ΚΑΝΝΑΒΗ

Κλεάνθης Γρίβας

(Πρόλογος στην ελληνική έκδοση του βιβλίου των

Lyn Zimmer. Ph.D. και John Morgan, M.D.

"Μαριχουάνα: Μύθοι και Αλήθειες",

εκδόσεις Οξύ, Αθήνα, 2005)

1. Η ΚΑΝΝΑΒΗ.. 2

1. Το φυτό Κάνναβη. 3

2. Ιστορικά στοιχεία. 3

2. ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΩΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΩΝ.. 5

Μύθος 1^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» τοξικομανία. 5

Μύθος 2^ος - Η κάνναβη «είναι» προστάδιο της ηρωϊνης. 6

Μύθος 3^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» εγκεφαλική ατροφία. 6

Μύθος 4^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» βλάβη των χρωμοσωμάτων. 7

Μύθος 5^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» χασισική ψύχωση. 8

Μύθος 6^ος - Η Κάνναβη «εξασθενεί» το Ανοσοποιητικό Σύστημα. 8

Μύθος 7^ος - Η Κάνναβη «προκαλεί» βίαιες συμπεριφορές. 8

3. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ. 9

4. ΟΙ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ. 11

1. Γλαύκωμα (ενδοφθάλμια υπέρταση)14

2. Παρενέργειες της χημειοθεραπείας (ναυτία και εμετοί)15

3. Άσθμα. 15

4. Επιληψία και σπασμοί16

5. Κατάθλιψη και ανορεξία. 17

6. Αναλγητικές ιδιότητες. 18

7. Αντικαρκινικές δράσεις. 18

8. Απεξάρτηση από αλκοόλ και οπιούχα. 18

9. Φαρμακευτικά σκευάσματα της κάνναβης. 19

5. Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ. 20

1. Οι πραγματικοί λόγοι της απαγόρευσης της κάνναβης. 20

2. Το «παράδοξο»: Το κράτος υπέρ της κάνναβης (1942-1945)22

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.. 23

1. Η ΚΑΝΝΑΒΗ

Η απαγόρευση οποιασδήποτε ουσίας εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο

από τις ιδιοτελείς επιλογές εκείνων που έχουν συμφέρον και δύναμη να την επιβάλουν.

Η μόνη αλήθεια που εμπεριέχεται στην προπαγάνδα των μανιακών της επιλεκτικής απαγόρευσης ορισμένων ψυχοτρόπων ουσιών, έγκειται απλώς και μόνο στο ότι υπάρχουν ψυχοτρόπες ουσίες, όπως και η μόνη αλήθεια που ενυπάρχει στην προπαγάνδα των μανιακών του αντισημιτισμού, έγκειται απλώς και μόνο στο ότι υπάρχουν Εβραίοι.

Η υπεράσπιση της αυταπόδεικτης αλήθειας ότι η κάνναβη είναι ένα πολύτιμο κατασκευαστικό, ενεργειακό, θεραπευτικό και ψυχαγωγικό μέσο, που συντροφεύει το ανθρώπινο είδος από την εμφάνισή του μέχρι σήμερα, συνεπάγεται σύγκρουση μετις προκαταλήψεις που καλλιεργεί εδώ και μισό αιώνα ο αποτρόπαιος προπαγανδιστικός μηχανισμός της απαγόρευσης ορισμένων ψυχοτρόπων ουσιών, ο οποίος εμπνέεται, καθοδηγείται και επιβάλλεται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ για λόγους που συνδέονται με μια ορισμένη εσωτερική πολιτική (που έχει ως στόχο τον έλεγχο του πληθυσμού) και μια συγκεκριμένη εξωτερική πολιτική (που αποσκοπεί στη διευρυμένη αναπαραγωγή ενός πλέγματος εκμεταλλευτικών σχέσεων που της επιτρέπει στις ΗΠΑ με το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού να ληστεύουν το 50% του παγκόσμιου πλούτου).

Κι όπως συμβαίνει με κάθε πόλεμο, η αλήθεια είναι το πρώτο θύμα του ανήθικου, αποτρόπαιου και καταστρεπτικού αμερικανικού «πολέμου κατά των ναρκωτικών».

