηση της άλλης.

Η ΔΙΑΔΙΑΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΗΣΗΣ

Στη μανιχαϊστική λογική, που χαρακτηρίζει την απλοϊκή σκέψη από τις απαρχές των ανθρώπινων κοινωνιών, οφείλεται η πρωταρχική διάκριση μεταξύ εκείνων που συμμορφώνονται και εκείνων που δεν συμμορφώνονται με τις βασικές επιταγές της ομάδας.

Πάνω σ' αυτή την πρωταρχική διάκριση οικοδομήθηκαν όλες οι μεταγενέστερες εξοντωτικές αντιπαραθέσεις ανάμεσα σ' εκείνους που τηρούν και σ' εκείνους που παραβιάζουν τις «σταθερές» αξίες της ομάδας.

Οι αντιπαραθέσεις αυτές χαρακτηρίζουν όχι μόνο την ανθρώπινη σκέψη αλλά και το σύνολο των εκφάνσεων της κοινωνικής ζωής από της καταβολής των ιστορικών κοινωνιών μέχρι σήμερα:

Ομόφυλος–Αλλόφυλος. Ομοεθνής–Αλλοεθνής. Ορθόδοξος–Αιρετικός (από πολιτική, θρησκευτική, ηθική, επιστημονική άποψη). Ομοφυλόφιλος–Ετεροφυλόφιλος. Λογικός–Τρελός. Εξαρτημένος–Μη εξαρτημένος, κ.α.

Η συμπεριφορά των ανθρώπων που δεν εναρμονίζεται με το κυρίαρχο μοντέλο συμπεριφοράς της ομάδας που επιβάλλεται εξουσιαστικά, αντιμετωπίζεται κατά κανόνα ως απειλή για τη συνοχή της ομάδας, πράγμα που τους καθιστά εύκολα αναγώγιμους σε αποδιοπομπαίους τράγους.

Τα μέλη κάθε ανταγωνιστικής κοινωνίας, προκειμένου να ερμηνεύσουν το φαινόμενο μιας ύπαρξης που βιώνεται με μη-επικυρωμένους και καθιερωμένους τρόπους και προκειμένου να μετριάσουν την αγχογόνα ένταση που απορρέει από το «διαφορετικό» (το οποίο γίνεται, σχεδόν πάντα, αντιληπτό ως απειλή) αναπτύσσουν σε κάθε περίπτωση μια «θεωρία» (που υποτίθεται πως βοηθάει στην ερμηνεία αυτής της απειλής) από την οποία απορρέουν ορισμένες «μέθοδοι» για την αντιμετώπιση της.

Αυτό σημαίνει πως η διαδικασία αναγωγής ενός ατόμου ή μιας ομάδας σε αποδιοπομπαίο τράγο και η επιτυχής έκβαση της επιχείρησης για την εξουδετέρωσή του, αναγκαία προϋποθέτει μια θεωρητική πλατφόρμα και ένα ορισμένο σύνολο μεθόδων που συνδέονται με την εφαρμογή της.

Συνοψίζοντας τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να πούμε πως κάθε αποδιοπόμπηση ατόμου ή ομάδας: 

• Στηρίζεται σε δύο σκόπιμους μύθους:

1) Ορισμένα άτομα που η συμπεριφορά τους διαφέρει απ' το κυρίαρχο μοντέλο είναι άρρωστα ή υποφέρουν απ' αυτή τη διαφοροποίηση.

2) Τα άτομα αυτά είναι κοινωνικά, ψυχολογικά ή βιολογικά κατώτερα από τα «υγιή» μέλη της ομάδας.

• Μεθοδεύεται σε τρεις φάσεις:

1) Επιλογή του αποδιοπομπαίου τράγου.

2) Αναγωγή της ύπαρξης του αποδιοπομπαίου σε απειλή για την κοινωνία.

3) Παρέμβαση της εξουσίας για την αντιμετώπιση της απειλής.

• Εκφράζεται πρακτικά με την εφαρμογή μεθόδων νομιμοφανούς εξόντωσης του αποδιοπομπαίου τράγου στο όνομα της «προστασίας της κοινωνίας». Δηλαδή, εμπεριέχει ως θεμελιακό της στοιχείο τη βία.

• Εδράζεται πάντα στην εκμετάλλευση του δέους και της ανασφάλειας που διακατέχει την ανθρώπινη ύπαρξη όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με το διαφορετικό ή το άγνωστο ή με οτιδήποτε τείνει να ανατρέψει τις βεβαιότητες, τις σταθερότητες και τις ισορροπίες της.

• Έχει ως αποτέλεσμα την παραπέρα ενδυνάμωση της εξουσίας και τον παραπέρα δραστικό περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, σ' ένα ορισμένο πεδίο των ανθρώπινων υποθέσεων.

Όλο αυτό το πλέγμα των ιδεολογημάτων (μύθοι, δοξασίες, προκαταλήψεις και δήθεν επιστημονικές θεωρίες) που καλύπτουν κάθε αποδιοπόμπηση και οι εγκληματικές πρακτικές που απορρέουν απ' αυτά, είναι λανθασμένο και ανήθικο.

• Είναι λανθασμένο γιατί παραβλέπει σκόπιμα όλα τα δεδομένα των επιστημονικών και λογικών προσεγγίσεων του ζητήματος και ανάγει το ιδεολόγημα σε «επιστημονικό» δόγμα. Και

• Είναι ανήθικο γιατί (μέσα από μια μεσσιανική ιδεολογία επενδυμένη με μια επιστημονικοφανή ορολογία) εξυπηρετεί την ανάγκη της εξουσίας να συναλλάσσεται με τα μέλη της κοινωνίας που η ίδια χαρακτηρίζει ως «επικίνδυνα», μ’ ένα τρόπο που συμφέρει μόνο στην εξουσία και καθορίζεται μόνο απ’ αυτή (και, μάλιστα, με κοινωνική απαίτηση και επικύρωση).

Εν κατακλείδι, στο στημένο «παιχνίδι» της εξουσίας και του ατόμου, η τράπουλα –που προτείνεται πάντα από την εξουσία – είναι σημαδεμένη και τα σημάδια της τα γνωρίζει μόνο η εξουσία.

Πρόκειται για μια τυπική ολοκληρωτική επιβολή του μονόλογου της εξουσίας σ' ένα ορισμένο πεδίο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, που οδηγεί αναπόδραστα στο μαυσωλείο ή το ψυχιατρείο ή και στα δυό.

▪ Ενός μονόλογου που στη διατύπωση του συμμετέχουν όλοι οι θεσμικοί εκφραστές των εγκαθιδρυμένων σχέσεων ιδιοκτησίας και εξουσίας οι οποίες χαρακτηρίζουν κάθε συγκεκριμένη κοινωνία: οι κάτοχοι της οικονομικής ισχύος και τα επιμέρους εκτελεστικά τους όργανα (πολιτικοί διαχειριστές, νομοθέτες, δικαστές, αστυνομικοί, γιατροί, ψυχίατροι, δημοσιογράφοι, ιεροεξεταστές).

▪ Ενός μονόλογου που «καταργεί τα ευεργετικά αποτελέσματα του διαλόγου και οδηγεί αναπόφευκτα στο μαυσωλείο ή το ψυχιατρείο»,* ή και στα δύο. [*Octavio Paz: «Ο Μονόλογος οδηγεί στο μαυσωλείο ή το ψυχιατρείο»]

Κάθε κοινωνία, στα μεταβατικά στάδια της εξελικτικής της διαδρομής, υφίσταται τρανταγμούς που διαπερνούν όλα τα επίπεδα της ύπαρξης και της λειτουργίας της. Σ’ αυτές τις φάσεις, τα περιθώρια των επιλογών της εξουσίας είναι απολύτως περιορισμένα: 

• ή θα ικανοποιήσει τη βασική ψυχολογική ανάγκη των μελών της κοινωνίας για ασφάλεια και σταθερότητα (ανάγκη που χαρακτηρίζει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, κυρίως στις μεταβατικές περιόδους των κοσμογονικών αλλαγών που, όπως είναι φυσικό, συνοδεύονται από ανασφάλεια και αστάθεια)

● ή θα καταποντιστεί ως αποτέλεσμα αυτής της αδυναμίας της.

Οι λόγοι είναι προφανείς: η μεταβατικότητα με τη ρευστότητα, την αβεβαιότητα και την αμφισβήτηση που φέρνει μαζί της, υπονομεύει δραστικά τους μέχρι τότε σταθερούς κανόνες και αξίες, διαλύει τις προηγούμενες υποστηρικτικές βεβαιότητες και καθιστά αναγκαία την εναγώνια αναζήτηση νέων ζωτικών αντιστηριγμάτων. Αυτή η κατάσταση, αναγκαστικά πυροδοτεί την απελευθέρωση μιας σωρείας άγνωστων καταπιεσμένων δυνάμεων, οι οποίες είναι δυνητικά ανατρεπτικές και, κατά συνέπεια, αποτελούν έναν, δυνάμει πραγματικό, κίνδυνο για τις υφιστάμενες σχέσεις εξουσίας.

Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο παρεμβάλλεται ο αποδιοπομπαίος τράγος (ο πραγματικός ή φανταστικός, εσωτερικός ή εξωτερικός εχθρός), που η κοινωνική του λειτουργία έγκειται στο γεγονός ότι δίνει στην εξουσία τη δυνατότητα να συσπειρώσει τις δυνητικά ανατρεπτικές δυνάμεις, εναντίον ενός στόχου που επιλέγεται από την εξουσία και εξυπηρετεί τα συμφέροντα της.

Με βάση αυτή τη θεώρηση, γίνεται φανερό πως στις μεταβατικές φάσεις της εξέλιξης της κοινωνίας, η ύπαρξη του αποδιοπομπαίου τράγου αποτελεί ζήτημα ζωής ή θανάτου για την κατεστημένη εξουσία. Γι' αυτό και τον κατασκευάζει. 

ΕΒΡΑΙΟΙ: ΑΠΟ ΜΟΝΙΜΑ ΘΥΜΑΤΑ ΣΕ ΜΟΝΙΜΟΥΣ ΘΥΤΕΣ

Οι Εβραίοι, ένας λαός με ιστορία χιλιετιών, πολλές δεκαετίες πριν από την πτώση της Ιερουσαλήμ (70 π.Χ.) θα στερηθούν τη δυνατότητα για αυτοδύναμη εθνική έκφραση στο ιστορικό πεδίο και θα διασκορπιστούν σ' όλο τον τότε γνωστό κόσμο.

Συνασπισμένοι σε μικρές κλειστές κοινότητες στις διάφορες χώρες υποδοχής, οι Εβραίοι έμελλαν να αναλάβουν το ρόλο του μόνιμου αποδιοπομπαίου τράγου στους είκοσι αιώνες που ακολούθησαν την πτώση της Ιερουσαλήμ.

Στην πρώτη μεγάλη φάση της διασποράς τους, οι εβραϊκές κοινότητες που αναπτύχθηκαν σ' όλη σχεδόν την έκταση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ήταν απορροφημένες στην προσπάθεια της επιβίωσης τους και ποτέ σχεδόν δε θεωρήθηκαν ως ανταγωνιστική δύναμη ή απειλή για την κεντρική εξουσία, η οποία υιοθέτησε απέναντι τους μια στάση που κυμαινόταν από την απλή ανοχή μέχρι την πλήρη πολιτική αναγνώριση (από τους αυτοκράτορες Σεβήρο και Καρακάλα).

Η δημιουργία της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (που πολλούς αιώνες αργότερα καθιερώθηκε ως βυζαντινή) και η αναγνώριση του χριστιανισμού ως μοναδικής επίσημης κρατικής θρησκείας, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη οικονομική και κοινωνική επιρροή των εβραϊκών μειονοτήτων, ανάτρεψε την υφιστάμενη ισορροπία. Η νεότευκτη εξουσία αντιμετώπιζε την ανάπτυξη της εβραϊκής επιρροής ως απειλή που στρεφόταν άμεσα εναντίον της.

Για την εξουδετερώσει άρχισε να καλλιεργεί το μίσος κατά των «μιαρών αλλοθρήσκων» και, κατά καιρούς, πυροδοτούσε κύματα των διωγμών τους, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της μ' ένα διπλό τρόπο:

▪ Από τη μια μεριά τους αποδυνάμωνε ως κατασκευασμένη εν δυνάμει αντίπαλό της.

▪ Από την άλλη εκτόνωνε τη λαϊκή δυσαρέσκεια στις περιόδους της οξύτερης έκφρασης της σ' ένα κανάλι ακίνδυνο για την ίδια.

Ο Εβραίος, ως ο πανταχού παρών αποδιοπομπαίος τράγος, πρόσφορος για οποιαδήποτε χρήση, είχε «ανακαλυφθεί».

Αντικείμενο άσκησης μιας πολύμορφης βίας (διωγμοί, σφαγές, λεηλασίες, κλπ.), οι Εβραίοι θα δοκιμαστούν σκληρά από διαδοχικά κύματα διωγμών που καθοδηγούνται από την εξουσία (351, 521, 614, 694 μ.Χ.). Κι αυτό θα επιταχύνει τη διαδικασία της ατομικής ή μαζικής μετακίνησής τους σε λιγότερο εχθρικές χώρες της δυτικής Ευρώπης, όπου έμελλε να επαναληφθεί, με τραγικότερο τρόπο, ο ίδιος ιστορικός κύκλος:

▪ Στην πρώτη φάση της οργάνωσης των εβραϊκών παροικιών στις νέες χώρες υποδοχής οι σχέσεις ανάμεσα στους Εβραίους και τις τοπικές εξουσίες είναι αγαθές.

▪ Στην επόμενη φάση, η ανάπτυξη και η αύξηση της επιρροής των εβραϊκών κοινοτήτων θα θεωρηθεί από κάθε τοπική εξουσία ως απειλή που στρέφεται εναντίον της και, αντιδρά βάζοντας σε κίνηση το μηχανισμό δίωξης τους.

Μετά την πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ο καθολικισμός αναδεικνύεται σε μονοπωλιακά κυρίαρχη θρησκευτική δύναμη και αναλαμβάνει την καθοδήγηση της δίωξης των Εβραίων σε όλη τη γεωγραφική έκταση της επιρροής του, καλύπτοντας τα καθαρά οικονομικά και πολιτικά κίνητρα του μεθοδευμένου αφανισμού των Εβραίων πίσω από τα ιδεολογικά εφευρήματα της υπεράσπισης της «αληθινής πίστης» και της «θρησκευτικής καθαρότητας».

• Μέχρι την Δ’ σύνοδο του Λατεράνο (1215), οι πιέσεις ή διώξεις κατά των Εβραίων εκδηλώνονταν περιστασιακά, είχαν σχετικά περιορισμένο χαρακτήρα και εξαρτιόνταν από τις σκοπιμότητες που ήθελαν να εξυπηρετήσουν οι διάφορες τοπικές εξουσίες.

