Ανδρέας Παπανδρέου:
ΥΠΟΘΗΚΕΣ ΤΟΥ «ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΔΕΡΦΟΥ»
(1989)
(Από το βιβλίο του Κλεάνθη Γρίβα, Παπανδρεϊσμός, ένας φαιοπράσινος αυταρχισμός, Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 1989)
Υποθήκες του Ανδρέα Παπανδρέου
για πολιτική και ψυχιατρική χρήση
Όλα τα αποσπάσματα είναι παρμένα από τη συλλογή ντοκουμέντων «Από το ΠΑΚ στο ΠΑΣΟΚ», εκδόσεις Λαδιάς, Αθήνα, 1976.
ΑΝΔΡΕΪΣΜΟΣ: «Προερχόμαστε, ένα κομμάτι από την παλιά Ένωση Κέντρου-ΕΔΗΝ. Προερχόμαστε, ένα κομμάτι από κάτι που ονομαζότανε ή ακόμη ονομάζεται Ανδρεισμός». [A. Παπανδρέου, «Ομιλία στη συνεδρίαση της Προσωρινής Κεντρικής Επιτροπής», 19-1-1975, στο «Από το ΠΑΚ στο ΠΑΣΟΚ», σ. 85]
ΒΑΣΕΙΣ: «Ελληνικός έλεγχος πάνω στις αμερικάνικες βάσεις, το υποθετικό αντίβαρο για την παρουσία τους, αποτελεί ουτοπία ή φενάκη. Διαλέξτε και πάρτε. Το έχω ήδη αναλύσει. Είναι αδύνατος ο ουσιαστικός έλεγχος ακόμα και από αμερικάνικο προσωπικό με εξαίρεση ενός μικρού ποσοστού 2% που έχει γνώση των συγχρόνων συστημάτων». [A. Παπανδρέου, Ομιλία στη βουλή, 22-10-1976, ο.π., σ. 361]
ΒΑΣΕΙΣ: «Η παρουσία των αμερικάνικων βάσεων στην Ελλάδα εξυπηρετεί τη σοβιετική πολιτική, η οποία μπορεί να επισείσει τον κίνδυνο από το Νότο προς ορισμένες χώρες της Βαλκανικής που θα ήθελαν να ανεξαρτοποιηθούν περισσότερο.» [Α. Παπανδρέου, Συνέντευξη τύπου, 20-3-1975, ο.π., σ. 110]
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: «Η αστική δημοκρατία τερμάτισε το βίο της». [Α. Παπανδρέου, Εισήγηση στο Σεμινάριο του Βίρτζμπουργκ, 28-7-1973, ο.π., σ. 49]
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ: «Η Ελλάδα αποσυνδέεται από τους στρατιωτικούς, πολιτικούς και οικονομικούς οργανισμούς» (και του ΟΗΕ;) [Διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου 1974, σημείο 8]
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ: «Η μυστική διπλωματία είναι απαράδεκτη σε μια Δημοκρατία». [A. Παπανδρέου, Συνέντευξη στην «Εξόρμηση», 22-10-1976, ο.π., σ. 348]
ΕΚΚΛΗΣΙΑ: «Διαχωρίζεται οριστικά η εκκλησία από το κράτος και κοινωνικοποιείται η μοναστηριακή περιουσία». [Διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου 1974, σημείο 9]
ΕΟΚ: «Το ΠΑΣΟΚ είναι εναντίον της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ». [A. Παπανδρέου, Συνέντευξη τύπου, 20-3-1975, ο.π., σ. 110).
