Εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 21 Ιουνίου 1982
(αναδημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΑΝΤΙ, 9 Ιουλίου 1982)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
Κλεάνθης Γρίβας
Η ισραηλινή εισβολή και η προγραμματισμένη γενοκτονία των Παλαιστίνιων, άρχισε στις 6 Ιουνίου 1982. Και μέχρι τις 16 Ιουνίου, οπότε και αποκλείστηκε η Βηρυτός, υπήρχε μεγάλη άνεση στη μεταφορά κάθε είδους έμψυχου και άψυχου υλικού στα θύματα της επίθεσης.
Όμως κατά «παράδοξο» τρόπο, δεν κινήθηκε κανείς. Οι Υπερδυνάμεις και τα Αραβικά Κράτη, η Περσία και η Τζαμαχιρία, η ΕΟΚ και οι διεθνείς οργανισμοί. Όλοι μπλεγμένοι σε μια ένοχη σιωπή, ενώ το αίμα έρεε.
Αλλά, το αίμα στερείται δικής του φωνής και έχει ανάγκη από κάποιο διαμεσολαβητή που θα μεταφέρει την κραυγή του. Και δεν βρέθηκε κανείς. Γιατί επρόκειτο για των αίμα των Άλλων... Κανείς. Ούτε καν ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, αυτή η δήθεν «ευαίσθητη χορδή» της συλλογικής μας συνείδησης.
Στις δέκα κρίσιμες μέρες, από τις 6 μέχρι τις 16 Ιουνίου, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός θα μπορούσε αν όχι να προλάβει, τουλάχιστον να περιορίσει το μαζικό φονικό, απλώς και μόνο στέλνοντας δέκα, είκοσι, εκατό εθελοντικές ιατρικές ομάδες, που από την ίδια τους τη φύση, θα έπαιζαν αναγκαστικά ένα τριπλό ρόλο:
• Πρώτο, θα κάλυπταν ιατροφαρμακευτικά τα θύματα της εισβολής.
• Δεύτερο, θα έδειχναν έμπρακτα τη συμπαράσταση της διεθνούς κοινής γνώμης στους Παλαιστίνιους, πράγμα που θα λειτουργούσε ως ηθικό αντιστήριγμα σαν ύψιστης σημασίας. Και,
• Τρίτο (και σημαντικότερο) θα διασφάλιζαν το στοιχείο της Διεθνούς Μαρτυρίας, πράγμα που, αναγκαία, θα περιόριζε την έκταση της σφαγής των αμάχων, με βάση το αναμφισβήτητο γεγονός ότι η παρουσία Αυτόπτων Μαρτύρων και μόνο, επενεργεί αποτρεπτικά ή ανασταλτικά σε κάθε εγκληματία.
Αντί γι’ αυτή την απλή αλλά σπουδαιότατη συνεισφορά του, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός περιορίστηκε στη συγκέντρωση και αποστολή ιατροφαρμακευτικού υλικού. Για δέκα κρίσιμες μέρες, αναλώθηκε στην αποστολή περιθαλψιακού υλικού στα θύματα των σφαγών, τη στιγμή που μπορούσε να τις προλάβει. Είναι κι αυτή μια ιδιόμορφη «πολιτισμένη» γραφειοκρατική αντιστροφή του Ιπποκράτειου «Κάλλιον προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν» σε «Κάλλιον θεραπεύειν παρά προλαμβάνειν». Και μάλιστα, απ' αυτούς τους ίδιους τους θεράποντες της Ιπποκρατικής επιστήμης. Για να αποδειχθεί γι' άλλη μια φορά, πως ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα από τα εν χρήσει άλλοθι της ένοχης συνείδησης της μισής ανθρωπότητας που στηρίζει την ύπαρξή της στην εξόντωση της άλλης μισής.