• Από την Δ’ σύνοδο του Λατεράνο και μετά, η κεντρική θεοκρατική εξουσία αναλαβαίνει την οργάνωση, τη συστηματοποίηση και την καθοδήγηση των διωγμών των Αιρετικών και των Εβραίων με αντικειμενικό στόχο την λαφυραγώγηση των περιουσιακών τους στοιχείων και την εκμηδένιση της επιρροής τους.

Ανάμεσα στα πρώτα μέτρα που παίρνονται εναντίον των Εβραίων είναι η απαγόρευση της άσκησης ορισμένων επαγγελμάτων, της κατοχής δημόσιων αξιωμάτων και των σχέσεών τους με το χριστιανικό πληθυσμό, της κατοχής ακίνητης ιδιοκτησίας και άλλα, που συνδυάζονται με την επιβολή ιδιαίτερα υψηλής φορολογίας τους.

Ως αποτέλεσμα, οι Εβραίοι εξαναγκάζονται στην άσκηση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων που τους επιτρέπει η εξουσία, με πρώτη ανάμεσά τους την εμπορία του χρήματος (δανεισμός με τόκο), η οποία θεωρούνταν αντίθετη με τη χριστιανική διδασκαλία και, απαγορευόταν στους χριστιανούς από την εκκλησία, πράγμα που θα καταστήσει τους Εβραίους που ασχολούνταν με την «εμπορία του χρήματος», σε ιδιόμορφους όψιμους «τραπεζίτες του μεσαίωνα».

Η εξουσιαστικά επιβαλλόμενη της «εμπορίας του χρήματος» στο εβραϊκό στοιχείο, σε συνδυασμό με τη σταδιακή μετάβαση από την κλειστή οικονομία του φέουδου (όπου το χρήμα διαδραματίζει έναν ασήμαντο ρόλο) στην ανοιχτή οικονομία της αγοράς (όπου το χρήμα παίζει πρωτεύοντα καθοριστικό ρόλο), θα καταστήσει σύντομα τους Εβραίους υπολογίσιμο οικονομικό παράγοντα της ευρωπαϊκής κοινωνίας. 

ΕΒΡΑΙΟΙ: ΜΟΝΙΜΑ ΘΥΜΑΤΑ ΠΡΙΝ ΜΕΤΑΛΛΑΧΘΟΥΝ ΣΕ ΜΟΝΙΜΟΥΣ ΘΥΤΕΣ

Προάγγελοι των τραπεζιτών της καπιταλιστικής κοινωνίας αυτοί οι «τραπεζίτες του μεσαίωνα», θα δουν τον οικονομικό τους ρόλο (που τους επιβλήθηκε από την κεντρική θεοκρατική εξουσία) να αποχτάει μια όλο και πιο βαρύνουσα σημασία (ενάντια και στις προθέσεις και τα συμφέρονται αυτής της εξουσίας). Κι αυτό θα τους φέρει αντιμέτωπους τόσο με την εκκλησιαστική εξουσία όσο και με την εκκολαπτόμενη αστική τάξη, από τις οποίες, η ύπαρξη των Εβραίων θα γίνει αντιληπτή ως μια σοβαρή ανταγωνιστική δύναμη.

Σημαντική απειλή για τις δύο πιο υπολογίσιμες κοινωνικές δυνάμεις αυτής της ιστορικής περιόδου, της κατεστημένης εκκλησιαστικής εξουσίας και της ανερχόμενης αστικής τάξης, οι Εβραίοι θα αναχθούν και πάλι σε αντικείμενο μαζικών διώξεων στο πλαίσιο μιας πανευρωπαϊκής επιχείρησης με ξεκάθαρα οικονομικά και πολιτικά κίνητρα, που οργανώνεται και καθοδηγείται από την εξουσία, στο όνομα της υπεράσπισης των ίδιων πάντα τετριμμένων αλλά αποτελεσματικών ιδεολογικών εφευρημάτων.

▪ Κατά τον 11^ο αιώνα σημειώνεται η αποδιοπόμπηση των Εβραίων των παροικιών του Ρήνου, του Δούναβη και της Μοζέλα και γίνονται αντικείμενο διώξεων, σφαγών και λεηλασιών, με αποκορύφωση τους διωγμούς του 1096.

▪ Στον 12^ο αιώνα έρχεται η σειρά των Εβραίων της βόρειας Γερμανίας (1146) και της Αγγλίας (1189).

▪ Στα τέλη του 12ου αιώνα, με πρωτοβουλία του πάπα Ιννοκέντιου Γ' η επιχείρηση εναντίον των Εβραίων τίθεται υπό κεντρικό έλεγχο κάτω από την καθοδήγηση της Ιερής Εξέτασης, ενός ειδικού κατασταλτικού θεσμού, στην οποία ανατίθεται το «θεάρεστο έργο» της εξόντωσης των Εβραίων. Η Ιερή Εξέταση εκπληρώνει το έργο της με τέτοιο ζήλο και αποτελεσματικότητα, ώστε δημιουργεί και επιβάλλει ένα ιστορικά αξεπέραστο διωκτικό μοντέλο το οποίο, έκτοτε, θα αντιγράφεται εξακολουθητικά απ’ όλες τις αυταρχικές, κοσμικές ή θεοκρατικές, εξουσίες στον πλανήτη.

▪ Τον 13^ο-15^ο αιώνα οργανώνεται η «εξουδετέρωση» των Εβραίων της Ισπανίας υπό τον έλεγχο της ισπανικής Ιερής Εξέτασης. Ύστερα από αλλεπάλληλα κύματα διώξεων, που κορυφώνονται με τους διωγμούς του 1329, του 1390, του 1412 και του 1492, ένας μεγάλος αριθμός Εβραίων σφαγιάζεται, πάρα πολλοί εκχριστιανίζονται βιαίως και η τεράστια πλειοψηφία τους, περίπου 200.000 άνθρωποι, εξαναγκάζονται σε εκπατρισμό και αναζητούν καταφύγιο στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης και τα Βαλκάνια. Παρόμοια είναι η τύχη των Εβραίων και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

▪  Τον 14^ο αιώνα, η μεγάλη επιδημία πανούκλας που έπληξε την Ευρώπη, αποδείχτηκε αρωγός της πανευρωπαϊκής επιχείρησης κατά των Εβραίων στην οποία αποδύθηκε η θεοκρατική εξουσία. Οι Εβραίοι θα ενοχοποιηθούν για την επιδημία και η εξιλέωση τους θα πληρωθεί με το αίμα τους: «Δύο ολόκληρα χρόνια το αίμα έτρεχε από την Ισπανία μέχρι τη Σιλεσία και την Ουγγαρία».

▪ Τον 15^ο αιώνα έρχεται η σειρά των Εβραίων της Γαλλίας, Πορτογαλίας, Αγγλίας, Ιταλίας, Γερμανίας, Αυστρίας και Ολλανδίας.

▪ Από το 16^ο αιώνα και μετά, με τη βαθμιαία αποδυνάμωση της θεοκρατικής εξουσίας στις χώρες του αναπτυσσόμενου ευρωπαϊκού καπιταλισμού, άρχισε να αποδυναμώνεται και η δίωξη των Εβραίων.

▪ Έκτοτε και μέχρι σήμερα, μαζικοί και ιδιαίτερα άγριοι διωγμοί των Εβραίων θα σημειώνονται μόνο στις πιο καθυστερημένες φεουδαρχικές περιοχές της ευρωπαϊκής ηπείρου, στις οποίες η θεοκρατική εξουσία εξακολουθεί να παίζει καθοριστικό ρόλο.

Με καθυστέρηση αρκετών αιώνων, οι Εβραίοι θα ξαναζήσουν τη φρίκη των μαζικών διωγμών στη Ρωσία (στο δεύτερο μισό του 17ου, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα) και στην Πολωνία (το 18ο αιώνα), για να ανακαλυφτούν και να καθιερωθούν εκ νέου ως αποδιοπομπαίοι τράγοι σε μια αναπτυγμένη καπιταλιστική χώρα, τη Γερμανία του μεσοπόλεμου, όταν εμφανίζεται στο προσκήνιο ο ναζισμός, μια απ’ τις πιο άγριες και απάνθρωπες κοσμικές θρησκείες της ιστορίας.

Η αποδιοπόμπηση ορισμένων ατόμων ή ομάδων συνδέεται άμεσα με τους αντικειμενικούς στόχους της εξουσίας που την πυροδοτεί και τη διαχειρίζεται:

▪ Κατά τη φεουδαρχική περίοδο, η θεοκρατική εξουσία που στηρίζεται στην πίστη, ανακαλύπτει τους αποδιοπομπαίους τράγους που έχει ανάγκη (για την ενδυνάμωση και διαιώνιση της κυριαρχίας της) στο πρόσωπο των αρνητών της «πίστης».

Για αιώνες ολόκληρους οι «αρνητές της πίστης» της, ο αιρετικός και ο Εβραίος, πλήρωναν με τη ζωή τους την ικανοποίηση αυτής της (τόσο ζωτικής για την εξουσία) ανάγκης, εγκλωβισμένοι στην αρπάγη της Ιερής Εξέτασης, ενός εγκληματικού και εγκληματογόνου διωκτικού μηχανισμού που οργανώθηκε ειδικά γι’ αυτούς.

▪ Κατά τη μεταβατική φάση από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, η θεοκρατική εξουσία αρχίζει να κλονίζεται και να αποδυναμώνεται και μαζί της υποβαθμίζεται και εκφυλίζεται και η σημασία των αποδιοπομπαίων τράγων που της αντιστοιχούν: Ο Αιρετικός και ο Εβραίος κατεβαίνουν από την πυρά, αργά-αργά – παρόλο που θα εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο διακρίσεων στη δυτική Ευρώπη και φρικτών πογκρόμ στην ανατολική.

Η νέα ανερχόμενη τάξη, στην πάλη της ενάντια στη θεοκρατική αντίληψη οργάνωσης της κοινωνίας, χρησιμοποιεί ως κύριο αντιστήριγμά της τη «λογική». Και, η καπιταλιστική εξουσία που στηρίζεται στη «λογική» ανακαλύπτει τους αποδιοπομπαίους τράγους που έχει ανάγκη για την ενδυνάμωση και διαιώνιση της κυριαρχίας της, στο πρόσωπο των «αρνητών της λογικής». Για ολόκληρους αιώνες οι «αρνητές της [εξουσιαστικής] λογικής», θα πληρώνουν με τη ζωή τους την ικανοποίηση αυτής της ζωτικής -για την εξουσία- ανάγκης, εγκλωβισμένοι στην αρπάγη των θεσμών που κατασκευάστηκαν ειδικά γι' αυτούς.

▪ Στη φάση της εδραίωσης του καπιταλισμού, εμπεδώνεται και ισχυροποιείται το μοντέλο εξουσίας που του αντιστοιχεί. Μαζί του, εμπεδώνονται και ισχυροποιούνται και οι αποδιοπομπαίοι τράγοι που της αντιστοιχούν: Οι παντός είδους αμφισβητίες «αρνητές της λογικής» της, ανεβαίνουν στο ικρίωμα της φυσικής βίας, της φυλάκισης, των αλυσίδων, της ηλεκτροπληξίας και της ψυχο-φαρμακο-δηλητηρίασης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

• ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ: Η Ιερουσαλήμ, κέντρο των τριών αλληλοσχετιζόμενων παγκόσμιων μονοθεϊστικών αβραμικών θρησκειών (του Ιουδαϊσμού ως μητρική εταιρεία, του Χριστιανισμού ως θυγατρική εταιρεία, και του Ισλάμ ως θυγατρική της θυγατρικής εταιρείας) έχει καταληφθεί πολλές φορές στην ιστορία της:

Από τους Βαβυλώνιους (587 π.Χ.) – από τους Ρωμαίους (70 μ.Χ.) – από τους Άραβες (636-637 μ.Χ. ) – από τους Σταυροφόρους (1099 μ.Χ.) – από τον Σαλαντίν. (1187 μ.Χ.) – από το Ισραήλ (1967): κατά τον Πόλεμο των 6 Ημερών, το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, από την Ιορδανία. 

Κάθε κατάληψη σηματοδοτούσε μια σημαντική αλλαγή στο στάτους-κβο και στην πολιτική, θρησκευτική και οικιστική διαχείριση,  καθώς και στη πληθυσμιακής σύνθεσης της πόλης. 

• ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΟΗΕ – 29/11/1947 

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στη Γ.Σ. του ΟΗΕ στις 29/11/1947 για την εγκαθίδρυση 2 κρατών στην Παλαιστίνη, καθορίστηκε τόσο από το σο­βιετικό μπλοκ (το οποίο διέθετε 5 ψήφους: ΕΣΣΔ, Ουκρανία, Λευκορωσία, Τσεχοσλοβακία και Πολωνία,  ενώ αρκούσαν τρεις ψήφοι «κατά» για να μην εγκριθεί το ψήφισμα, όσο και από το μπλοκ των ΗΠΑ, της νέας υπερδύναμης.

Η Εβραϊκό Γραφείο έκανε αμέσως δεκτό το ψήφισμα, έχοντας εξαρχής ως ανομολόγητο στόχο τον βαθμιαίο εξ-εβραϊσμό όλης της Παλαιστίνης μέσω της εθνοκάθαρσης των Παλαιστίνιων (βλ. τα Ημερολόγια του David Ben Gurion, αρχιτέκτονα του εβραϊκού κράτους και της εθνοκάθαρσης), ενώ ο Αραβικός Σύνδεσμος και οι αραβικές χώρες το απέρριψαν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας χαίνουσας πληγής που εξακολουθεί να αιμορραγεί.

Τα μεσάνυχτα της 14ης Μαΐου 1948, που έληγε η βρετανική εντολή στην Παλαιστίνη, ο Νταβίντ μπεν Γκουριόν ανακήρυξε την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ. Ο Στάλιν ανακοίνωσε αμέσως ο ίδιος στους Σοβιετικούς πολίτες την είδηση της ίδρυσης του Ισραήλ, και η ΕΣΣΔ ήταν από τις πρώτες χώρες στον κόσμο που αναγνώρισαν το νέο κράτος του Ισραήλ.