Για να μας εξαναγκάσει να συμμετέχουμε στη δολοφονία της αλήθειας και στην ενίσχυση του πλέγματος των ιδιόμορφων αποικιοκρατικών σχέσεων μας με την Ουάσινγκτον, η αμερικανική κυβέρνηση μας επιβάλλει καταναγκαστικά την εξουσιαστική και πολλαπλά κερδοφόρα (από οικονομική και πολιτική άποψη) σχιζοφρενική απαίτησηνα θυσιάσουμε την κριτική σκέψη στο βωμό της δαιμονολογίας, να απαρνηθούμε τον Διαφωτισμό για χάρη της νεκρομαντείας, να καταδικάσουμε τη λογική για χάρη του παραλογισμού και να δολοφονήσουμε την ελευθερία για χάρη της δουλείας. Κι όλα αυτά με πρόσχημα ότι θα μας «σώσει» από έναν κίνδυνο (τον κίνδυνο των «ναρκωτικών») που κατασκευάζεται και συντηρείται τεχνητά από εκείνους που αναλαμβάνουν εργολαβικά την «προστασία» μας.

Από το 1914 (που θεσπίστηκε η πρώτη απαγόρευση -του οπίου και της κοκαίνης και των παραγώγων τους- στις ΗΠΑ με το νόμο Harrison και εν συνεχεία επιβλήθηκε καταναγκαστικά σε όλο τον κόσμο) εκατομμύρια ανθρώπινες υπάρξεις καταδικάζονται στη στέρηση της ελευθερίας, την εξαθλίωση, την αρρώστια και το θάνατο για ένα έγκλημα χωρίς θύμα.

Από το 1937 (που θεσπίστηκε η δεύτερη απαγόρευση -της κάνναβης και των παραγώγων της- στις ΗΠΑ με το MarihuanaTaxActκαι εν συνεχεία επιβλήθηκε καταναγκαστικά στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη), μόνο στις ΗΠΑ διενεργήθηκαν πάνω από 20.000.000 συλλήψεις, εκδόθηκαν πάνω από 3.000.000 καταδικαστικές αποφάσεις και επιβλήθηκαν συνολικά πάνω από 15.000.000 χρόνια φυλακής για απλή κατοχή, καλλιέργεια και χρήση της κάνναβης, ενός αθώου και πολύτιμου φυτού, που ικανοποιεί ένα πλήθος από καθημερινές ανάγκες.

Αυτή η πρωτοφανής στην ιστορία μας, μαζική ανθρωποθυσία στο βωμό του παραλογισμού και της κτηνωδίας της απαγόρευσης, πρέπει να τερματιστεί. Και όπως δείχνουν οι διεργασίες που συντελούνται διεθνώς, θα τερματιστεί.[1]

1. Το φυτό Κάνναβη

Η κάνναβη είναι ένα φυτό από το οποίο βγαίνει η μαριχουάνα (ένα μίγμα θρυμματισμένων φύλλων και λουλουδιών της κάνναβης), το χασίς (αποξηραμένη ρετσίνη που βγαίνει από τις αδενικές τρίχες των λουλουδιών και των ακρινών στελεχών των θηλυκών, κυρίως, φυτών της κάνναβης), και το χασισέλαιο (που παράγεται με μία επεξεργασία απόσταξης).

Η μεγάλη ποικιλία των παραλλαγών αυτού του φυτού, που ταξινομήθηκε από τον Linneausτο 1753, δημιουργούσε στο παρελθόν πολλές διαφωνίες μεταξύ των βοτανολόγων σχετικά με την ταξινόμησή του, αλλά σήμερα έχει γίνει δεκτό ότι υπάρχει ένα αρχικό είδος, η κάνναβη η ήμερη, από την οποία προέκυψαν διάφορες παραλλαγές ως οικότυποι, όπως η CannabisSativa, η CannabisIndica και η CannabisRuderalis, που διαφέρουν μεταξύ τους, κυρίως, ως προς την περιεκτικότητά τους στο δραστικό συστατικό της κάνναβης, η Δ9-Τετραϋδροκανναβινόλη (ΤHC).