Δεν ξέρω πόσες αμπούλες, επιδέσμους και χειρουργικά νυστέρια συγκέντρωσε και έστειλε ο ΔΕΣ στον Λίβανο. Εκείνο που ρωτάω είναι:
• Πόσες ομάδες γιατρών έστειλε στα θύματα της ισραηλινής επίθεσης στο Λίβανο, κατά το κρίσιμο δεκαήμερο μεταξύ 6 και 16 Ιουνίου 1982;
• Πόσες γυναίκες, άνδρες και παιδιά έσωσε (ή προσπάθησε να σώσει) από τη σφαγή, απλώς και μόνο με την παρουσία του στα παλαιστινικά στρατόπεδα;
• Γιατί δεν έπαιξε τον αποτρεπτικό ρόλο που έπρεπε να παίξει και που όλοι περίμεναν πως θα παίξει;
Υπάρχει θέμα ευθύνης για την ολιγωρία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού; Σίγουρα όχι. Όπως δεν υπάρχει θέμα ευθύνης για την ολιγωρία του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, των Αραβικών Κρατών, των «Πολιτισμένων» χωρών και των ποικιλώνυμων δήθεν «αντι-ιμπεριαλιστικών πρωτοποριών». Το γιατί ευεξήγητο, τουλάχιστον για όσους δεν εθελοτυφλούν: Ο λόγος της ύπαρξης όλων αυτών δεν αφορά την υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής, αλλά του κρατικού συμφέροντος.
Όμως, επειδή ένας τέτοιος κυνισμός θα ήταν αφόρητος σε προσωπικό επίπεδο και πολιτικά επικίνδυνος σε συλλογικό επίπεδο, χρειάζεται ένα άλλοθι στην ένοχη συνείδηση μας. Και δεν υπάρχει καλύτερο άλλοθι από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό.
Τι έκανε ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός κατά την γενοκτονία των Παλαιστίνιων; Μα ότι θα έκανε καθένας από μας προσωπικά, όταν αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας ενός παιδιού δεν κάνουμε τίποτα για την αποτροπή της και στη συνέχεια ειδοποιούμε το... ασθενοφόρο. Τι ισοφαρίζουμε μ’ ένα, εκ των υστέρων, τηλεφώνημα; Σίγουρα όχι τη ζωή που χάθηκε. Τι ισοφαρίζουμε με μια, εκ των υστέρων, αποστολή περιθαλψιακού υλικού; Σίγουρα ούτε μια από τις χιλιάδες των ζωών που αφανίστηκαν.
Όμως κάναμε το καθήκον μας. Μ' ένα τηλεφώνημα εξασφαλίσαμε το προσωπικό μας Άλλοθι. Μ' ένα πλοίο με υλικό, διασφαλίσαμε το Συλλογικό μας Άλλοθι. Φρόντισε γι’ αυτό η τηλεφωνική εταιρεία ή ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός…
Όμως, το ζήτημα δεν είναι σε ποιο βαθμό καλυφθήκαμε απέναντι στους άλλους, αλλά σε ποιο βαθμό πείσαμε τον εαυτό μας. Αν πραγματικά πιστεύουμε πως ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός έπαιξε το ρόλο «εφ' ω ετάχθη», πάει καλά. Αν όμως δεν πειστήκαμε γι' αυτό, τότε οι καμένες από τις φωσφορίζουσες βόμβες, σάρκες ενός παιδιού θα «πολιορκούν το κοίταζε τη δουλειά σου με την αγωνία του»... Μέχρι να συνειδητοποιήσουμε ότι δουλειά μας είναι η πρόληψη και όχι η θεραπεία.
Και μέχρι τότε, τα ισραηλινά στρατεύματα που πολιορκούν τώρα τη Βηρυτό, θα πολιορκούν ασφυκτικά και την ασήμαντη ύπαρξή μας. Για όσα κάναμε και, κυρίως, για όσα δεν κάναμε για την ματαίωση της Πολιορκίας. .
Χτες οι Χιτλερικοί μας δίδαξαν πως εξοντώνεται ο Εβραίος.
Σήμερα, οι Ισραηλινοί μας μαθαίνουν πως αφανίζεται ο Παλαιστίνιος.