Το αίσχος της σκόπιμης λιμοκτονίας: Ο πόλεμος της πείνας του Ισραήλ στη Γάζα

Gideon Levy

HAARETZ - 24 Ιουλίου 2025

2025: Η Ναΐμα, μια 30χρονη Παλαιστίνια μητέρα, κάθεται με τον υποσιτισμένο 2χρονο γιο της, Γιαζάν, στο κατεστραμμένο σπίτι τους στον καταυλισμό προσφύγων Αλ-Σάτι, δυτικά της πόλης της Γάζας, αυτή την εβδομάδα. Πίστωση: Omar El-Qatta/AFP 

Εβραιόπουλα τρέφονται στους δρόμους του γκέτο. Βαρσοβία, Πολωνία, 1940 και 1943. (https://encyclopedia.ushmm.org/content/el/gallery/children-during-the-holocaust-photographs?parent=el%2F2562)

Το σχέδιο του Ισραήλ για την εθνοκάθαρση στη Λωρίδα της Γάζας προχωρά με γοργούς ρυθμούς, ίσως και καλύτερα από το αναμενόμενο. Εκτός από τα σημαντικά επιτεύγματα στις συστηματικές δολοφονίες και καταστροφές που έχουν ήδη σημειωθεί, τις τελευταίες ημέρες έχουμε δει ένα ακόμη κρίσιμο επίτευγμα: η σκόπιμη λιμοκτονία έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς.

Οι επιπτώσεις αυτής της πολιτικής εξαπλώνονται ραγδαία, με αποτέλεσμα ο αριθμός των θυμάτων από τη λιμοκτονία να μην υστερεί του αριθμού των θανάτων από τους βομβαρδισμούς. Οι άνθρωποι που δεν πεθαίνουν περιμένοντας φαγητό, έχουν πολλές πιθανότητες να υποκύψουν στην πείνα.

Το όπλο της σκόπιμης λιμοκτονίας λειτουργεί. Το «Ανθρωπιστικό» Ίδρυμα της Γάζας, με τη σειρά του, έχει εξελιχθεί σε μια τραγική επιτυχία. Εκατοντάδες κάτοικοι της Γάζας έχουν πυροβοληθεί μέχρι θανάτου ενώ περίμεναν στην ουρά για πακέτα διατροφής που διανέμονται από το GHF, και πολλοί άλλοι που δεν καταφέρνουν να φτάσουν στα σημεία διανομής, πεθαίνουν από την πείνα. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι παιδιά και μωρά.

Μόνο την Τετάρτη (23/7) πέθαναν από την πείνα 15 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων τριών παιδιών και ενός βρέφους έξι εβδομάδων. Από την έναρξη του πολέμου πέθαναν 102 άνθρωποι, , συμπεριλαμβανομένων 80 παιδιών, με το γράφημα να παρουσιάζει άνοδο τις τελευταίες ημέρες.

Οι εικόνες που κρύβονται από το κοινό από τα εγκληματικά τοπικά ΜΜΕ του Ισραήλ – των οποίων η έλλειψη να καλύψουν τη Γάζα δεν θα ξεχαστεί ούτε θα συγχωρεθεί ποτέ – τις βλέπει ο υπόλοιπος κόσμος. Αυτές είναι εικόνες που θυμίζουν επιζώντες στρατοπέδων συγκέντρωσης, εικόνες από το Ολοκαύτωμα. Η απόκρυψή τους ισοδυναμεί με άρνηση του φαινομένου.

Οι σκελετοί μωρών και βρεφών, ζωντανών και νεκρών, των οποίων τα οστά προεξέχουν μέσα από τον άφθαρτο λιπώδη ιστό ή τους μαραμένους μύες, με τα μάτια και τα στόματά τους ορθάνοιχτα, τις εκφράσεις τους νεκρές.

Παλαιστίνιοι προσπαθώντας να πάρουν φαγητό από μια φιλανθρωπική κουζίνα, εν μέσω της κρίσης πείνας, στην πόλη της Γάζας, τον Ιούλιο. Πίστωση: Mahmoud Issa/Reuters

Ξαπλώνουν σε πατώματα νοσοκομείων, σε γυμνά κρεβάτια ή μεταφέρονται σε κάρα με γαϊδούρια. Αυτές είναι εικόνες από την κόλαση. Στο Ισραήλ, πολλοί άνθρωποι απορρίπτουν αυτές τις φωτογραφίες, αμφισβητώντας την αυθεντικότητά τους. Άλλοι εκφράζουν χαρά και περηφάνειά βλέποντας πεινασμένα μωρά. Ναι, αυτό ακριβώς έχουμε γίνει.

Η μετατροπή της σκόπιμης λιμοκτονίας σε ένα νόμιμο και αποδεκτό όπλο από τους περισσότερους Ισραηλινούς, είτε μέσω ανοιχτής υποστήριξης είτε μέσω ψυχρής αδιαφορίας, είναι το πιο δαιμονικό στάδιο μέχρι στιγμής στον πόλεμο που έχει εξαπολύσει το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας

Είναι επίσης η μόνη κατάσταση για την οποία δεν μπορεί κανείς να επινοήσει καμία δικαιολογία ή εξήγηση. Ακόμα και ο απεριόριστος προπαγανδιστικός μηχανισμός του Ισραήλ δεν μπορεί να βρει καμία δικαιολογία. Η λιμοκτονία έχει γίνει ένα νόμιμο όπλο, καθώς αποτελεί ένα ακόμη μέσο για την επίτευξη του στόχου: την εθνοκάθαρση.

Πρέπει κανείς να εσωτερικεύσει αυτό το γεγονός και να δει τη συνέχιση του πολέμου υπό αυτό το πρίσμα. Όπως ακριβώς το Ισραήλ επωφελείται από τους θανάτους που προκαλούνται από πυροβολισμούς, επωφελείται επίσης από την πείνα που σκοτώνει εκατοντάδες. Μόνο έτσι θα είναι δυνατό να μετατραπεί η Γάζα σε ένα μέρος που δεν μπορεί να κατοικηθεί, και μόνο έτσι οι κάτοικοί της θα φύγουν «οικειοθελώς», πρώτα στην «ανθρωπιστική» πόλη , και από εκεί στη Λιβύη, ή ο Θεός ξέρει πού.

Παλαιστίνιοι προσπαθούν να φύγουν με τα υπάρχοντά τους από τα βομβαρδισμένα σπίτια τους, αφότου ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε εντολές εκκένωσης από την ανατολική Χαν Γιουνίς, στη νότια Λωρίδα της Γάζας, τον Μάιο 2025. Πίστωση: Hatem Khaled/Reuters

Η πείνα είναι πλέον ορατή σε όλους. Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι στη Γάζα, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη πυροβοληθεί και σκοτωθεί από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις, αναφέρουν ότι δεν έχουν φάει τίποτα εδώ και δύο ή τρεις ημέρες.

Ακόμη και γιατροί από το εξωτερικό μίλησαν την Τετάρτη (23/7) για το τι είχαν φάει, και κυρίως για το τι δεν είχαν φάει. Μια Καναδή γιατρός στο Νοσοκομείο Νάσερ είπε ότι τις δύο προηγούμενες ημέρες είχε φάει μόνο ένα μικροσκοπικό μπολ φακές. Δεν θα μπορεί να συνεχίσει να φροντίζει τους αρρώστους και τους τραυματίες μ’ αυτές τις συνθήκες. Πράγμα που είναι επίσης καλό για το Ισραήλ.

Μια ομάδα από το Al-Jazeera συνόδευσε έναν νεαρό άνδρα που πήγε να βρει φαγητό για τα παιδιά του. Έψαχνε επί ώρες, μέχρι που βρήκε δύο σακούλες ισραηλινό αλεύρι και ένα μπουκάλι λάδι σε έναν πάγκο της αγοράς. Η τιμή ήταν εκατοντάδες σέκελ η σακούλα, και επέστρεψε στα πεινασμένα παιδιά του με άδεια χέρια. Το τηλεοπτικό στούντιο έδωσε στη συνέχεια λεπτομέρειες για τα τρία στάδια που οδηγούν στον θάνατο από πείνα. Τα παιδιά αυτού του άνδρα βρίσκονταν στο δεύτερο στάδιο.

Ένα Παλαιστίνιο αγόρι κουβαλάει έναν σάκο με τρόφιμα από ένα σημείο του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων που ξεφορτώθηκε καθ' οδόν προς την πόλη της Γάζας τον Ιούνιο. Πίστωση: Jehad Alshrafi/AP Aron Ehrlich

Αυτή η σκόπιμη λιμοκτονία έχει μετατρέψει αυτόν τον πόλεμο στον πιο φρικτό από τους πολέμους του Ισραήλ, σίγουρα στον πιο εγκληματικό από αυτούς. Ποτέ δεν έχουμε λιμοκτονήσει δύο εκατομμύρια ανθρώπους με αυτόν τον τρόπο.

Ωστόσο, υπάρχει μόνο ένα πράγμα που είναι χειρότερο από την σκόπιμη λιμοκτονία: η αδιαφορία με την οποία γίνεται δεκτή στο Ισραήλ. Μιάμιση ώρα μακριά με το αυτοκίνητο από το σημείο όπου ένα άλλο μωρό, ο Γιουσέφ αλ-Σαφάντι, πέθανε την Τετάρτη. Η οικογένειά του δεν μπορούσε να βρει κανένα υποκατάστατο γάλακτος για αυτόν. Ενώ πέθαινε, το Channel 12 μετέδιδε μια εκπομπή μαγειρικής και η τηλεθέαση ήταν υψηλή.

Gideon Levy

Αλλα άρθρα της Haaretz:

Αν το Ισραήλ δεν σταματήσει να πυροβολεί τους πεινασμένους κατοίκους της Γάζας, θα θεωρηθεί ένοχο γενοκτονίας

• Μια Αμερικανίδα γιατρός επισκέφθηκε τη Γάζα και είδε από κοντά τη φρίκη. Πέντε κρούσματα τη στοιχειώνουν

• Η ισραηλινή αδιαφορία για τους θανάτους στη Γάζα δεν μπορεί να συγκαλύψει το μέγεθος των φρικαλεοτήτων

 ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ: Ναζιστικά Στρατόπεδα Συγκέντρωσης και Εξόντωσης

https://encyclopedia.ushmm.org/content/el/article/nazi-camps

Τα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης ήταν εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν από τη Ναζιστική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου με σκοπό την εξόντωση Εβραίων, Τσιγγάνων, Σοβιετικών αιχμαλώτων πολέμου και άλλων ομάδων. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι το Άουσβιτς, το Μαϊντάνεκ, το Σομπιμπόρ, το Μπέλζεκ, το Τρεμπλίνκα και το Χέλμνο. 

Μεταξύ του 1933 και του 1945, η ναζιστική Γερμανία και οι σύμμαχοί της ίδρυσαν περισσότερα από 44.000 στρατόπεδα και άλλους χώρους φυλάκισης (όπως τα γκέτο). Οι ναζί χρησιμοποίησαν αυτές τις τοποθεσίες για διάφορους σκοπούς, μεταξύ άλλων για καταναγκαστική εργασία, την κράτηση ατόμων που θεωρούσαν εχθρούς του κράτους, και για μαζικές δολοφονίες.

https://encyclopedia.ushmm.org/content/el/article/nazi-camps

Επιζώντες από την ειδική «Παιδική Πτέρυγα 66» του στρατοπέδου Μπούχενβαλντ — Γερμανία, μετά τις 11 Απριλίου 1945.

Στρατόπεδα των Ναζί – Χάρτης Εν Κινήσει

Από την Εγκυκλοπαίδεια του Ολοκαυτώματος

Τα κυριότερα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Ευρώπη, Ιαν. 1944

https://encyclopedia.ushmm.org/content/el/gallery/nazi-camps-maps?parent=el%2F2689

«Τα παιδιά με στοιχειώνουν τη νύχτα»:

Η διαμαρτυρία που αναγκάζει τους Ισραηλινούς να αντιμετωπίσουν τα παιδιά που σκοτώνονται στη Γάζα

 Τα ισραηλινά ΜΜΕ δεν καταγράφουν τους φρικτούς θανάτους παιδιών στη Γάζα, οπότε η τραυματο-θεραπεύτρια Άντι Ρόνεν Άργκοφ αποφάσισε να το κάνει η ίδια. 

Nir Hasson

HAARETZ - 26 Ιουλίου 2025 

Παιδιά που σκοτώθηκαν στη Γάζα. Hala Abu Tuayma - Masa Abd Abu Hawisha - Rawad Suhaib Al-Qarinawi - Sajid Abu Tuayma - Mohammed Suhaib Al-Qarinawi - Siwar al-Gharabli - Kenan Rabee Al-Masri - Zina Bilal Al-Madhoun. 

• Η Ράσα αλ-Αρίρ, ένα νεαρό κορίτσι από τη Γάζα, επέζησε από τον βομβαρδισμό του σπιτιού της τον Ιούνιο του περασμένου έτους. Η εμπειρία αυτή την ώθησε να γράψει μια τελευταία διαθήκη. Σε ένα κομμάτι χαρτί που κρατούσε στην τσέπη της, έγραψε με κόκκινο μελάνι: «Σε παρακαλώ, μην κλαις για μένα, με πονάει να βλέπω τα δάκρυά σου. Δώσε τα ρούχα μου στους άπορους, μοίρασε τα πράγματά μου - τα κουτιά με τις χάντρες, το χαρτζιλίκι, τα βιβλία, τα παιχνίδια - στα ξαδέρφια μου. Σε παρακαλώ, μην φωνάζεις στον αδερφό μου, τον Άχμεντ. Ελπίζω να σεβαστείς τις επιθυμίες μου».

Στις 30 Σεπτεμβρίου, το σπίτι της οικογένειας βομβαρδίστηκε ξανά, η Ράσα σκοτώθηκε, όπως και ο Άχμεντ. Εκείνη ήταν 10 ετών. Εκείνος ήταν 11. Θάφτηκαν ο ένας δίπλα στον άλλον.

• Ο Μοχάμεντ Χαμάντα γεννήθηκε αφού η μητέρα του υποβλήθηκε σε θεραπείες γονιμότητας επί 15 χρόνια. Όταν ήταν 3 ετών, τραυματίστηκε σοβαρά σε επίθεση των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας. Ένα βίντεο που ανέβηκε εκείνη την ημέρα δείχνει τον πατέρα του να τρέχει στους κατεστραμμένους δρόμους της Τζαμπάλια κρατώντας τον Μοχάμεντ στην αγκαλιά του, παρακαλώντας τον να μην πεθάνει. Λίγες μέρες αργότερα, ο Μοχάμεντ πέθανε από τα τραύματά του. Ένα άλλο κλιπ δείχνει τον πατέρα να κλαίει απαρηγόρητα πάνω από το σώμα του γιου του πριν τον βάλει στην ανάπαυση.

• Η επτάχρονη Τάχα Μπεχρούζι σκοτώθηκε από ισραηλινή βόμβα στην πόλη Ταμπρίζ, στο Ιράν, τον περασμένο μήνα. Δύο αδερφές, η Ιμάν και η Τάλια Νάσερ, από τον νότιο Λίβανο, σκοτώθηκαν επίσης σε αεροπορική επίθεση. Η Νάστια Μπούρικ, μια 7χρονη που καταγόταν από την Ουκρανία, σκοτώθηκε από ιρανικό βαλλιστικό πύραυλο στο Μπατ Γιαμ. Είχε έρθει στο Ισραήλ για να νοσηλευτεί για λευχαιμία - και σκοτώθηκε μαζί με τη μητέρα της, τη γιαγιά της, τον αδελφό της και τη θεία της.