Με βάση αυτό το δεδομένο, α) η Κάνναβη Σατίβα (ή Κλωστική), που περιέχει μικρή ποσότητα THC, χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγαθών που καλύπτουν ανάγκες τις καθημερινής ζωής (βιομηχανικά και κατασκευαστικά προϊόντα, είδη ένδυσης και διατροφής, ενεργειακά μέσα κ.α.) και β) η Ινδική Κάνναβη, που περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα THC, χρησιμοποιείται για ευφορικούς και θεραπευτικούς σκοπούς.

Η κάνναβη μπορεί να αναπτυχθεί σε ύψος 4 έως 7 ή και περισσότερων μέτρων, ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Τα αρσενικά και τα θηλυκά φυτά διαφέρουν αισθητά μεταξύ τους, δεδομένου ότι μόνο τα θηλυκά έχουν ουσιαστική χρηστική αξία από θεραπευτική και ευφορική άποψη.

Το κύριο δραστικό συστατικό της ινδικής κάνναβης είναι η Δ9-Τετραϋδροκανναβινόλη (ΤHC) που είναι συγκεντρωμένη στη ρετσίνη του φυτού. Τα μίγματα των φύλλων (μαριχουάνα) περιέχουν μικρή ποσότητα ΤHC (1-10%), η αποξηραμένη ρετσίνη (χασίς) περιέχει 10-15% ΤΗC και το χασισέλαιο μπορεί να φτάσει το 50-60%.

Τα αποτελέσματά της κάνναβης στον χρήστη της εξαρτώνται το είδος και την ποιότητά της, τις κλιματολογικές και πολιτιστικές συνθήκες και τον τρόπο παρασκευής και λήψης της. Όταν προσλαμβάνεται απτο αναπνευστικό σύστημα (κάπνισμα) η δράση της διαρκεί 2-4 ώρες. Όταν παίρνεται από το πεπτικό σύστημα (βρώση ή πόση) η δράση της διαρκεί 5-12 ώρες.

Παρ' ότι τα αποτελέσματά της είναι συνάρτηση των προαναφερόμενων παραγόντων. Γενικά αμέσως μετά τη λήψη της κάνναβης προκαλείται ένα αίσθημα ευφορίας, ευκολοσυγκινησία, ελαφρά ξηροστομία, μια αίσθηση αυξημένης ψυχοκινητικής δραστηριότητας, μυικής δύναμης και απώλειας σωματικού βάρους, ηδονικές φαντασιώσεις και επιβραδυνόμενη αντίληψη του χρόνου, και στη συνέχεια χαλάρωση, ηρεμία και ύπνο με ηδονικά όνειρα, ο οποίος ακολουθείται από αφύπνιση με καλή διάθεση.

2. Ιστορικά στοιχεία

Η χρήση της κάνναβης είναι γνωστή και ευρέως διαδεδομένη σε όλους τους ιστορικά γνωστούς πολιτισμούς. Η αρχαιότερη αναφορά στις θεραπευτικές χρήσεις της βρίσκεται στην κινέζικη σύνοψη των φαρμάκων Βοτανοθεραπευτική του αυτοκράτορα ShenNung, που χρονολογείται από το 2737 π.Χ.. Δέκα έως οκτώ αιώνες πρίν απ' τη χρονολογία μας εντοπίζεται στους Ασσύριους, και στη συνέχεια τους Εβραίους, τους Αραβες, τους Πέρσες, τους Κέλτες και τους Ελληνες.

• Η κάνναβη για πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια «χρησιμοποιείται «στην πρακτική ιατρική πολλών χωρών για τη θεραπεία ποικίλων ασθενειών, όπως η χολέρα, η ελονοσία, η διάρροια, οι σπασμοί, η ανορεξία, η απώλεια της μνήμης, ο βήχας, οι ρευματισμοί, η αϋπνία και ο πόνος».[2]

• Το ενδιαφέρον του Ευρωπαϊκού κοινού, που γνώριζε την κάνναβη ήδη από πολλές δεκαετίες, αναζωπυρόθηκε το 1857 από τη δραστηριότητα των Γάλλων ρομαντικών λογοτεχνών και επιστημόνων που ανήκαν στη Λέσχη των Χασισιστών (Gautier, Boissard, DeBoisdenier, Ηugo, DeNerval, Dumas πατήρ, Balzac, ο ψυχίατρος J.J. MoreaudeTours, κ.α.). Από την ίδια περίπου περίοδο χρονολογείται και το ενδιαφέρον της δυτικής ιατρικής για την Κάνναβη: Από το 1839 (που δηοσιεύτηκε μια εργασία του W.B. O'Shaughnessy για τις αναλγητικές, αντισπασμικές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητές της κάνναβης) μέχρι το 1900 είδαν το φως της δημοσιότητας 100 περίπου επιστημονικές εργασίες για την κάνναβη.

• Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930 η κάνναβη ήταν αδιαμφισβήτητα καθιερωμένη ως αξιόλογο και ακίνδυνο θεραπευτικό μέσο που συγκέντρωνε την επιδοκιμασία και την εκτίμηση του ιατρικού κόσμου:

• Μέχρι το 1937, το βασικό Εγχειρίδιο Φαρμακοποιίας και το Εθνικό Συνταγολόγιο των ΗΠΑ, αναφέρει την ως ακίνδυνο φάρμακο κατάλληλο για ένα ευρύτατο φάσμα ασθενειών. Αλλά το 1937 θεσπίστηκε ο νόμος MarihuanaTaxAct, με τον οποίο ουσιαστικά ποινικοποιήθηκε η καλλιέργεια, η κατοχή, η χρήση και η εμπορία της Ινδικής Κάνναβης και των παραγώγων της.

• Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, R. Adams πέτυχε να απομονώσει το δραστικό συστατικό της ινδικής κάνναβης, την τετραυδροκανναβινόλη, και άνοιξε το δρόμο σε πιο ακριβείς εργαστηριακές μελέτες της.

• Κατά την περίοδο του «κυνηγιού των μαγισσών» (1946-1960) πάγωσε κάθε ερευνητική δραστηριότητα σχετικά με τις θεραπευτικές χρήσεις της κάνναβης. Η έξοδος της κάνναβης από το γκέτο στο οποίο την είχε καθηλώσει το μένος των διωκτών της από το 1937, συντέλεσε στη διαφοροποίηση της στάσης ενός σημαντικού μέρους του πληθυσμού απέναντί της και επανενεργοποίησε το ενδιαφέρον του επιστημονικού κόσμου γι' αυτή.Ετσι, παράλληλα με τους νέους που ανακαλύπτανε τις ευφορικές ιδιότητες της κάνναβης και πρόβαλαν τη χρήση της ως πράξη αμφισβήτησης του κομφορμιστικού κόσμου των προσαρμοσμένων ενηλίκων, άρχισε και ο ιατρικός κόσμος να επανανακαλύπτει τις θεραπευτικές ιδιότητές της και να προβάλει όλο και πιο πειστικά επιστημονικά επιχειρήματα που κονιορτοποιούσαν τα μυθεύματα των απαγορευτών.

Αυτές οι δυο αλληλοκαθοριζόμενες διεργασίες επέδρασαν αποφασιστικά στη βαθμιαία μεταλλαγή της στάσης της κοινωνίας απέναντι στις παράνομες ουσίες γενικά και όχι μόνο απέναντι στην κάνναβη που δεν είναι ναρκωτικό με το ιατρικό περιεχόμενο του όρου.

Το 1965, η Επιτροπή Ναρκωτικών του ΟΗΕ δημοσίευσε ένα κατάλογο με 2.000 εργασίες για την κάνναβη (από τις οποίες 377 είχαν γίνει πριν από το 1900 και 1623 μετά το 1990). Στην περίοδο 1965-1980 οι δημοσιευμένες ερευνητικές εργασίες για την κάνναβη ξεπέρασαν τις 3.000.[3]

Το 1967, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδότησε ένα μεγάλης έκτασης, πολύχρονο ερευνητικό πρόγραμμα για την κάνναβη. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος εργάστηκαν 1.000 ερευνητές απ' όλο τον κόσμο πάνω σε 60 ερευνητικά σχέδια, υπό την αιγίδα του κυβερνητικού οργανισμού ΝationalInstituteonDrugAbuse (NIDA) που υπάγεται στο Αμερικάνικο Υπουργείο Υγείας. [4]Το 1976, το NIDA έδωσε στη δημοσιότητα τα πορίσματα αυτής της πολύχρονης διεθνούς ερευνητικής προσπάθειας σε δυο τόμους με το γενικό τίτλο «PharmacologyofMarihuana». Σ’ αυτούς αναλύονται εξαντλητικά οι χημικές, μεταβολικές, κυτταρικές, ανοσολογικές, ορμονικές, γενετικές, αναπαραγωγικές, νευροφυσιολογικές και νευροφαρμακολογικές δράσεις της κάνναβης, οι επιδράσεις της στη συμπεριφορά, τα αποτελέσματα από τη μακροχρόνια χρήση της, και τέλος οι θεραπευτικές της δυνατότητες.[5]