Αύριο ίσως, οι Άραβες μας διδάξουν πως εξολοθρεύεται ο Ισραηλινός.
Μεθαύριο κάποιοι άλλοι θα μας δώσουν το μέγιστο μάθημα του Ολοκληρωτικού μας Αφανισμού.
Θύματα και θύτες ταυτόχρονα της παράλογης αρχής «κάλλιον θεραπεύειν παρά προλαμβάνειν» που κανοναρχεί τη ζωή μας. Και μέχρι τότε η Ελπίδα (αν. έχει κάποιο νόημα στην εποχή-μας) θα καίει τον Άνθρωπο που ενέπνευσε τον Ποιητή:
«Πάντα απροσάρμοστος
ανεδαφικός
Δεν είχες καταλάβει πως η μόνη μουσική
που συντελούσε στο γενικό καλό
ήταν ο χτύπος των σφυριών
των βαποριών τα φλάουτα
κ' οι παλμικές δονήσεις των συρμάτων
την ώρα που περνούν οι διαταγές
για τις εκτελέσεις».
Άρης Αλεξάνδρου, «Συνομιλώ άρα Υπάρχω»
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 17 Ιουνίου 1982
Θεσσαλονικείς Γιατροί έτοιμοι να αναχωρήσουν για το Λίβανο
Οι γιατροί Κλεάνθης Γρίβας και Κώστας Πετρίδης στις 10 Ιουνίου 1982, με τη τηλεγράφημά τους στον υπουργό υγείας κ. Αυγερινό, ζήτησαν την αποστολή εθελοντικών ομάδων γιατρών στο Λίβανο και δήλωσαν ότι θα συμμετέχουν στην πρώτη απ’ αυτές.
Δικαιολογώντας την απόφαση αυτή, ο κ. Γρίβας τόνισε ότι «υπερασπίζοντας κανείς τη ζωή των παιδιών του Λιβάνου, υπερασπίζεται και τη ζωή των δικών του παιδιών. Η πράξη μας δεν ενέχει κανένα στοιχείο ηρωισμού. Αντίθετα, διακατεχόμαστε από πολλούς φόβους. Αλλά οι φόβοι αυτοί, υποχωρούν από την ανάγκη της υπεράσπισης της ζωής αμάχων γυναικοπαίδων».
Οι δύο γιατροί δήλωσαν την απόφασή τους να μεταβούν στο Λίβανο, ήδη από τις 10 Ιουνίου 1982, ως εκπρόσωποι των συναδέλφων τους που εργάζονται στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.
ΤΟ ΒΗΜΑ, 17 Ιουνίου 1982
Δυο γιατροί πρόθυμοι να πάνε στο Λίβανο
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 16 Τού ανταποκριτή μας.
«ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΝΤΑ τη ζωή των παιδιών του Λιβάνου, υπερασπίζεται κανείς τη ζωή των δικών του παιδιών. Γιατί ο Λίβανος, και κάθε Λίβανος, είναι μια υπόθεση, πού μας άφορα άμεσα», δήλωσε στο «Βήμα», ο θεσσαλονικιός γιατρός Κλεάνθης Γρίβας, πού μαζί με το συνάδελφό του Κώστα Πετρίδη είναι οι πρώτοι γιατροί που έχουν δηλώσει από την περασμένη εβδομάδα στο Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών ότι είναι έτοιμοι να μεταβούν στο Λίβανο ως μέλη εθελοντικής ιατρικής αποστολής.