• Η Αλίν Καπσετάρ, η οποία ήταν 8 ετών, και ο αδελφός της, ο Εϊτάν, 5 ετών, πυροβολήθηκαν θανάσιμα στο δρόμο για το σπίτι τους στη Ντιμόνα από τρομοκράτες της Χαμάς το πρωί της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Μόνο μία ιστοσελίδα στα εβραϊκά τιμά αυτά τα παιδιά μαζί. Ονομάζεται Forcibly Involved (Βίαια Συμμετοχή) , είναι αφιερωμένη στη μνήμη των παιδιών «άμαχων» από όλα τα έθνη που έχουν σκοτωθεί από τις 7 Οκτωβρίου. Η περιήγηση στην ιστοσελίδα είναι σαν να βυθίζεσαι στον εφιάλτη που όλοι βιώνουμε, αλλά προσπαθούμε να αγνοήσουμε. Χιλιάδες νεκρά αγόρια και κορίτσια , Ισραηλινοί, Λιβανέζοι, Ιρανοί - αλλά κυρίως Παλαιστίνιοι από τη Λωρίδα.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας στη Γάζα, 10χρονη Ράσα, η, βρίσκεται στην 10.228η θέση στη λίστα με τους νεκρούς που έχει καταρτίσει. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι σήμερα, 10.227 παιδιά μικρότερα από αυτήν έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο.

Η ιδρύτρια του Forcibly Involved είναι η Adi Ronen Argov, 59 ετών, κλινική ψυχολόγος από το κέντρο της χώρας, η οποία ειδικεύεται στη θεραπεία τραυμάτων. Τα τελευταία δύο χρόνια, έχει γίνει ένα μονοπρόσωπο πρακτορείο πληροφοριών. Είναι η πιο μεθοδική καταγραφέας εβραϊκής γλώσσας των θανάτων και των δεινών στη Γάζα από τα μέσα Οκτωβρίου 2023.

Η Ρόνεν Άργκοφ σε πρόσφατη διαμαρτυρία. «Έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο βίας και σκληρότητας όπου το να κάνεις τα πράγματα αποδεκτά για όσους αρνούνται να μάθουν είναι σαν να υποστηρίζεις τον εθισμό κάποιου. Δεν θα εξωραΐσω την πραγματικότητα». Πίστωση: Τόμερ Άπελμπαουμ 

Η Ρόνεν Άργκοφ λέει ότι ήταν πάντα ενήμερη για το τι συνέβαινε όσον αφορά την κυβερνητική πολιτική και τις στρατιωτικές ενέργειες στα εδάφη και στη Γάζα, αλλά όπως πολλοί άλλοι, αρκέστηκε στο να συμμετέχει σε περιστασιακές διαδηλώσεις για να καθησυχάσει τη συνείδησή της. Το σημείο καμπής ήταν η «Νύχτα της Βαστίλης» - αναφερόμενη στην τεράστια διαδήλωση στην Ιερουσαλήμ στις 14 Ιουλίου 2020, στο πλαίσιο των διαμαρτυριών στην οδό Μπάλφουρ - στον δρόμο όπου βρίσκεται η Πρωθυπουργική Κατοικία - κατά της διαφθοράς του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Αυτή ήταν επίσης η πρώτη φορά που διαδηλωτές κατά του Νετανιάχου και η αστυνομία συγκρούστηκαν βίαια στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, και η αστυνομία έφερε κανόνια νερού και έφιππους αστυνομικούς για να τους αντιμετωπίσει. Η Ρόνεν Άργκοφ ήταν εκεί - και η ζωή της δεν ήταν ποτέ η ίδια μετά.

Η περιήγηση στην ιστοσελίδα ισοδυναμεί με βύθιση στον εφιάλτη που βιώνουμε, αλλά προσπαθούμε να αγνοήσουμε. Χιλιάδες νεκρά αγόρια και κορίτσια, Ισραηλινοί, Λιβανέζοι, Ιρανοί - αλλά πάνω απ' όλα Παλαιστίνιοι από τη Γάζα. 

«Ήταν μια κραυγή που μετατράπηκε σε δράση. Είχα βαρεθεί τα πάντα», εξηγεί σε μια από τις συνομιλίες που είχαμε στο Τελ Αβίβ και στο τηλέφωνο. Τις εβδομάδες που ακολούθησαν, καθώς το κίνημα διαμαρτυρίας δεν κατάφερε να έχει καμία αισθητή επίδραση στο άτομο που διέμενε στην οδό Μπάλφουρ, ένα νέο φαινόμενο άρχισε να αναδύεται μεταξύ των διαδηλωτών. Μερικές δεκάδες έγιναν ακτιβιστές κατά της κατοχής στη Δυτική Όχθη και κατά των διακρίσεων που υφίσταται ο αραβικός πληθυσμός του Ισραήλ. Η Ρόνεν Άργκοφ εντάχθηκε στην ομάδα και άρχισε να αναλαμβάνει δράση στη Δυτική Όχθη.

Τον Φεβρουάριο του 2021, συμμετείχε σε διαδήλωση στην πόλη Ουμ αλ-Φαμ στη Γαλιλαία, διαμαρτυρόμενη για την έλλειψη δράσης της αστυνομίας στην αντιμετώπιση των αχαλίνωτων δολοφονιών στην αραβική κοινότητα. Δημοσίευσε πλάνα από την αστυνομική βία σε πραγματικό χρόνο στο Facebook. «Ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποίησα το Facebook Live», θυμάται.

Το βίντεο της, στο οποίο οι αστυνομικοί έριχναν δακρυγόνα και περιέλουσαν τους διαδηλωτές με «νερό από σκαντζόχοιρο», έγινε viral. «Συνειδητοποίησα ότι ως προνομιούχο άτομο, ήμουν υποχρεωμένη να χρησιμοποιήσω τη φωνή μου. Στην Ουμ αλ-Φαμ, μου είπαν: "Εσένα θα πιστέψουν, αλλά εμάς όχι". Έτσι μου ήρθε η ιδέα ότι έπρεπε να είμαι εγώ αυτή που θα έλεγε την ιστορία. Είδα τον αντίκτυπο της τεκμηρίωσης. Μια εβδομάδα αργότερα, χιλιάδες Εβραίοι Ισραηλινοί βγήκαν για να υποστηρίξουν την Ουμ αλ-Φαμ. Είναι αλήθεια ότι μια εβδομάδα μετά δεν επέστρεψαν, αλλά εξακολουθώ να πιστεύω ότι είχε αποτέλεσμα».

Στο επόμενο στάδιο, η Ronen Argov επέκτεινε τις δραστηριότητές της στην καταγραφή στη Δυτική Όχθη. «Συνόδευα λίγο [Παλαιστίνιους] βοσκούς και συχνά συμμετείχα σε διαμαρτυρίες στην πόλη Beita, στα εδάφη της οποίας είχε ιδρυθεί το φυλάκιο των εποίκων Evyatar. Στάθηκα στο πλάι, εισέπνευσα δακρυγόνα και είδα την ασυμμετρία μεταξύ μιας ένοπλης δύναμης και παιδιών με πέτρες».

«Δεν υπάρχει περίπτωση οι πέτρες να φτάσουν καν στους στρατιώτες στο λόφο», συνεχίζει, «αλλά ρίχνουν δακρυγόνα, χειροβομβίδες κρότου-λάμψης και μερικές φορές πραγματικά πυρά. Η σκληρότητα που εξαπλώνεται μέσα στο εκπληκτικό τοπίο εκεί με επηρέασε. Μετά τον πόλεμο, θα συνέχιζα στις διαδηλώσεις στη [γειτονιά της Ανατολικής Ιερουσαλήμ] Σεΐχ Τζάρα. Σε μια διαδήλωση, μια χειροβομβίδα κρότου-λάμψης μου προκάλεσε βλάβη στην ακοή».

Η συνδυασμένη δύναμη του βίντεο της Ουμ αλ-Φαμ και οι εμπειρίες στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ οδήγησαν στη δημιουργία μιας ομάδας WhatsApp με καθημερινές ενημερώσεις για τα γεγονότα στη Δυτική Όχθη: Πριν από δυόμισι χρόνια, η ομάδα συνομιλίας εξελίχθηκε σε έναν ιστότοπο που διαχειρίζεται η ίδια, ονόματι The Daily File (στα εβραϊκά και τα αγγλικά), ο οποίος καταγράφει αδιάκοπα την κατοχή: τα θύματα και τους θανάτους, τις επιδρομές των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων και τις κατεδαφίσεις σπιτιών, τις επιθέσεις εποίκων.

Στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Ronen Argov ασχολήθηκε με την καταγραφή των θανάτων ανηλίκων στη Δυτική Όχθη, αλλά μετά το ξέσπασμα του πολέμου, εγκατέλειψε το έργο και πήγε στο ξενοδοχείο της Νεκρής Θάλασσας, όπου φιλοξενούνταν επιζώντες από το Κιμπούτς Be'eri. Εκεί, επέστρεψε στην αρχική της απασχόληση: τη φροντίδα οικογενειών που είχαν πληγεί από τραύματα.

«Έχω δύο φίλους από το Μπε'έρι από μια οικογένεια, κάποια μέλη της οποίας δολοφονήθηκαν και μια γυναίκα απήχθη. Η αγάπη μου γι' αυτούς με ώθησε να μπω στο αυτοκίνητό μου και να οδηγήσω στο ξενοδοχείο. Έγινα μάρτυρας του σοκ, της κλίμακας της φρίκης, των επαναλαμβανόμενων κραυγών για βοήθεια σε ομάδες του WhatsApp. Γύριζα σπίτι, έβαζα δυνατή μουσική - και ούρλιαζα και έκλαιγα», αφηγείται. «Ήμουν σε κατάσταση παράλυσης, έξαλλη με το κράτος και τον στρατό, αλλά δεν «συνήλθα» και δεν μπερδεύτηκα. Δεν με έκανε έξαλλη με τον παλαιστινιακό λαό». 

Τις εβδομάδες που ακολούθησαν, η εφημερίδα The Daily File επανέλαβε τις δραστηριότητές της, αλλά άρχισε επίσης να επικεντρώνεται στην κατάσταση στη Γάζα. Οι πληροφορίες παρουσιάζονται με τρόπο που να ανταποκρίνεται στα γεγονότα, αλλά δεν γλιτώνουν τους αναγνώστες. Η έκθεση για την 15η Ιουλίου, για παράδειγμα, ξεκινά με σκληρά στατιστικά στοιχεία: 93 νεκροί και 278 τραυματίες τις προηγούμενες 24 ώρες. Μπορεί κανείς να δει ένα βίντεο με δύο τραυματισμένα παιδιά να βρίσκονται στο πάτωμα ενός νοσοκομείου και έναν ηλικιωμένο άνδρα να προσπαθεί να τα πείσει να εξηγήσουν τι συνέβη.

Το ρεπορτάζ περιλαμβάνει πλάνα από βομβαρδισμούς σε διάφορα μέρη της Λωρίδας και περισσότερες πληροφορίες: «Τρία παιδιά διασώθηκαν [ανασύρθηκαν] από τα ερείπια του σπιτιού της οικογένειας Νάσαρ. Ο αριθμός των ανθρώπων που σκοτώθηκαν από τους βομβαρδισμούς πριν από αρκετές ημέρες έχει αυξηθεί σε 12. Βομβαρδίστηκε η συγκέντρωση κατοίκων, 9 άνθρωποι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων πέντε παιδιών, και πάνω από 25 τραυματίστηκαν. Αλ Ριμάλ: βομβαρδίστηκαν σκηνές εκτοπισμένων, τραυματίες· Τελ Ελ Χάουα: Βομβαρδίστηκε ο Πύργος Αλ Άουντα [κτίριο κατοικιών] Νο. δύο. Drone επιτέθηκε στην περιοχή του σχολείου Τζαράρ αλ-Κούντρα, ένα άτομο σκοτώθηκε και αρκετοί τραυματίστηκαν. Ένα σπίτι βομβαρδίστηκε κοντά στο Τζαμί Αλ Ραντβάν, τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν. Drone επιτέθηκε στην πλατεία [στη Μπάνι Σουχέιλα], επτά άνθρωποι σκοτώθηκαν». Και ούτω καθεξής. Μια συνηθισμένη μέρα στη Λωρίδα της Γάζας.

Άλλες εικόνες συνοδεύουν το ρεπορτάζ της 15ης Ιουλίου στο The Daily File – φωτογραφίες και βίντεο με μικρά πτώματα, ένα βρέφος του οποίου το πρόσωπο είναι καλυμμένο με αίμα, κτίρια που εκρήγνυνται και πλήθος ανθρώπων που σέρνονται στην άμμο, προσπαθώντας να αποφύγουν τους πυροβολισμούς δίπλα σε ένα κέντρο διανομής τροφίμων.

«Υπάρχουν βίντεο που δεν δημοσιεύω, όπως αυτά με θρυμματισμένα μέλη σώματος, αλλά η ιστοσελίδα δεν έχει σκοπό να προκαλέσει οίκτο», λέει ο Ronen Argov. «Νομίζω ότι έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο βίας και σκληρότητας όπου το να κάνεις τα πράγματα εύγευστα για όσους αρνούνται να μάθουν είναι σαν να υποστηρίζεις τον εθισμό κάποιου. Δεν θέλω να συνεχίσω να διατηρώ μια προσποίηση. Δεν προσπαθώ να πείσω τους ανθρώπους. Η είσοδος στην ιστοσελίδα είναι μια επιλογή και δεν περιμένω από τους ανθρώπους να μπαίνουν κάθε μέρα, αλλά αν το κάνουν, δεν θα ομορφύνω την πραγματικότητα».

• "Είναι πιο εύκολο τώρα να στρατολογήσεις ανθρώπους για να κρατούν πινακίδες σε σιωπηλές διαδηλώσεις εκ μέρους των παιδιών. Περισσότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται για το τι συμβαίνει. Υπάρχει κάτι στην ιστορία της πείνας που συγκλονίζει τους ανθρώπους περισσότερο."  Άντι Ρόνεν Άργκοβ 

Το Daily File είναι σαν ένα φωτογραφικό αρνητικό των ισραηλινών μέσων ενημέρωσης . Ένα άρθρο στην ιστοσελίδα αυτή την εβδομάδα παρέθεσε τον Ron Yaron, αρχισυντάκτη του Channel 12 News, του πιο δημοφιλούς ειδησεογραφικού δελτίου του Ισραήλ, ο οποίος εξηγούσε γιατί δεν είναι απαραίτητο να καλύπτονται τα γεγονότα στη Γάζα από την τηλεόραση. «Είναι δύσκολο να το καταλάβω», δήλωσε. Σύμφωνα με τον Avishai Grinzaig, ο οποίος είναι δημοσιογράφος για το i24NEWS, «Ο λόγος που τα τηλεοπτικά κανάλια δεν μεταδίδουν αυτό [δηλαδή, εικόνες από τη Γάζα] είναι ότι το κοινό δεν θέλει να το δει».