Το 1968, η Συμβουλευτική Επιτροπή για την Εξάρτηση της Βρετανικής κυβέρνησης (Επιτροπή Wootton), δημοσίευσε την Εκθεσή για την Κάνναβη[6] η οποία χαρακτηρίστηκε από το μεγαλύτερο μέρος του επιστημονικού κόσμου ως «μια από τις πρώτες σύγχρονες προσπάθειες να συνοψιστεί η κατάσταση της επιστημονικής μας γνώσης και να επισκοπηθούν οι κοινωνικές επιπτώσεις της χρήσης της κάνναβης».[7]

Το 1970, η Ερευνητική Επιτροπή για τη Μη-Ιατρική Χρήση των Φαρμάκων της Καναδικής κυβέρνησης (Επιτροπή LeDain), δημοσίευσε τη σημαντική Εκθεσή της με τίτλο Interim Report.[8]

Το 1970, ο LesterGrinspoon, καθηγητής της ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Harvard, δημοσίευσε την πρωτοποριακή μελέτη του «Marihuana Reconsidered», στην οποία συνόψιζε τις μέχρι τότε επιστημονικές γνώσεις για την κάνναβη και δυναμίτιζε τη δαιμονολογία της κατασταλτικής αντιμετώπισής της.[9]

Το 1971, η Ακαδημία Επιστημών της Νέας Υόρκης διοργάνωσε μια διεπιστημονική διάσκεψη που ασχολήθηκε με τις βιολογικές επιδράσεις της μαριχουάνας και με τη χρήση της ως μέσο κοινωνικού ελέγχου. Σ' αυτή τη διάσκεψη διαπιστώθηκε ότι από ιατρική άποψη η μαριχουάνα είναι λιγότερο βλαπτική από το αλκοόλ, το τσιγάρο και διάφορα φάρμακα (όπως τα βαρβιτουρικά) και υποστηρίχτηκε ότι «σε κανέναν δεν πρέπει να επιβάλλονται ποινικές κυρώσεις εξαιτίας του ότι βάζει σε κίνδυνο τη δική του υγεία και μόνο».[10]

Το 1971, το Υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ δημοσίευσε την πρώτη ετήσια αναφορά του προς το Κογκρέσο με τον τίτλο «Marihuana and Health», που έκτοτε υποβάλλεται στο Κογκρέσο κάθε χρόνο.[11]

Το 1972, η Εθνική Επιτροπή για τη Μαριχουάνα των ΗΠΑ, έδωσε στη δημοσιότητα την πολύκροτη Εκθεσή της «Marihuana: A Signal of Misunderstanding» και, το 1973, την αναφορά της «Drug Abuse in America: Problem in Perspective».[12]

Το 1973 o Tod Mikuriya, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνιας, επιμελήθηκε την έκδοση ενός μοναδικού ντοκουμέντου με τίτλο «Marijuana: Medical Papers» το οποίο περιλαμβάνει τις σημαντικότερες ιατρικές εργασίες για την κάνναβη από το 1839 μέχρι το 1972.[13]

Το 1975, η έγκριτη Ενωση Καταναλωτών των ΗΠΑ δημοσίευσε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αναφορά της για τα «Νόμιμα και Παράνομα Ναρκωτικά», που επιμελήθηκε ο Edward Brecher.[14]

Μεταξύ 1970 και 1980, είδαν το φως της δημοσιότητας τα πορίσματα από τις πολύχρονες συγκριτικές μελέτες σε χρόνιους χρήστες κάνναβης που έγιναν στη Τζαμάικα,[15] την Κόστα Ρίκα[16] και την Ελλάδα.[17]

Αυτή η ερευνητική δραστηριότητα, τείνει σήμερα να επανακαθιερώσει την κάνναβη ως πολύτιμο φάρμακο για πολλές καταστάσεις απέναντι στις οποίες δεν υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης, εναντίον της κυρίαρχης δαιμονολογίας που προωθείται από τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς της εξουσίας.

2. ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΩΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΩΝ

Η τρομοκρατική μυθολογία των υπέρμαχων της κατασταλτικής αντιμετώπισης της ινδικής κάνναβης, αποτελεί από ένα μωσαϊκό ετερόκλητων και ανυπόστατων «επιχειρημάτων», τα οποία προβάλλονται ως αυταπόδεικτες επιστημονικές αλήθειες, παρόλο που δεν αντέχουν σε οποιαδήποτε, στοιχειωδώς σοβαρή, κριτική.

Η ολοκλήρωση των πλέον μακροχρόνιων επίσημων συγκριτικών μελετών για την κάνναβη που έγιναν στην Τζαμάικα, την Κόστα Ρίκα και την Ελλάδα, με προσεκτική συγκριτική μελέτη μεταξύ χρόνιων χρηστών και μη-χρηστών κάνναβης, αποτέλεσε ένα σημαντικό πλήγμα στην ανεξάντλητη μυθοπλασία που χαρακτηρίζει τους ευφάνταστους «σταυροφόρους» της καταστολής. Κι αυτό απλούστατα γιατί και οι τρεις έρευνες, δεν εντόπισαν οποιαδήποτε αξιόλογη διαφορά ανάμεσα στους μη-χρήστες και τους χρόνιους χρήστες της κάνναβης.[18]

Μύθος 1^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» τοξικομανία

Παρότι διαψεύδονται συνεχώς από την ιστορική πείρα και τη σύγχρονη επιστημονική έρευνα, οι θιασώτες της κατασταλτικής αντιμετώπισης της κάνναβης, εξακολουθούν να αναμασούν το ψευδολόγημα ότι η κάνναβη «προκαλεί τοξικομανία» (πράγμα που σημαίνει σωματική εξάρτηση, αν και εφόσον εξακολουθούν να διατηρούν τη σημασία τους αυτοί οι όροι).

Για ν' αποφύγει κανείς την κουραστική περιπλάνηση στην ογκώδη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία που διαψεύδει κατηγορηματικά αυτό το «εφεύρημα», μπορεί να το αντιπαρέλθει παραθέτοντας τις διαπιστώσεις των ελλήνων ερευνητών που ασχολήθηκαν επί πολύ με το θέμα:

Ο καθηγητής της ιατροδικαστικής Γ. Αγιουτάντης: «Αντίθετα απ' ότι συμβαίνει με τα Οπιούχα, η παρατεταμένη χρήση του χασίς δεν παρουσιάζει σωματικό σύνδρομο από χρόνια δηλητηρίαση».

O καθηγητής της φαρμακολογίας Δ. Βαρώνος: «Ανθεκτικότητα και σωματική εξάρτηση φαίνεται ότι δεν αναπτύσσονται από τη χρήση της ινδικής κάννάβης (χασίς, μαριχουάνα)».

O καθηγητής της ιατροδικαστικής Α. Κουτσελίνης: «Γεγονός παραμένει ότι η μαριχουάνα δεν είναι «ναρκωτικό» ως τα κλασσικώς παραδεδειγμένα... Δεν είναι διεγερτικό, καταπραϋντικό, ηρεμιστικό, ναρκωτικό ή ψευδαισθησιογόνο... Η λέξη «ευφορικό» ίσως προσεγγίζει περισσότερο... Δεν οδηγεί αναμφισβητήτως σε εθισμό (addiction)».

O καθηγητής της φαρμακολογίας Γ. Λογαράς: «Ο οργανισμός δεν φαίνεται να εθίζεται εις αυτό (το χασίς) διότι η δόση αυτού δεν χρειάζεται να αυξηθεί. Ούτε σωματική εξάρτηση παρατηρείται οία επί των τοξικομανιογόνων φαρμάκων, ήτοι δεν παρατηρείται σύνδρομο στερήσεως».

O καθηγητής της φαρμακολογίας Μ. Μαρσέλος: «Η μακροχρόνια λήψη κανναβινοειδών δεν έχει συσχετισθεί με την εγκατάσταση σωματικής εξάρτησης».