ΕΟΚ: «Ποιά είναι η Κοινή Αγορά; Είναι η άλλη όψη του ΝΑΤΟ». [A. Παπανδρέου, Λόγος στη βουλή, 23-9-1976, ο.π., σ. 306]
ΕΟΚ: «Είναι ουτοπία η ενωμένη Ευρώπη». [A. Παπανδρέου, Λόγος στη βουλή, 1-10-1976, ο.π., σ. 330]
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ: «Η κοινωνικοποίηση δεν ταυτίζεται με την κρατικοποίηση ή την εθνικοποίηση. Σε όλες τις περιπτώσεις κοινωνικοποίησης εξυπακούεται η αυτοδιαχείριση δηλαδή η άμεση και πλήρης συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση των επιχειρήσεων». [A. Παπανδρέου, Εισήγηση στο προσυνέδριο του ΠΑΣΟΚ, 16-3-1975, ο.π., σ. 96-97]
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ: «Συμμετοχή των εργαζομένων μόνο στη διοίκηση των επιχειρήσεων δεν αλλάζει ουσιαστικά τη σημερινή μορφή τόσο της επιχείρησης όσο και του συστήματος γενικότερα». [A. Παπανδρέου, «O Σοσιαλισμός στην Ελλάδα, πώς και πότε», 3-11-1975, ο.π., σ. 239]
ΚΡΑΤΟΣ: «Είναι απόλυτη η αντίθεσή μας προς την αισιόδοξη φιλελεύθερη σκέψη π.χ. ότι το κράτος αποτελεί πάντοτε μια ουδέτερη οντότητα η οποία εξυπηρετεί εξ' ίσου όλους τους πολίτες». [Α. Παπανδρέου, Ομιλία στη συνεδρίαση της προσωρ. Κ.Ε., 19-1-1975, ο.π., σ. 91]
ΚΡΑΤΟΣ: «Το κράτος δεν είναι ουδέτερος διαιτητής, αλλά ταγμένο στην υπηρεσία της εκάστοτε άρχουσας τάξης, ενός κατεστημένου». [A. Παπανδρέου, Λόγος στην Κέρκυρα, 9-8-1975, ο.π., σ. 168]
ΚΡΑΤΟΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ: «Ο Καπιταλισμός με την ωραία ευγενική όψη, το λεγόμενο κράτος πρόνοιας, δεν μπορεί να λειτουργεί σήμερα». [A. Παπανδρέου, Λόγος στη βουλή, 1-10-1976, ο.π., σ. 332]
ΜΟΝΑΡΧΙΑ: «Η μοναρχία είναι νεκρή. Όχι γιατί η Χούντα αποφάσισε να εκθρονίσει τον Κωνσταντίνο, αλλά γιατί ο λαός τον έχει καταδικάσει οριστικά». [Α. Παπανδρέου, Συνέντευξη τύπου, 6-6-1973, ο.π., σ. 37]
ΜΟΝΑΡΧΙΑ: «Η αμερικάνικη ΚΥΠ προετοίμασε τον εκθρονισμό του βασιλιά». [A. Παπανδρέου, Εισήγηση στο Σεμινάριο του Βίρτζμπουργκ, 28-7-1973, ο.π., σ. 46]
ΝΑΤΟ: «Όταν ωριμάσει ο χρόνος, όταν ο αγώνας του λαού μας βρει ανταπόκριση στις τάξεις του στρατού, ο Παπαδόπουλος θα αποβάλει και το έβδομο πέπλο, θα παίξει το τελευταίο του χαρτί, θα αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ... Θα αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ με την ευλογία του Πενταγώνου, εκτελώντας μάλιστα τις εντολές του. Για να γίνει η Ελλάδα αποκλειστικό τιμάριο των ΗΠΑ, αμπέλι ξέφραγο για την χωρίς περιορισμούς εκμετάλλευση του ιδρώτα του λαού μας από το αμερικάνικο κεφάλαιο και μόνο, για να σιγάσουν οι ενίοτε ενοχλητικές φωνές της Δυτικής Ευρώπης.» [A. Παπανδρέου, Τέρμα στις ψευδαισθήσεις, o.π., σ. 45]
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ: «Η οργάνωση του λαού έχει τρεις όψεις: Η μία είναι το Κόμμα, το Κίνημα. Η άλλη είναι η συνδικαλιστική οργάνωση. Και η τρίτη είναι η τοπική αυτοδιοίκηση». [A. Παπανδρέου, Απάντηση σε στελέχη του ΠΑΣΟΚ, 9-8-1975, ο.π., σ. 169]
ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ: «Αναγνωρίζουμε σαφώς την πάλη των τάξεων». [A. Παπανδρέου, Απάντηση σε στελέχη του ΠΑΣΟΚ, 9-8-1975, ο.π. σ. 168]