• «Νομίζω ότι πρόκειται για απόλυτη αλαζονεία. Είναι ντροπή που τα μέσα ενημέρωσης έχουν ξεχάσει τον σκοπό τους. Δεν υποκινούν το κοινό να θέτει ερωτήματα σχετικά με την κατάσταση, απλώς το κατακλύζουν με πληροφορίες. Η πλειοψηφία των ισραηλινών ΜΜΕ δεν εκπληρώνει τον ρόλο της», λέει η Ρόνεν Άργκοφ.

Πριν από λίγες εβδομάδες, αυτή και μερικές άλλες ακτιβίστριες ξεκίνησαν μια πρωτοβουλία με στόχο να πείσουν τις γυναίκες που εργάζονται σε ανώτερα στελέχη των ΜΜΕ να μιλήσουν ανοιχτά για την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας. «Μου δόθηκε ο αριθμός τηλεφώνου μιας κορυφαίας δημοσιογράφου. Της έστειλα ένα προσωπικό μήνυμα. Της έγραψα ότι θαύμαζα πραγματικά τον τρόπο με τον οποίο είχε σπάσει το γυάλινο ταβάνι για τις γυναίκες. Μου ζήτησε να στείλω στοιχεία. Της έστελνα [πληροφορίες] για λίγο, αλλά δεν απάντησε».

 Διπλή ζωή

Πριν από πάνω από ένα χρόνο, η Ronen Argov και ο συνάδελφός της ακτιβιστής Shaul Tcherikover ξεκίνησαν το πρότζεκτ Forcibly Involved για να καταγράψουν τις δολοφονίες παιδιών στο Ισραήλ, τα εδάφη και σε μερικές άλλες χώρες. Ξεκίνησε με την ιστορία ενός 12χρονου αγοριού ονόματι Zayn Uruk. Τον Απρίλιο του 2024, δημοσιεύτηκε ένα σύντομο κλιπ του Uruk, αφού κατάφερε να αρπάξει ένα πακέτο τροφίμων που έπεσε από αέρος. Περιέγραψε το γεγονός συναισθηματικά και με ένα χαμόγελο σε κάποιον αόρατο εικονολήπτη-συνεντευξιαστή (το κλιπ έχει αγγλικούς υπότιτλους). «Προσπαθώ από το μεσημέρι [να πάρω ένα πακέτο]... Ήμουν έτοιμος να πεθάνω [κυριολεκτικά, παραλίγο να σκοτωθώ] όταν οι άνθρωποι έτρεχαν να πάρουν την βοήθεια».

Λίγες μέρες αργότερα, ο Zayn σκοτώθηκε ενώ έψαχνε για περισσότερα τρόφιμα: Ένα πακέτο βοήθειας τον χτύπησε καθώς έπεσε. Λίγο αργότερα, ο Ισραηλινός κωμικός Άβι Νουσμπάουμ χλεύασε τους κατοίκους της Γάζας που σκοτώθηκαν αφού χτυπήθηκαν από δέματα με τρόφιμα που έπεσαν από αέρος. «Δεν είναι ευχάριστο να γελάς με αυτό, αλλά φανταστείτε ότι σήμερα κάποιος στη Γάζα πέθανε από κατευθυνόμενο πύραυλο που εκτοξεύτηκε από ελικόπτερο, ενώ κάποιος άλλος σκοτώθηκε από ένα κουτί καλαμπόκι που έπεσε στο κεφάλι του». Το κοινό το απόλαυσε με ενθουσιασμό.

«Υπήρχε κάτι στο χαμόγελο του Zayn, στα ντροπαλά του μάτια, που με τράβηξε», θυμάται η Ρόνεν Άργκοφ. «Νομίζω ότι ο κωμικός μιλούσε από άγνοια».

Λίγες μέρες μετά τον θάνατο του αγοριού, πέρυσι, αυτή και άλλοι ακτιβιστές άρχισαν να διαδηλώνουν στην πλατεία Χαμπίμα στο Τελ Αβίβ με φωτογραφίες παιδιών και εφήβων κάτω των 18 ετών που σκοτώθηκαν στη Γάζα, με λεζάντα «Εμπλέκονται βίαια».

Περίπου εκείνη την εποχή, ο Παλαιστίνιος δημοσιογράφος Tamer Almisshal κάλεσε τους γονείς στη Γάζα να δημοσιεύσουν φωτογραφίες των νεκρών παιδιών τους. Έλαβε εκατοντάδες φωτογραφίες και ονόματα παιδιών. Οι περισσότεροι απεικονίζονταν με εορταστικά ρούχα, να φωτογραφίζονται για την κάμερα. Εμπνευσμένοι από αυτόν, η Ronen Argov και οι συνάδελφοί της άρχισαν να δημοσιεύουν τακτικά φωτογραφίες και ονόματα των νεκρών παιδιών.

«Ο κόσμος νομίζει ότι δημοσιεύω μόνο [εικόνες] Παλαιστινίων, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Υπάρχουν επίσης Ισραηλινοί, Λιβανέζοι και Ιρανοί. Υπήρξαν επίσης περίεργες απαντήσεις: "Είναι πολύ γλυκοί, δεν μοιάζουν με Παλαιστίνιους". Αλλά αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός: να τους εξανθρωπίσω», λέει.

Έτσι εξελίχθηκε «ένα έργο που τιμά τα ονόματα των παιδιών που σκοτώθηκαν στις 7 Οκτωβρίου 2023 και μετά, εκατέρωθεν των συνόρων, χωρίς διαφορές εθνικότητας, και με την πεποίθηση ότι κάθε παιδί έχει ένα όνομα, μια ζωή που έχει περάσει και όνειρα που έχουν διακοπεί απότομα», όπως εξηγεί ο ιστότοπος Forcibly Involved. Οι εικόνες των παιδιών εμφανίζονται με μερικές λεπτομέρειες και τη φράση «ήταν εδώ, αλλά όχι πια». Η Misk al-Sharif, 1 έτους, «σκοτώθηκε σε καταυλισμό εκτοπισμένων μαζί με την έγκυο μητέρα της». Ο Muhammad Aziz Fadel, «σκοτώθηκε ενώ προσπαθούσε να βρει φαγητό». «Ο Jouri al-Masri, 3 μηνών, ήταν εδώ, αλλά όχι πια. Πέθανε από υποσιτισμό και αφυδάτωση λόγω έλλειψης κατάλληλου γάλακτος. Γάζα, 27 Ιουνίου 2025».

Στεκόμαστε στην είσοδο της αεροπορικής βάσης με εικόνες παιδιών. Δεν φωνάζουμε «Δολοφόνοι» ούτε τους βρίζουμε, θέλουμε μόνο να δουν τα αποτελέσματα των πράξεών τους.

Γιαλί Μερόμ

Την περασμένη εβδομάδα, το New Israel Fund ανακοίνωσε ότι η Ronen Argov ήταν ο φετινός αποδέκτης του βραβείου «Αλήθεια στην Εξουσία», το οποίο απονέμεται σε ένα άτομο «που ενεργεί άφοβα και δημόσια ενάντια σε δομές εξουσίας». Το χρηματικό έπαθλο των 100.000 σέκελ (περίπου 30.000 δολάρια) θα τη βοηθήσει να αναβαθμίσει τον ιστότοπό της και να τον κάνει πιο φιλικό προς τον χρήστη, λέει.

Ξεκινώντας από τις 23 Μαρτίου, περίπου μια εβδομάδα αφότου το Ισραήλ παραβίασε την εκεχειρία με τη Χαμάς και σκότωσε εκατοντάδες παιδιά και γυναίκες στη Γάζα σε μια μόνο νύχτα, οι φωτογραφίες μεταφέρθηκαν από τον εικονικό στον πραγματικό κόσμο – κυριολεκτικά, στον δρόμο. Ακτιβιστές κρατούσαν αφίσες με τα νεκρά παιδιά και στέκονταν στην οδό Kaplan στο Τελ Αβίβ, καθώς οι συμμετέχοντες στην εβδομαδιαία διαδήλωση που ζητούσε την επιστροφή των ομήρων περνούσαν καθ' οδόν από την πλατεία Habima προς το Kirya, το αρχηγείο του αμυντικού μηχανισμού.

• «Ήμασταν μεταξύ 10 και 20 γυναίκες ακτιβίστριες και ήμασταν προετοιμασμένες για κατάρες και αντιδράσεις, αλλά παραδόξως, υπήρχαν μόνο λίγες κατάρες - οι άνθρωποι έδειξαν κυρίως ενδιαφέρον. Οι άνθρωποι ως επί το πλείστον δεν καταλάβαιναν και μας ρωτούσαν πράγματα όπως: "Τόσα πολλά παιδιά;" Έπρεπε να εξηγήσουμε ότι αυτό δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με την πραγματικότητα. Κάποιοι σοκαρίστηκαν, κάποιοι ήθελαν να μας ακολουθήσουν», λέει η Άλμα Μπεκ, μία από τις διοργανώτριες της συνεχιζόμενης διαμαρτυρίας..

«Την επόμενη εβδομάδα, εκτυπώσαμε 100 φωτογραφίες και όλες τραβήχτηκαν από διαδηλωτές που ενώθηκαν μαζί μας. Μετά από αυτό εκτυπώσαμε 300 και πάλι όλες οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν και η ουρά [των διαδηλωτών] μεγάλωσε. Νιώσαμε ότι καταφέρναμε να γκρεμίσουμε έναν τοίχο.»

Η Ρόνεν Άργκοφ συμφωνεί ότι σταδιακά παρατηρείται μια μετατόπιση στη στάση του ισραηλινού κοινού απέναντι στα γεγονότα στη Γάζα. «Είναι πιο εύκολο να στρατολογήσεις ανθρώπους για να πραγματοποιήσουν μια σιωπηλή διαμαρτυρία εκ μέρους των παιδιών. Περισσότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται για το τι συμβαίνει. Νομίζω ότι υπάρχει κάτι στην ιστορία της πείνας που τραντάζει τους ανθρώπους περισσότερο».

Ο Γιάλι Μερόμ και η σύντροφός του, Μααγιάν Ντακ, από το Ρεχοβότ, μετέφεραν αυτή τη διαμαρτυρία στις αεροπορικές βάσεις. «Ζούμε στο Ρεχοβότ, ακούμε τα αεροπλάνα να απογειώνονται και ρωτάμε ποιον θα σκοτώσουν αυτή τη φορά. Αποφασίσαμε να σταματήσουμε να τους φωνάζουμε από κάτω και να φέρουμε τις φωτογραφίες στις βάσεις. Στεκόμαστε στην είσοδο της βάσης με εικόνες των παιδιών. Δεν τους φωνάζουμε «Δολοφόνοι» και δεν τους βρίζουμε, θέλουμε μόνο να δουν τα αποτελέσματα των πράξεών τους», λέει ο Μερόμ.

Αυτές οι διαμαρτυρίες συνήθως περνούν ήσυχα, αν και περιστασιακά υψηλόβαθμοι αξιωματικοί από τις βάσεις έχουν προσπαθήσει να διώξουν τους διαδηλωτές και έχουν καλέσει την αστυνομία. «Αλλά μερικές φορές μας μιλάνε. Ένας διοικητής μοίρας ρώτησε τι θα συνέβαινε αν ένας από τους πιλότους αποφάσιζε να μην βομβαρδίσει τη Γάζα. Του είπαμε ότι η κατάσταση θα ήταν καλύτερη από ό,τι είναι τώρα», λέει ο Meron.

Παρά τις ρωγμές στο δημόσιο αίσθημα σχετικά με τις σφαγές που συνεχίζονται στη Γάζα, η Ρόνεν Άργκοφ είναι απαισιόδοξη για την υποκίνηση οποιασδήποτε πραγματικής αλλαγής στη στάση της ισραηλινής κοινωνίας απέναντι στα εγκλήματα στη Λωρίδα σύντομα.

«Βρισκόμαστε εν μέσω ενός παρατεταμένου τραύματος. Και κατά τη διάρκεια ενός παρατεταμένου τραύματος, η αντίδραση είναι η επιστροφή σε πολύ απλοϊκές συμπεριφορές άσπρου και μαύρου. Δεν υπάρχει δυνατότητα συγκράτησης της πολυπλοκότητας και η συμπόνια είναι γενικά αρκετά περίπλοκη», λέει η Ρόνεν Άργκοφ.

Είναι επίσης πολύ απαισιόδοξη για την ικανότητα της κοινωνίας να αντιμετωπίσει τις φρικαλεότητες που διαπράττονται στο όνομά της. «Νομίζω ότι θα το κατανοήσουμε πραγματικά μόνο εκ των υστέρων, μόνο σε γενιές από τώρα, όταν τα εγγόνια των σημερινών στρατιωτών ρωτήσουν: "Τι κάνατε τότε;" Τώρα είναι ακόμα ο "λαϊκός στρατός" και όλοι έχουν κάποιο είδος σύνδεσης με έναν στρατιώτη. Άραγε ο στρατιώτης που αγαπώ και που είναι σημαντικός για μένα είναι εγκληματίας πολέμου; Είναι πολύ κοντά. Υπάρχει τεράστια ασυμφωνία, μια τεράστια ρήξη. Έτσι, εν τω μεταξύ, δημιουργώ ένα αρχείο βάσει του οποίου θα είναι δυνατό στο μέλλον να αναλύσουμε τα πράγματα. Η αλλαγή δεν θα συμβεί όσο ζω».

Ως ειδικός στο θέμα, η Ρόνεν Άργκοφ διαγνώσκει ότι πάσχει από δευτερογενές τραύμα λόγω της έκθεσής της στα βίντεο και στις μαρτυρίες. «Έχω δυσκολίες στον ύπνο, θυμώνω εύκολα, έχω αισθήματα απελπισίας, ευαισθησία στους θορύβους. Ονειρεύομαι τα παιδιά, με στοιχειώνουν τη νύχτα», λέει, απαριθμώντας τα συμπτώματα.

Περιγράφει επίσης ένα ξέσπασμα μίσους εναντίον της από χρήστες που κάνουν σερφ και σχολιαστές: «Έχω σταματήσει να διαβάζω και δεν απαντώ, έχω αναπτύξει ένα είδος ασυλίας. Αλλά από άτομο που πραγματικά πιστεύει στους ανθρώπους, έχω γίνει μισαλλόδοξο. Αποφεύγω τους εορτασμούς. Όταν υπάρχουν εκδηλώσεις ή οικογενειακές συγκεντρώσεις βρίσκω δικαιολογίες για να μην πάω. Ζω μια διπλή ζωή που δεν μπορώ να μοιραστώ με ανθρώπους που μου είναι αγαπημένοι. Υπάρχει ένα κομμάτι μέσα μου που δεν μπορεί να συγχωρήσει όσους ομαλοποιούν τα πράγματα».