Ο κ. Κ. Γρίβας, έγγαμος και πατέρας ενός ανηλίκου παιδιού, διευκρινίζει: Η πράξη μας δεν ενέχει κανένα στοιχείο ηρωισμού. Αντίθετα, διακατεχόμαστε από πολλούς φόβους. Αλλά οι φόβοι αυτοί, υποχωρούν από την ανάγκη της υπεράσπισης της ζωής αμάχων γυναικοπαίδων». Οι δυο γιατροί της Θεσσαλονίκης δήλωσαν στον υπουργό κοινωνικών υπηρεσιών την πρόθεση τους να πάνε στο Λίβανο ήδη από τις 10 Ιουνίου, ως εκπρόσωποι των συναδέλφων τους πού εργάζονται στο δημόσιο ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Γρίβας τονίζει ότι: «Η αποστολή γιατρών στο Λίβανο όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά από 10, 20, 30 δημοκρατικές χώρες θα εξυπηρετούσε από τρεις πολύ σοβαρές απόψεις. Πρώτο, από άποψη πρακτική-ιατρική, με δεδομένη την τρομερή ανάγκη για περίθαλψη που υπάρχει στο Λίβανο. Δεύτερο, από άποψη πολιτική, γιατί είναι μια μορφή έμπρακτης βοήθειας σε αντιδιαστολή με τις συνηθισμένες και ανούσιες λεκτικές συμπαραστάσεις. Και, τρίτο (και σημαντικότερο) από άποψη ουσιαστική, γιατί ή παρουσία και μόνο ξένων ιατρικών αποστολών θα απέτρεπε, κατά ένα μέρος τουλάχιστον, τη γενοκτονία που διαπράττουν οι Ισραηλινοί σε βάρος των Παλαιστινίων».
Και ο κ. Κ. Γρίβας καταλήγει καταγγέλλοντας στο ; «Βήμα» τη στάση του «Ερυθρού Σταυρού» στο θέμα της αποστολής γιατρών στο Λίβανο: «Έγιναν κρούσεις να αναλάβει την πρωτοβουλία για την αποστολή ο Ερυθρός Σταυρός Θεσσαλονίκης. Οι κρούσεις αυτές χάθηκαν σ’ ένα δαίδαλο «γραφειοκρατικών» δικαιολογιών (όπως, αδυναμία για τέτοια ενέργεια γιατί δεν είχαν πάρει ανάλογη θέση ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός και το αντίστοιχο γραφείο στην Αθήνα, κ.λπ.). Αποδεικνύεται λοιπόν ότι ό Ερυθρός Σταυρός κινητοποιείται διεθνώς εκεί όπου υπάρχει μία ειδική πολιτική «ευαισθησία» (π.χ., ανατολικές χώρες) και όχι από μια γενική πανανθρώπινη ευαισθησία».
Στο μεταξύ συνεχίζεται η προσφορά αίματος, χρημάτων, φαρμάκων, τροφίμων και ρούχων από το λαό τής Θεσσαλονίκης για τα θύματα τής ισραηλινής εισβολής. Ήδη, έχουν σταλεί 528 φιάλες αίμα από το Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, 78 φιάλες από το «Αγία Σοφία», 46 φιάλες από το Θεαγένειο και 35 από το ΙΚΑ Φοίνικα.
«Μόλις ανοίξει ο δρόμος προς τη Βηρυτό που βομβαρδίζεται, θα φύγει η αποστολή των Ελλήνων γιατρών εθελοντών για το Λίβανο, λέει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Φρ. Παπαδέλης που είναι έτοιμος να ηγηθεί της αποστολής.
Εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 21 Ιουνίου 1982
11 μέρες μετά την έκκληση για αποστολή γιατρών στο Λίβανο
Τι κάνετε κύριε Υπουργέ;
Από τους γιατρούς που δήλωσαν ότι είναι έτοιμοι να φύγουν για το Λίβανο, για να ενισχύσουν τη βοήθεια προς τον Παλαιστινιακό λαό που σφάζεται από τους Ισραηλινούς εισβολείς, στάλθηκε στον Υπουργό Κοινωνικών Υπηρεσιών το παρακάτω τηλεγράφημα:
«Παρακαλούμε θερμά να επισπεύσετε την απόφασή σας για αποστολή ιατρικής ομάδας στον Λίβανο, δεδομένου ότι ο ρόλος μας ως γιατρών έγκειται στην περίθαλψη ζωντανών και όχι στην περισυλλογή πτωμάτων».
Κλεάνθης Γρίβας, Κώστας Πετρίδης, Μιχάλης Δασκαλάκης