ΠΑΛΜΕ ΟΥΛΟΦ: «Ο Πάλμε ως πρωθυπουργός έδωσε συγχωροχάρτι στις ΗΠΑ για το Βιετνάμ». [A. Παπανδρέου, Συνέντευξη στο Der Spiegel, αναδ. στο Βήμα, 5-9-1975, ο.π., σ. 260]
ΠΑΣΟΚ: «Το ΠΑΣΟΚ είναι πράγματι μαρξιστικό, μη-δογματικό, κόμμα». [A. Παπανδρέου, Κέρκυρα, 9-8-1975, ο.π., σ. 167]
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: «Φυσικά η εξέγερση δεν ήταν απόλυτα αυθόρμητη, ούτε άσχετη με τις αντιστασιακές οργανώσεις. Αλλά η αντιστοιχία ανάμεσα στους οργανωμένους και τους αυθόρμητους διαδηλωτές της 16ης Νοεμβρίου, ήταν ένας προς πεντακόσιους». [A. Παπανδρέου, Αρθρο στο Monthly Review, Φεβρ. 1974, ο.π., σ. 73]
ΠΥΡΗΝΙΚΑ: «Το Εθνικό Συμβούλιο Εθνικής Άμυνας, είναι η μόνη εφικτή επιλογή. Σε τί συνίσταται: Πρώτο... Δεύτερο, στην πλήρη αδέσμευτη συμβατική πυρηνική κάλυψη. Οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να διαθέτουν πυραύλους και ρουκέτες, τόσο επιθετικού τύπου (μακράς, μεσαίας και μικρής ακτίνας δράσης με εναλλακτική γόμωση πυρηνική ή συμβατική), όσο και αμυντικού τύπου. Αυτός ο εξοπλισμός είναι σήμερα εφικτός για όλα τα κράτη... Τρίτο, στην απόκτηση «πυρηνικής ομπρέλας»... Η δημιουργία δικής μας σχετικής βιομηχανίας απαιτεί χρόνο. Είναι όμως δυνατόν να αποκτηθούν πυρηνικά όπλα με ανορθόδοξα μέσα... Διερωτάται κανείς τί επιτέλους πέτυχε ο κ. Καραμανλής με το σύνθημα «Ελλάς, Γαλλία, Συμμαχία», όταν δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει διμερώς τουλάχιστον αυτή την κάλυψη;» [A. Παπανδρέου, Δηλώσεις σε εκπροσώπους του τύπου, 18-9-1976, ο.π., σ. 290]
ΡΟΥΣΦΕΤΙ: «Το ρουσφέτι κακώς θεωρείται σαν μια κακή συνήθεια, ένας ολέθριος εθισμός του λαού μας. Είναι αποτέλεσμα και συνέπεια της κακής λειτουργίας του πολιτεύματος». [A. Παπανδρέου, Συνέντευξη στα «Νέα», 16-9-1976]
ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΡΩΣΙΑ: «Όσοι πιστεύουν ότι η Σοβιετική Ένωση διαμορφώνει τη στρατηγική της με στόχο την εξυπηρέτηση των εργαζομένων του κόσμου, πλανώνται πλάνη μεγάλη». [A. Παπανδρέου, Εισήγηση σε συγκέντρωση στελεχών ΠΑΣΟΚ, 30-8-1976, ο.π., σ. 256]
ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: «Δεν είμαστε σοσιαλδημοκράτες. Η διαφορά μεταξύ σοσιαλδημοκρατίας και σοσιαλισμού είναι ποιοτική, όχι ποσοτική. Είναι σαν το μαυρο-άσπρο. Η σοσιαλδημοκρατία δεν πρέπει να κριθεί από τις διακηρύξεις της αλλά από την πράξη της. Και ποιά είναι η πράξη της; Στήριξε το μονοπωλιακό κεφάλαιο, το μονοπωλιακό καπιταλισμό, στο δυτικο-ευρωπαικό χώρο. Και είναι ουσιαστικά μεταρρυθμιστικός, ανανεωτικός, ευπροσωπότερος καπιταλισμός». [A. Παπανδρέου, Ομιλία στη συνεδρίαση της προσωρ. Κ. Ε., 19-1-1975, ο.π., σ. 85]
ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: «Η σοσιαλδημοκρατία είναι αστικό κόμμα που έχει βρει την μεθόδευση για την κοινωνική ειρήνη και την επέκταση και επικράτηση του καπιταλιστικού συστήματος και των καπιταλιστών». [A. Παπανδρέου, Ομιλία σε αντιπροσώπους Κλαδικών Οργανώσεων, 10-7-1975, ο.π., σ.142]
ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: «Πρέπει επιτέλους να πούμε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη, σκάφη: Η Σοσιαλδημοκρατία και ο Σοσιαλισμός έχουν ένα μόνο πράγμα κοινό, τα τρία πρώτα γράμματα». [A. Παπανδρέου, Ομιλία σε αντιπροσώπους Κλαδικών Οργανώσεων, 10-7-1975, ο.π., σ.142]
ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: «Η Σοσιαλδημοκρατία πνέει τα λοίσθια στη Βόρεια Ευρώπη. Και μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα τη θάψουμε με όλες τις τιμές που της αξίζουν». [A. Παπανδρέου, Λόγος στη Βουλή για ΕΟΚ, 1-10-1976, ο.π., σ. 332]
ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ: «Τί είναι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας (SPD); Είναι το κόμμα που βασικά μπορεί να πει κανείς ότι είναι λίγο προοδευτικότερο ή λίγο συντηρητικότερο από το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ. Το πρόγραμμα του Τζόνσον πιθανώς σε ορισμένες πτυχές να ήταν πιο προοδευτικό κι από το πρόγραμμα του SPD.» [A. Παπανδρέου, Ομιλία στη συνεδρίαση της προσωρινής Κ. Ε., 19-1-1975]
ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ: «Η Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία έχει πια μεταβληθεί στον κύριο εκφραστή της αμερικάνικης πολιτικής στον Ευρωπαϊκό χώρο. Είναι εξουσιοδοτημένη να περάσει την πενταγωνική γραμμή σε κάθε γωνιά της ηπείρου μας.» [A. Παπανδρέου, Εισήγηση στην Κ. Ε. του ΠΑΣΟΚ, 13-4-1975, ο.π., σ. 115]
ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ: «Μην ξεχνάμε ότι η Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία είναι σήμερα η πρωτοπορία του ΝΑΤΟ και του μονοπωλιακού κεφαλαίου στην Ευρώπη». [A. Παπανδρέου, Ομιλία σε αντιπροσώπους Κλαδικών Οργανώσεων ΠΑΣΟΚ, 10-7-75, ο.π., σ.142]
ΣΤΡΑΤΟΣ: «Ο στρατός ανήκει στο έθνος». [A. Παπανδρέου, Ομιλία στην Κέρκυρα, 9-8-1975, ο.π., σ. 163]
ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ: «Ωστόσο θα βρούμε συμμάχους στον αγώνα μας. Ποιοί θα είναι; Θα είναι οι προοδευτικές Επαναστατικές δυνάμεις του κόσμου. Και βρίσκονται παντού αυτές, και στον Τρίτο Κόσμο και στον Αραβικό χώρο και στη Νοτιανατολική Ασία και στη Λατινική Αμερική, ακόμα και στην Ευρώπη.» [A. Παπανδρέου, Εισήγηση στο Σεμινάριο του Βίρτζμπουργκ, 28-7-1973, ο.π., σ.51]
ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ: «ΕΡΩΤΗΣΗ: Βλέπετε πράγματι τη σωτηρία της Ελλάδας στους αδέσμευτους; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μάλιστα». [Α. Παπανδρέου, Συνέντευξη στο περ. Der Spiegel, αναδημ. στο Βήμα, 5-9-1975, ο.π., σ. 265]
ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΗΣ: «Ο τεχνοκράτης δεν έχει συνείδηση, δεν έχει τοποθέτηση μέσα στην κοινωνική δομή. Είναι πληρωμένο χέρι. Είναι όπως πληρώνεις κάποιον για να κάνει μια δολοφονία, πληρώνεις τον τεχνοκράτη να σου βγάλει τη δουλειά. Λοιπόν ‘τεχνοκράτης’ δεν είναι ουδέτερη λέξη». [A. Παπανδρέου, Ομιλία σε αντιπροσώπους Κλαδ. Οργανώσεων ΠΑΣΟΚ, 10-7-75, ο.π., σ.150]
Λέξεις-κλειδιά ενός χρόνιου εξουσιοφρενικού παραληρήματος
Αναδόμηση
Ετεροχρονισμός
Θα
Πράγματι
Προεδρεύω (απλώς)
Συγκινημένος (είμαι βαθειά συγκινημένος)
Καληνύχτα (σας)