Κατά τον πρώτο ενάμιση χρόνο του πολέμου, παραδέχεται ότι δίσταζε να χαρακτηρίσει « γενοκτονία » αυτό που συνέβαινε στη Γάζα. Αυτές οι αμφιβολίες, ωστόσο, εξαφανίστηκαν μετά τον φονικό βομβαρδισμό που σκότωσε εκατοντάδες γυναίκες και παιδιά τη νύχτα της 18ης Μαρτίου, όταν το Ισραήλ παραβίασε την εκεχειρία με τη Χαμάς και ανανέωσε τον πόλεμο.

Ρόνεν Άργκοφ: «Από τότε, έχω αποδεχτεί την έννοια. Δεν πρόκειται μόνο για τον αριθμό των σκοτωμένων. Είναι ο μεθοδικός τρόπος με τον οποίο γίνεται. Μπορεί να ειπωθεί ότι υπάρχει ένα στοιχείο πρόθεσης [να διαπραχθεί γενοκτονία] όχι μόνο λόγω των δηλώσεων πολιτικών και διοικητών επί τόπου, αλλά και λόγω των ενεργειών που λαμβάνουν χώρα».

Πριν από λίγους μήνες, έπεσε πάνω σε μια φωτογραφία ενός νεκρού αγοριού, του οποίου το όνομα ήταν γραμμένο πάνω στο χέρι του. «Αποδεικνύεται ότι οι γονείς γράφουν ονόματα στα άκρα των παιδιών τους, ώστε να είναι δυνατή η αναγνώρισή τους όταν πεθάνουν. Την ίδια περίπου εποχή, έπεσα πάνω στο ποίημα της Ζέινα Αζάμ με τίτλο «Γάζα» στα αραβικά [αγγλικός τίτλος: «Γράψε το Όνομά μου»], το οποίο καταλήγει ως εξής:

«Γράψε το όνομά μου στο πόδι μου, μαμά.

Μην προσθέτεις αριθμούς

όπως όταν γεννήθηκα ή τη διεύθυνση του σπιτιού μας.

Δεν θέλω ο κόσμος να με αναφέρει ως αριθμό.

Έχω όνομα και δεν είμαι αριθμός.

Γράψε το όνομά μου στο πόδι μου, μαμά.

Όταν η βόμβα χτυπήσει το σπίτι μας.

Όταν οι τοίχοι συντρίψουν τα κρανία και τα κόκαλά μας,

τα πόδια μας θα πουν την ιστορία μας, πώς

δεν είχαμε πουθενά να τρέξουμε.»

«Έχω πάντα στο μυαλό μου την εικόνα μιας ομάδας νεκρών παιδιών κάτω από μια κουβέρτα, και βλέπεις τα ονόματά τους γραμμένα στο πόδι τους. Αυτή είναι μια εικόνα που δεν θα ξεχάσω - πώς θα μπορούσα να την ξεχάσω;», λέει η Ρόνεν Άργκοφ.

Αλλα άρθρα της Haaretz:

• Αυτή την εβδομάδα, το Ισραήλ είχε αφήσει 43 ανθρώπους να πεθάνουν από την πείνα μέχρι την Τετάρτη. Ο πόλεμος στη Γάζα βρίσκεται σε νέα φάση.

• Η ισραηλινή στρατηγική άρνησης: Νέα μελέτη επιχειρεί να αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς για τη γενοκτονία στη Γάζα

• Είναι σημαντικό να αποκαλούμε τη σφαγή του Ισραήλ στη Γάζα «γενοκτονία»;

Σχόλια αναγνωστών της Haaretz: 

• Επιτρέψτε μου να πω ότι δεν μπορώ (και σίγουρα δεν είμαι ο μόνος) να ξεπεράσω τη φωτογραφία που δημοσιεύτηκε μαζί με την Αναλυτική Εργασία της Dahlia Scheindlin (24 Ιουλίου): Ο Mohammed al-Mutawaq, ένα 18μηνο Παλαιστίνιο μωρό που εμφανίζει σημάδια υποσιτισμού, ξαπλωμένο σε ένα στρώμα μέσα σε μια σκηνή στο στρατόπεδο προσφύγων Al-Shati την Πέμπτη. Πίστωση: Omar al-Qattaa/AFP

• Σας ευχαριστούμε όλους από τα βάθη της καρδιάς μας που το κάνατε αυτό. Haaretz, Nir Hasson, όλοι οι εθελοντές - είναι εξαιρετικό. Και, σας παρακαλώ συνεχίστε να εργάζεστε με τα MME, μην χάνετε την ελπίδα!)

• Ευχαριστώ Νιρ Χάσον και Ρόνεν Άργκοβ. Και οι δύο αποτελείτε παράδειγμα του πώς είναι δυνατόν να μετατρέψουμε το σοκ, τον θυμό και μια πληγωμένη καρδιά σε δράση.

• Όποιος κι αν είσαι, όπου κι αν στέκεσαι, το να είσαι μάρτυρας αυτής της σφαγής παιδιών και να μην νιώθεις αποστροφή και ντροπή ή/και να μην μπορείς να τη δικαιολογήσεις με βάση οτιδήποτε, από τον μεσσιανικό σιωνισμό μέχρι ένα αίσθημα γνήσιου φόβου, προσθέτει στην απώλεια της ευπρέπειας που διαπερνά τον αέρα... όλος αυτός ο θάνατος - ανθρώπων, ιδεών, ελπίδας και ενός οράματος για ένα καλύτερο μέλλον - οι άνθρωποι είναι σίγουρα ικανοί... εν τω μεταξύ, όμηροι σε κίνδυνο, στρατιώτες που σκοτώνουν ή σκοτώνονται, κάτοικοι της Γάζας πεθαίνουν αδιακρίτως και η κακιστοκρατία μας αποδεκατίζει την κληρονομιά μας.

• Οι θάνατοι όλων αυτών των παιδιών είναι εξωφρενικοί, όπως και οι θάνατοι οποιουδήποτε από τους πολίτες που σκοτώθηκαν αποτελούν απλή «παράπλευρη απώλεια» από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις.

Ισραήλ, σταμάτα να σκοτώνεις παιδιά στη Γάζα

Ahmad Tibi

HAARETZ - 2 Ιουνίου 2025

Ο Ahmad Tibi είναι βουλευτής και πρόεδρος του κόμματος Ta'al. 

Δύο σκηνές που έλαβαν χώρα στην αίθουσα της Κνεσέτ τον περασμένο μήνα, μπροστά σε όλους, και οι οποίες καταγράφηκαν στα πρακτικά, θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη μου για τα επόμενα χρόνια. 

Η πρώτη ήταν στις 9 Μαΐου, που γιορτάζεται ως Ημέρα Νίκης στην Ευρώπη, όταν η ναζιστική Γερμανία παραδόθηκε στις συμμαχικές δυνάμεις. Στάθηκα στο βήμα και μίλησα, όπως κάνω κάθε χρόνο, για τα ιστορικά μαθήματα που πρέπει να θυμόμαστε ειδικά αυτή την ημέρα· για τη νίκη της ζωής επί της φονικής μηχανής, για την ήττα της δολοφονικής, ρατσιστικής, αντιανθρωπιστικής ιδεολογίας και για την ηθική δοκιμασία στην οποία αποτυγχάνουμε σήμερα: τη δολοφονία χιλιάδων Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, ανάμεσά τους δεκάδες χιλιάδες παιδιά. 

Δήλωσα ένα απλό γεγονός: Σκοτώνονται αθώα, αβοήθητα παιδιά, όχι «τρομοκράτες» και όχι «ανθρώπινες ασπίδες». Παιδιά. Μικρά ανθρώπινα όντα, από σάρκα και αίμα. Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, 18.000 παιδιά έχουν θαφτεί ζωντανά ή έχουν καεί μέχρι θανάτου. Πολλά περισσότερα είναι άρρωστα, λιμοκτονούν ή ανατινάσσονται από βόμβες ή είναι θαμμένα κάτω από ερείπια κάθε μέρα, κάθε βράδυ. 

Η Κνεσέτ (βουλή) ήταν σε αναβρασμό. Όταν τελείωσα την ομιλία μου, ο βουλευτής Michal Woldiger (Θρησκευτικός Σιωνισμός) – από την καρδιά του κυβερνητικού συνασπισμού, όχι από το πολιτικό του περιθώριο – σηκώθηκε και απάντησε: «Αυτό που γίνεται στη Γάζα, είναι κρίμα που δεν γίνεται χειρότερο. Δεν υπάρχουν αθώοι. Ναι, τα παιδιά πρέπει να σκοτώνονται. Επειδή χρησιμεύουν ως ανθρώπινη ασπίδα». 

Η δεύτερη σκηνή έλαβε χώρα στις 21 Μαΐου, όταν ο συνάδελφός μου στο κόμμα, βουλευτής Ayman Odeh (του κόμματος Hadash-Ta'al), απομακρύνθηκε βίαια από το βήμα μόνο και μόνο επειδή είπε: 

«Υπάρχει ένα όριο στα ψέματα. Η άρνηση της Νάκμπα» - όταν περισσότεροι από 700.000 Άραβες έφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας του Ισραήλ το 1947-49 - «δεν θα την εξαφανίσει. Δεν καταλαβαίνετε ότι φαίνεστε αδύναμοι. Ενάμιση χρόνο πολέμου, 19.000 παιδιά σκοτώθηκαν, 53.000 κάτοικοι σκοτώθηκαν - και δεν έχετε ούτε ένα πολιτικό επίτευγμα. Μόνο δολοφονίες, μόνο βομβαρδισμοί, μόνο πόλεμος εναντίον αμάχων». 

Ξέσπασε πανδαιμόνιο και κλήθηκαν φρουροί της Κνεσέτ για να τον απομακρύνουν από τη σκηνή - ένα γεγονός που έχω δει μόνο λίγες φορές κατά τη διάρκεια της καριέρας μου στην Κνεσέτ, τις περισσότερες κατά τη διάρκεια αυτής της θητείας. Φαίνεται ότι όσο περισσότερο αποκλίνουν από την αλήθεια, τόσο περισσότερο μισούν όσους την λένε - και οι αντιδράσεις τους εντείνονται. 

Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι με εξαίρεση τον Yair Golan, ο οποίος δεν υπηρετεί σήμερα στην Κνεσέτ, ο μόνος Εβραίος βουλευτής που καταδικάζει τη δολοφονία παιδιών στη Γάζα είναι ο Ofer Casif (του κόμματος Hadash-Ta'al). 

Την περασμένη εβδομάδα, μετά την τρομερή καταστροφή της οικογένειας των δύο γιατρών Najjar – που έχασε 9 από τα 10 παιδιά της ενώ τραυματίστηκε σοβαρά το μοναδικό επιζών παιδί (ο 11χρονςυ Adam) και ο πατέρας που πέθανε λίγο αργότερα, δεν ακούστηκε ούτε λέξη καταδίκης. Δεν ακούστηκε κανένα αίτημα για να σταματήσει η φρίκη. 

Ο Γιαχία, 12 ετών, η Εύα, 9 ετών, ο Ρίβαλ, 5 ετών, η Σαντίν, 3 ετών, ο Ρακάν, 10 ετών, ο Ρουσλάν, 7 ετών, ο Τζιμπράν, 8 ετών, ο Λουκμάν, 2 ετών, και ο Σεντάρ, 7 μηνών, σκοτώθηκαν/δολοφονήθηκαν σε βομβαρδισμό που πραγματοποίησε Ισραηλινός πιλότος – ενώ την Κυριακή ο πατέρας τους, Χαμντί, πέθανε από τα τραύματά του – και η ζωή συνεχίζεται. 

Στο Ισραήλ, αυτός είναι ο ανώμαλος κανόνας: η ανοιχτή και περήφανη υποστήριξη για τη δολοφονία παιδιών δεν είναι γλωσσικό ολίσθημα. Οι σκληρές δηλώσεις που υποστηρίζουν δημόσια τα εγκλήματα πολέμου διατυπώνονται ευθέως, ανοιχτά και με υπερηφάνεια. 

Αντί να προκαλέσουν δημόσια κατακραυγή και να απαιτήσουν την κατάπαυση του πυρός ή τουλάχιστον να εκφράσουν ένα ηθικό σοκ, αυτές οι δηλώσεις προκαλούν γέλιο και μερικές φορές υποστήριξη με τη μορφή εκκωφαντικής σιωπής. 

Αλλά, αντίθετα, η σχεδόν κοινότοπη δήλωση του Yair Golan ότι «μια κανονική χώρα δεν σκοτώνει μωρά για χόμπι» είναι αυτή που έχει προκαλέσει δημόσια καταιγίδα. Υπάρχει κανείς που μπορεί να πει ότι υπάρχει κάτι λογικό στη δολοφονία μωρών; 

Τον Νοέμβριο του 2023, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έγραψε: 

«Πάντα πολεμούσαμε σκληρούς εχθρούς που εξεγέρθηκαν εναντίον μας για να μας καταστρέψουν. Εξοπλισμένοι με δύναμη πνεύματος και δίκαιο σκοπό, σταθήκαμε αποφασισμένοι απέναντι σε εκείνους που ζητούν τη ζωή μας. Η σημερινή μάχη ενάντια στους δολοφόνους της Χαμάς είναι ένα ακόμη κεφάλαιο στην ιστορία της εθνικής μας ανθεκτικότητας που διαρκεί γενιές. “Θυμήσου τι σου έκανε ο Αμαλήκ”». 

Και πρόσφατα δήλωσε:

«Οι δυνάμεις μας καταλαμβάνουν όλο και περισσότερες περιοχές στη Γάζα. Στο αποκορύφωμα αυτής της κίνησης, όλα τα εδάφη της Λωρίδας της Γάζας θα βρίσκονται υπό τον έλεγχο ασφαλείας του Ισραήλ». 

Αυτή είναι μια δήλωση που αντίκειται στην αρχή που βρίσκεται στη βάση του διεθνούς δικαίου και απαγορεύει την κατοχή εδαφών με τη βία. 

Τις τελευταίες εβδομάδες, πολλά μέλη του υπουργικού συμβουλίου και βουλευτές έχουν εκφράσει ανοιχτά την υποστήριξή τους στα εγκλήματα πολέμου. Στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Κνεσέτ, βουλευτής Nissim Vaturi  (του κόμματος Likud), δήλωσε ανεμπόδιστα, σε συνέντευξή του στο Radio Kol Barama: 

«Ποιος είναι αθώος στη Γάζα; Οι άμαχοι βγήκαν έξω και έσφαξαν ανθρώπους εν ψυχρώ. Τα παιδιά και οι γυναίκες πρέπει να χωριστούν και οι ενήλικες [άνδρες] στη Γάζα πρέπει να σκοτωθούν. Είμαστε υπερβολικά διακριτικοί. Πολύ σύντομα θα μετατρέψουμε την Τζενίν [στη Δυτική Όχθη] σε Γάζα». 

• Ο βουλευτής Moshe Saada (του Likud) δήλωσε: «Ναι, θα λιμοκτονήσω τους Γαζανούς. Ναι, αυτή είναι η υποχρέωσή μας· να επιβάλουμε έναν εντελώς πλήρη αποκλεισμό» (Haaretz, 27 Απριλίου). 

• Ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Bezalel Smotrich(κόμμα Θρησκευτικός Σιωνισμός) ζήτησε την απέλαση των αμάχων από τη Λωρίδα και υποσχέθηκε: «Θα καταστρέψουμε ό,τι έχει απομείνει από τη Γάζα». 

• Ο ακροδεξιός Υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Itamar Ben-Gvir (κόμμα Otzma Yehudit), δηλώνει τακτικά ότι «Δεν υπάρχουν άμαχοι στη Γάζα» και δικαιολογεί την πρόκληση βλάβης σε αθώους πολίτες. 

Η υποστήριξη για εγκλήματα πολέμου, δολοφονίες και αναγκαστικές απελάσεις δεν περιορίζεται στα μέλη του συνασπισμού. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, σε ομιλία του σε συνέδριο στη Νέα Υόρκη, ο βουλευτής Benny Gantz (κόμμα Εθνικής Ενότητας) αναφέρθηκε «στη μοναδική ευκαιρία να προωθηθεί το σχέδιο του Προέδρου Τραμπ για την εθελοντική μετανάστευση». 

Φανταστείτε για μια στιγμή ότι σε κάποια μακρινή δημοκρατία, ένα μέλος του κοινοβουλίου δηλώνει ανοιχτά την ανεπιφύλακτη υποστήριξή του στη δολοφονία παιδιών. Μια τέτοια δήλωση θα προκαλούσε δημόσια κατακραυγή, θα υποκινούσε ένα κύμα διαμαρτυριών, θα οδηγούσε σε καταδίκη και σε αίτημα για έρευνα. 

Και εδώ; Σχεδόν τίποτα. Κανένα πρωτοσέλιδο, καμία έρευνα, κανένα δημόσιο σοκ. Το αντίθετο. Ένας μεγάλος οργανισμός μέσων ενημέρωσης διανέμει μια «έρευνα» υπέρ και κατά της μαζικής λιμοκτονίας και ομαλοποιεί την λιμοκτονία 2 εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας μπροστά στις κάμερες. 

Προσδιορίζετε ήδη τις διαδικασίες; Ξύνουμε τον πάτο της ολισθηρής πλαγιάς στην οποία σερνόμαστε, στο τέλος της οποίας υπάρχουν εθνοκάθαρση, γενοκτονία, λιμός, απελάσεις, εξόντωση. 

Δεν πρόκειται για «θόρυβο» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ούτε για σχόλια που αποσκοπούν στην ικανοποίηση της βάσης, ούτε για «χόμπι». Πρόκειται για επίσημη πολιτική. Μια πολιτική που ξεπλένεται και διατυπώνεται με ορολογία που νομιμοποιεί τη βία και τη σφαγή. Μια πολιτική που εξαλείφει και υπερβαίνει όλα τα ηθικά όρια. Μια πολιτική χωρίς όρια, μια πολιτική καταστροφής και κατεδάφισης εκατοντάδων σπιτιών σε αραβικές κοινότητες εντός του Ισραήλ, ειδικά στη Νεγκέβ. 

Τα διπλά μέτρα και σταθμά εντείνονται. Οι πολιτικοί που ηγούνται του βίαιου λόγου επιτίθενται σε όσους από εμάς προειδοποιούμε, καταγράφουμε και διαμαρτύρονται, κατηγορώντας μας για «υποκίνηση». Εκστρατείες απονομιμοποίησης, φωνές, απειλές, χλευασμοί, συλλήψεις, οργανωμένες διαδικτυακές επιθέσεις, σωματικές επιθέσεις, βωμολοχίες και πολλές καταγγελίες στην Επιτροπή Δεοντολογίας της Κνεσέτ ή στις αρμόδιες επαγγελματικές ενώσεις. 

Η ίδια επιτροπή που μόλις την περασμένη εβδομάδα έκρινε ότι οι επανειλημμένες εκκλήσεις του Vaturi για «πυρπόληση της Γάζας αποτελούν προστατευόμενο λόγο, παρατηρήσεις πολιτικής φύσης που αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια την ιδεολογία του μέλους της Κνεσέτ», αν και «δεν τιμούν την Κνεσέτ ως θεσμό». Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει καμμιά σύνδεση μεταξύ της ηθικής και της σημερινής βουλής. 

Όλα αυτά ισχύουν όλο το χρόνο, αλλά όταν κάποιος επιτρέπει στον εαυτό του να δικαιολογεί τη δολοφονία παιδιών ή μια πολιτική λιμοκτονίας και απέλασης ακριβώς την ημέρα που τιμά τη νίκη επί των Ναζί, αυτό είναι ένα σημάδι ότι κανένα μάθημα δεν έχει εξαχθεί. Πρόκειται για κυνική, χειριστική εκμετάλλευση της ιστορίας, του ατομικού και του συλλογικού τραύματος. Μια ιστορική και ηθική διαστρέβλωση. 

Και φυσικά, υπάρχει και ο παππούς όλων των ψεμάτων, «ο πιο ηθικός στρατός στον κόσμο». Γιατί τι είναι λιγότερο ηθικό από έναν στρατό που σκοτώνει χιλιάδες παιδιά και λιμοκτονεί εκατοντάδες χιλιάδες; «Ο πιο ηθικός στρατός στον κόσμο» είναι μια κούφια, χειριστική ρητορική που στοχεύει στη δημιουργία μιας ψευδαίσθησης με σκοπό να νεκρώσει τη συνείδηση ​​του κοινού και να φιμώσει την κριτική και τους επικριτές. 

Ξέπλυμα της γλώσσας και χρήση της για τη στρατολόγηση των μαζών εναντίον μιας αποδυναμωμένης και καταπιεσμένης μειονότητας, για τη δημιουργία αδιαφορίας, η οποία επιτρέπει τις φρικαλεότητες που βλέπουμε, σε πραγματικό χρόνο. 

Από τον Πρίμο Λέβι, ο οποίος βίωσε τις φρικαλεότητες στη σάρκα του, έμαθα: «Εξακολουθούμε να κατέχουμε μια δύναμη και πρέπει να την υπερασπιστούμε με όλη μας τη δύναμη, γιατί είναι η τελευταία μας – τη δύναμη να αρνηθούμε τη συγκατάθεσή μας». 

Εγώ ο ίδιος αρνούμαι να συνηθίσω. Αρνούμαστε να σιωπήσουμε. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε αυτήν την αντίληψη και αυτή την κούφια πολιτική: Αρνούμαστε να ομαλοποιήσουμε τη βία. Ο καθένας μας είναι συνεργάτης. Και ο καθένας μας έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί. 

Οι εκκλήσεις για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εξόντωση δεν είναι «χόμπι», είναι επίσημη πολιτική που έχει υποστήριξη και στην αντιπολίτευση. 

Ο Ahmad Tibi είναι βουλευτής και πρόεδρος του κόμματος Ta'al. 

Αλλα άρθρα στη Haaretz: 

• Η ισραηλινή υποκίνηση σε γενοκτονία στη Γάζα γίνεται κυρίαρχη τάση

• Δεν θα πει ούτε ένας Ισραηλινός: σταματήστε τον πόλεμο για χάρη της Γάζας;
• Τι χρειάζεται για να αναγνωρίσουν οι Ισραηλινοί τα βάσανα στη Γάζα;
• Καταστρέφοντας τη Γάζα «με αγάπη»: Οι νέοι Γιογκιναζί του Ισραήλ
• Η συζήτηση στη Βουλή αποκαλύπτει ότι δεν θεωρούν όλοι πως η πείνα των παιδιών της Γάζας είναι κάτι κακό
• Το 40% των Ισραηλινών λένε ότι σκέφτονται να εγκαταλείψουν τη χώρα. Αυτό τους κρατάει εδώ.

 Σχόλια αναγνωστών

• Διαβάζω ότι μόνο δύο Εβραίοι βουλευτές της Κνεσέτ καταδικάζουν δηλώσεις όπως οι ακόλουθες:

«Είναι κρίμα που δεν γίνονται χειρότερα από αυτά που συμβαίνουν στη Γάζα. Δεν υπάρχουν αθώοι στη Γάζα. Ναι, τα παιδιά πρέπει να σκοτώνονται. Επειδή χρησιμεύουν ως ανθρώπινη ασπίδα». Ανατριχιάζω.

Τι έχει απογίνει αυτή η χώρα και ο λαός της; Από πού αντλείτε το δικαίωμά σας να υπάρχετε εάν αρνείστε το δικαίωμα της ύπαρξη σε άλλους, ακόμα και σε παιδιά, νήπια και μωρά; Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουν τη σκληρότητα και την αχρειότητα του Ισραήλ. 

• Ρώτησα ένα αγόρι στο λεωφορείο πώς θα πάμε στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ. Η απάντησή του ήταν: «Γιατί θέλεις να πας εκεί; Υπάρχουν μόνο καταραμένοι Άραβες εκεί». Ο τόνος με τον οποίο το είπε ήταν εντελώς ειλικρινής, φυσικός, ανεπιτήδευτος.

Κοιτάζοντας τα εγκλήματα στη Γάζα δεν μπορώ να ξεχάσω τον ανατριχιαστικό τόνο του και μόνο τώρα συνειδητοποιώ τον σπόρο που περιείχε. 

• «Οι ακόλουθες πράξεις τιμωρούνται: (α) Γενοκτονία· (β) Συνωμοσία για διάπραξη γενοκτονίας· (γ) Άμεση και δημόσια υποκίνηση σε διάπραξη γενοκτονίας· (δ) Απόπειρα διάπραξης γενοκτονίας· (ε) Συνενοχή σε γενοκτονία»

(Σύμβαση για την Πρόληψη και Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας, Ψήφισμα 260 A (III) της Γενικής Συνέλευσης της 9ης Δεκεμβρίου 1948, Έναρξη ισχύος: 12 Ιανουαρίου 1951)...

- «Το Δικαστήριο είναι επίσης της άποψης ότι το Ισραήλ πρέπει να λάβει όλα τα μέτρα που εμπίπτουν στην εξουσία του για να αποτρέψει και να τιμωρήσει την άμεση και δημόσια υποκίνηση σε διάπραξη γενοκτονίας σε μέλη της παλαιστινιακής ομάδας στη Λωρίδα της Γάζας».

ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ, Γενικός Κατάλογος, Αρ. 186, 19 Ιουλίου 2024, ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΝΑ ΕΔΑΦΗ. Λογοδοσία για αυτά τα εγκλήματα: Τώρα! 

• Σκοτώνονται αθώα, αβοήθητα παιδιά, όχι «τρομοκράτες» και όχι «ανθρώπινες ασπίδες». Παιδιά. Τι άλλο μπορώ να γράψω, παρά να εκφράσω τη βαθύτατη θλίψη μου, και να παραδεχτώ τη συλλογική μας ντροπή που αφήσαμε να συμβεί αυτό. 

• Μια γάτα έχει μεγαλύτερη νομική προστασία από την κακομεταχείριση και τη βιαιότητα στον Καναδά από ό,τι τα παιδιά στη Γάζα και στα άλλα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. 

• Φοβάμαι ότι η συγκινητική ευγλωττία του Ahmad Tibi δεν θα συγκινήσει τις σκληρές καρδιές των διεστραμμένων συναδέλφων του στην Κνεσέτ. Μακάρι να μπορούσε να ακουστεί το μήνυμά του στις αίθουσες του Κογκρέσου των ΗΠΑ και των κοινοβουλίων της Ευρώπης, του Καναδά και της Αυστραλίας, που θα μπορούσαν να λάβουν δυναμικά μέτρα για να τερματίσουν τη συνενοχή των κυβερνήσεών τους στις φρικαλεότητες που προκαλεί το Ισραήλ στη Γάζα! 

• Πιθανότατα δεν θα συμβεί. Αλλά τουλάχιστον θα ξέρει ότι ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας και όταν κοιτάξουμε πίσω σε αυτές τις φρικαλεότητες, ελπίζω τα παιδιά μας να αναρωτιούνται γιατί κανείς δεν τον άκουσε. Θα έπρεπε να ντρεπόμαστε για τον εαυτό μας. 

• Σε ευχαριστώ Ahmad Tibi. Λες την αλήθεια στην εξουσία. Τελικά η αλήθεια πρέπει να επικρατήσει. Είθε το Ισραήλ να ακούσει τις προειδοποιήσεις σου.

Χαμάς και Νετανιάχου δίνουν μάχη επιβίωσης 

Η Χαμάς βρίσκεται σε κατάσταση επιβίωσης και φαίνεται ότι τα απομεινάρια της στρατιωτικής ηγεσίας της στη Λωρίδα της Γάζας δεν βιάζονται να επιτύχουν κατάπαυση του πυρός. Ενώ, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αγωνίζεται για να αποτρέψει τις εκλογές και να διασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση. 

Amos Harel

HAARETZ - 8 Ιουνίου 2025

Σχεδόν κάθε φορά που μια ισραηλινή στρατιωτική δύναμη ετοιμάζεται να εισέλθει σε μια περιοχή στη Λωρίδα της Γάζας όπου ο στρατός δεν έχει παρουσία για κάποιο χρονικό διάστημα, διεξάγεται εναέρια έρευνα της περιοχής, χρησιμοποιώντας ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος. 

Οι αποκρυπτογραφητές εξετάζουν τις φωτογραφίες προκειμένου να εντοπίσουν εκρηκτικούς μηχανισμούς. Οι δυνάμεις εδάφους αναζητούν επίσης κάμερες. Τα αποτελέσματα μπορεί να υποδεικνύουν ότι κάποιος έχει τοποθετήσει πρόσφατα εκρηκτικούς μηχανισμούς σε αυτήν την τοποθεσία (πολλά από τα εκρηκτικά που χρησιμοποιούνται αποσυναρμολογούνται από μη εκραγέντα πυρομαχικά που χρησιμοποιούνται από την πολεμική αεροπορία στη Λωρίδα της Γάζας). Οι κάμερες στην περιοχή χρησιμοποιούνται από τη Χαμάς για την ανίχνευση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) που εισέρχονται σε ένα σοκάκι, ένα κτίριο ή μια αυλή, έτσι ώστε μια συσκευή που έχει τοποθετηθεί εκεί για τον σκοπό αυτό να μπορεί να πυροδοτηθεί από απόσταση. 

Παρά τις προληπτικές αυτές προσπάθειες, 8 στρατιώτες των IDF σκοτώθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας την περασμένη εβδομάδα, ενώ δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν, οι περισσότεροι από αυτούς ως αποτέλεσμα εκρήξεων μηχανισμών σε ανοιχτούς χώρους ή σε κτίρια γεμάτα εκρηκτικά. Το πρωί της Παρασκευής 6/6, 4 στρατιώτες σκοτώθηκαν μέσα σε ένα κτίριο στο Χαν Γιουνίς, ενώ 5 άλλοι τραυματίστηκαν, ένας εκ των οποίων βρίσκεται σε σοβαρή κατάσταση.

Οι νεκροί και οι τραυματίες ήταν μαχητές σε ειδικές επίλεκτες μονάδες στρατιωτών και εφέδρων, που ειδικεύονταν σε επιχειρήσεις πίσω από τις γραμμές του στρατού και σε υπόγειες σήραγγες. Στα περισσότερα περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούσαν τη δολοφονία Παλαιστινίων τρομοκρατών, οι στρατιώτες δεν βλέπουν τον εχθρό. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις στη Γάζα μάχονται ενάντια στα απομεινάρια μιας οργανωμένης στρατιωτικής δύναμης που συνήθως λειτουργεί σε μικρές ομάδες ανταρτών. Το εύρος των περιστατικών είναι σχετικά περιορισμένο, σίγουρα σε σύγκριση με τα προηγούμενα στάδια του πολέμου.

Οι 4 στρατιώτες που σκοτώθηκαν στη Γάζα την Παρασκευή, από αριστερά προς τα δεξιά: Οι Λοχίες Chen Gross,  Uri Yhonatan Cohen,  Tom Rotstein και Yoav Raver. Πίστωση: Μονάδα Εκπροσώπου Τύπου των IDF

Οι λίγες επιθέσεις της Χαμάς έχουν σχεδιαστεί για να εκμεταλλευτούν ευάλωτα σημεία στην ανάπτυξη των δυνάμεων των ΙDF και να προκαλέσουν απώλειες, ενώ παράλληλα καταγράφουν την ενέργειά τους σε βίντεο για να δείξουν ότι η οργάνωση συνεχίζει τον αγώνα. Είναι αμφίβολο ότι οι ηγέτες της Χαμάς έχουν ψευδαισθήσεις σχετικά με την ικανότητά τους να παρεμποδίσουν σημαντικά τις επιχειρήσεις των IDF, πόσο μάλλον να τις νικήσουν τους Ισραηλινούς Αμυντικούς Δυνάμεις.

Σε κάθε επιθετική ισραηλινή κίνηση κατά μήκος του θύλακα, μια μεραρχία των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (όχι σε πλήρη σύνθεση) επιτίθεται σε ένα περιφερειακό τάγμα της Χαμάς, ή το πολύ δύο. Αυτά τα τάγματα έχουν ήδη χάσει το μεγαλύτερο μέρος της διοικητικής τους δομής κατά τη διάρκεια 20 μηνών πολέμου. Σε ορισμένα τάγματα, η διοίκηση έχει αλλάξει δύο ή τρεις φορές κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι τάξεις τους, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν καλυφθεί από νέους κάτω των 18 ετών, οι οποίοι έχουν αντικαταστήσει ένοπλους μαχητές που σκοτώθηκαν.

Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο, αυτές οι εξελίξεις δεν φέρνουν το Ισραήλ πιο κοντά στη νίκη στον πόλεμο. Ο Αρχηγός του Επιτελείου Εγιάλ Ζαμίρ επέλεξε έναν προσεκτικό και σταδιακό ρυθμό προέλασης, με στόχο την ελαχιστοποίηση των απωλειών. Οι δυνάμεις αναζητούν τοποθεσίες στις οποίες έχει εντοπιστεί δραστηριότητα της Χαμάς, στις οποίες ενδέχεται να είναι κρυμμένο πολεμικό υλικό. Πολλές από τις επιχειρήσεις των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων εκτελούνται από ιδιωτικούς εργολάβους που κατεδαφίζουν σπίτια και πληρώνονται ανάλογα με τον αριθμό των σπιτιών που καταφέρνουν να κατεδαφίσουν κάθε μέρα. 

Το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων της Χαμάς έχει πληγεί σκληρά, και έχει ηττηθεί. Αυτό δεν εμποδίζει τους ηγέτες της να συνεχίσουν τον αγώνα, χρησιμοποιώντας τους περιορισμένους πόρους (σε προσωπικό και όπλα) που έχουν στη διάθεσή τους. Το Ισραήλ ασκεί στρατιωτική πίεση, καθώς και προσπαθεί να απομακρύνει τη Χαμάς από τα σημεία διανομής τροφίμων, προκειμένου να της στερήσει έσοδα και επιρροή. Για τον σκοπό αυτό, το Ισραήλ εξοπλίζει πολιτοφυλακές που αποτελούνται από φυλές της Γάζας, παρά τους προφανείς κινδύνους που εμπεριέχεται σ’ αυτό.

Όλα αυτά δεν επιταχύνουν απαραίτητα την παράδοση της Χαμάς. Η οργάνωση βρίσκεται σε κατάσταση επιβίωσης και φαίνεται ότι τα απομεινάρια της στρατιωτικής ηγεσίας της στον θύλακα (με εξέχουσα προσωπικότητά της τον Ιζ αλ-Ντιν αλ-Χαντάντ, ο οποίος μέχρι τον θάνατο του Μοχάμεντ Σινβάρ διοικούσε τον βόρειο τομέα της Λωρίδας της Γάζας) είναι πρόθυμα να τα βγάλουν πέρα ​​με αυτή την κατάσταση, χωρίς να βιάζονται να πετύχουν κατάπαυση του πυρός. 

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) ανέφεραν το Σάββατο ότι σημειώνουν πρόοδο στην περιοχή γύρω από το Ευρωπαϊκό Νοσοκομείο στο Χαν Γιουνίς. Ένα υπόγειο συγκρότημα εντοπίστηκε κάτω από το νοσοκομείο, που περιλαμβάνει σήραγγες, καταφύγια και ένα κέντρο διοίκησης της Χαμάς. Μερικά πτώματα είχαν αφαιρεθεί από αυτό το συγκρότημα, συμπεριλαμβανομένου προφανώς αυτού του Μοχάμεντ Σινβάρ, ο οποίος δολοφονήθηκε από το Ισραήλ τον περασμένο μήνα. 

Εν τω μεταξύ, έχει ξεσπάσει ένα άλλο δράμα: Η Χαμάς ισχυρίζεται ότι οι επιχειρήσεις των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του ομήρου Matan Zangauker,  και απειλεί ότι μια ισραηλινή προσπάθεια να τον απελευθερώσει θα οδηγήσει στον θάνατό του. Οι IDF αρνούνται ότι έγινε τέτοια προσπάθεια, λέγοντας ότι καταβάλλεται η μέγιστη δυνατή προσπάθεια ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ζωή των ομήρων. 

Υπάρχουν δύο πιθανές εξηγήσεις για τους ισχυρισμούς της Χαμάς: ή μπορεί να έχει εκτιμήσει τη δραστηριότητα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στην περιοχή ως προσπάθεια απελευθέρωσης ομήρων ή μπορεί να προσπαθεί να προστατεύσει ένα άλλο περιουσιακό στοιχείο, εισάγοντας το όνομα του Matan Zangauker στην ιστορία.

Άλλα επιτεύγματα των υπηρεσιών πληροφοριών και των επιχειρήσεων, στο Χαν Γιούνις και αλλού, δεν αλλάζουν τη φύση του πολέμου. Σε κάθε περίπτωση, οι έννοιες της επιτυχίας και της αποτυχίας είναι διαφορετικές για τις δύο πλευρές, ειδικά δεδομένου ότι οι ηγέτες της Χαμάς στις σήραγγές τους δεν έχουν κανένα αίσθημα ευθύνης ή ενοχής για την τύχη των πάνω από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιους που ζουν στο έδαφος της Γάζας. 

Αυτό τους επιτρέπει να διατηρούν τις αρχικές τους θέσεις στις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις. Σε αντάλλαγμα για μια νέα συμφωνία για τους ομήρους, η Χαμάς απαιτεί τον τερματισμό του πολέμου και την πλήρη αποχώρηση του Ισραηλινού στρατού από τη Λωρίδα της Γάζας. Επιμένουν στη συμφωνία τους για την απελευθέρωση των ομήρων σε δύο στάδια με την απόκτηση ισχυρών εγγυήσεων από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. 

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, πριν από δύο εβδομάδες, υποσχέθηκε μια άμεση συμφωνία, πιθανώς εντός δύο ημερών, έχει μιλήσει ελάχιστα για αυτό το θέμα την τελευταία εβδομάδα. Φαίνεται ότι μόνο η προσωπική του παρέμβαση στις διαπραγματεύσεις θα μπορούσε να τις βγάλει από το τρέχον αδιέξοδο.

Όσο για τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αυτός ασχολείται με την πολιτική επιβίωσή του. Θα προωθήσει μια μερική συμφωνία μόνο εάν δεν έχει άλλη επιλογή, λόγω της πίεσης του Τραμπ. Προς το παρόν, έχει επενδύσει περισσότερο στις προσπάθειες να αποτρέψει τις υπερορθόδοξες παρατάξεις της Βουλής από το να διαλύσουν τον συνασπισμό του, εάν δεν ψηφιστεί νόμος που θα εξαιρεί τους ψηφοφόρους τους από τη στράτευση. Ο αριθμός των βίντεο που δημοσιεύει ο Νετανιάχου καθημερινά δείχνει ότι προετοιμάζεται για εκλογές. 

Επίθεση στο Ιράν; 

Ένα άλλο ζήτημα είναι η ανησυχίας του Νετανιάχου για κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει και την πολιτική του επιβίωση και την κληρονομιά του. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης προχωρούν κατά διαστήματα, σε γύρους με τη μεσολάβηση του Ομάν. Το κύριο εμπόδιο είναι η διαμάχη σχετικά με το δικαίωμα του Ιράν να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο χαμηλό επίπεδο του 3,67%, για μη στρατιωτικούς σκοπούς. 

Ο Τραμπ και ο απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ, έχουν παρουσιάσει διαφορετικές και αντικρουόμενες θέσεις τις τελευταίες εβδομάδες. Κάποια στιγμή, φάνηκε ότι οι Αμερικανοί ήταν πρόθυμοι να επιτρέψουν στο Ιράν να συνεχίσει τον εμπλουτισμό, με διεθνή εμπλοκή και έλεγχο. Καταρχήν, φαίνεται ότι και οι δύο πλευρές προσπαθούν να καταλήξουν σε συμφωνία.

Μπορεί να καταλήξουν σε ένα γενικό περίγραμμα μιας συμφωνίας, χωρίς λεπτομέρειες, κάτι που θα επέτρεπε στον Τραμπ να δηλώσει επίσημα ότι έχει λύσει το πρόβλημα, ενώ στην πράξη θα αναβάλει την απειλή μόνο κατά λίγα χρόνια.

Αυτό δεν το θέλει ο πρωθυπουργός. Τους τελευταίους μήνες, έχει ενημερώσει τον Τραμπ και ανώτερους αξιωματούχους της κυβέρνησης για την ανάγκη μιας ισραηλινής, ή αμερικανικής, ή κοινής επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Όταν ο πρόεδρος διαπίστωσε ότι ο σύμβουλός του για την εθνική ασφάλεια, Μάικ Βαλτς, είχε αναπτύξει πολύ στενή σχέση με τον Νετανιάχου, το μέλος του υπουργικού συμβουλίου Ρον Ντέρμερ, ενήργησε γρήγορα για να απολύσει τον Βαλτς. Αργότερα, όπως παραδέχτηκε δημόσια ο Τραμπ, προειδοποίησε προσωπικά τον Νετανιάχου να μην επιτεθεί ανεξάρτητα στο Ιράν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Νετανιάχου θα παρακούσει τον Τραμπ. Μια επίθεση αυτή τη στιγμή, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ισοδυναμεί με πλήρη αδιαφορία για το κόκκινο φως που αναβοσβήνει από τον Λευκό Οίκο, ο οποίος είναι προσεκτικός στις ανησυχίες των κρατών του Κόλπου, τα οποία με τη σειρά τους ανησυχούν για έναν περιφερειακό πόλεμο. 

Το Ισραήλ παραμένει σε υπερ-επαγρύπνηση όσον αφορά τα γεγονότα που σχετίζονται με το Ιράν. Κάποιος μπορεί να υποθέσει ότι ο Νετανιάχου περιμένει την αποτυχία των συνομιλιών για να επανεξετάσει την πιθανότητα μιας επίθεσης, με την έγκριση των ΗΠΑ ή ενδεχομένως ακόμη και χωρίς αυτήν. Σε συνέντευξη Τύπου το Σαββατοκύριακο, ο Τραμπ υπαινίχθηκε για άλλη μια φορά την πιθανότητα μιας στρατιωτικής επιλογής στο Ιράν. Δεδομένου του απομονωτιστικού του αισθήματος και των γιγαντιαίων συμφωνιών που υπέγραψε με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι θα επιδιώξει μια αμερικανική επίθεση στο Ιράν. 

Αλλά θα ενέκρινε μια ισραηλινή ενέργεια σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών; Μια τέτοια κίνηση, κατά την άποψη του Νετανιάχου, θα εδραιώσει την κληρονομιά του ως κάποιος που έχει πολεμήσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν και μπορεί να αλλάξει την πολιτική ατζέντα της χώρας με τρόπο που θα μπορούσε να τον σώσει από τα δεινή πολιτική του κατάσταση. 

Οι Ιρανοί προετοιμάζονται επίσης για την πιθανότητα πολέμου με το Ισραήλ. Οι πύραυλοι των Χούθι που εκτοξεύονται κατά του Ισραήλ κάθε δεύτερη μέρα θεωρούνται ως έκφραση της ταύτισης της Υεμένης με τη Γάζα, δεδομένου του συνεχιζόμενου πολέμου. Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος: Οι Χούθι αναγκάζουν το Ισραήλ να εκτοξεύσει όσο το δυνατόν περισσότερους πυραύλους Arrow, προκειμένου να δυσκολευτεί η αντιμετώπιση μιας μελλοντικής επίθεσης με βαλλιστικούς πυραύλους από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ.

Αλλα άρθρα στη Haaretz: 

• Ο πόλεμος στη Γάζα απειλεί επιτέλους την παραμονή του Νετανιάχου στην εξουσία
• Ο συνασπισμός του Νετανιάχου κοντά στην κατάρρευση αφού ξεπούλησε την πιο ακραία μειονότητα του Ισραήλ
• Ισραήλ ή Χαμάς: Ποιος είναι ο μεγαλύτερος απορριπτικός;