Οι γενικοί αρχίατροι του ελληνικού στρατού Α. Δαβαρούκας και Γ. Σουρέτης: «Το χασίς δεν δημιουργεί εθισμό... δεν αναπτύσσει σωματική εξάρτηση».[19]

Μύθος 2^ος - Η κάνναβη «είναι» προστάδιο της ηρωϊνης

Παρεμφερούς αξίας με το ψευδολόγημα της «τοξικομανίας» είναι και το «ευφυολόγημα» των υπέρμαχων της καταστολής ότι η χρήση της κάνναβης αποτελεί «προστάδιο» της χρήσης άλλων σκληρών ναρκωτικών, που το μόνο εχέγγυο της «εγκυρότητάς» του έγκειται απλώς στο ότι... διατυπώνεται.

Οι πολυάριθμες Εκθέσεις κρατικών επιστημονικών οργανισμών και κυβερνητικών επιτροπών από διάφορες χώρες και όλες οι σχετικές έρευνες που η σοβαρότητά τους δεν αμφισβητήθηκε από τον επιστημονικό κόσμο, διαψεύδουν κατηγορηματικά την περιβόητη «θεωρία της κλιμάκωσης».

Ήδη από το 1952, έρευνες μεταξύ των ηρωϊνο-εξαρτημένων στο Σικάγο, έδειξαν ότι μόνο 11 % απ' αυτούς είχε στο ιστορικό του χρήση μαριχουάνας. Την ίδια περίοδο, δύο μεγάλες έρευνες στην πόλη της Ν. Υόρκης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχει αιτιολογική σχέση ανάμεσα στη χρήση της μαριχουάνα και τη χρήση της ηρωίνης».[20]

Ο καθηγητής Ν. Zinberg και ο ερευνητής γιατρός AndrewWeilδιαπίστωσαν ότι «δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι η χρήση της μαριχουάνα οδηγεί στη χρήση ηρωίνης». [21]

Ο W. Patton διαβεβαιώνει κατηγορηματικά ότι «η χρήση της κάνναβης και η χρήση της ηρωίνης δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους».[22]

Ο Lester Grinspoon, καθηγητής στην ιατρική σχολή του Harvard, αποφαίνεται κατηγορηματικά: «Δεν υπάρχει καμιά απολύτως ένδειξη ότι η χρήση της μαριχουάνα αποτελεί προστάδιο για τη χρήση άλλων επικίνδυνων ουσιών».[23]

Ο Jerome Jaffe, καθηγητής της ψυχιατρικής, σύμβουλος για τα ναρκωτικά δύο Αμερικάνων προέδρων, γνωστός και ως ο «πάπας» των αντιναρκωτικών εκστρατειών στις ΗΠΑ, συμπληρώνει: «Μερικοί άνθρωποι πίστευαν ότι κατά κάποιο τρόπο η χρήση της μαριχουάνα οδηγούσε σε οπιομανία. Αν αυτό σημαίνει ότι κατά μία φαρμακευτική ή οργανική έννοια, η χρήση της κάνναβης προκαλεί αργότερα την ανάγκη της χρήσης ηρωίνης, τότε η άποψη αυτή είναι λανθασμένη».[24]

Και ο καθηγητής της ιατροδικαστικής κ. Α. Κουτσελίνης αποφαίνεται (1971) ότι: «Υπό ερευνητών τινών υπεστηρίχθη προσέτι ότι είναι δυνατόν η χρήσις της μαριχουάνας να οδηγήση αργότερον και εις την χρήσιν ετέρων ναρκωτικών. Εν τοιούτον ενδεχόμενον δεν φαίνεται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δυνατόν, το αντίθετον δε, ήτοι η εκτροπή εξ ετέρων ναρκωτικών εις την μαριχουάναν, εάν συνέβαινε, θα ηδύνατο να θεωρηθή ευτυχής κατά το μάλλον ή ήττον έκβασις, εάν δηλονότι κατά την θεραπείαν μιας ετέρας τοξικομανίας (ως της ηρωίνης) επετυγχάνετο η εκτροπή του ασθενούς προς την μαριχουάναν».[25]

Μύθος 3^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» εγκεφαλική ατροφία

Αφορμή για την καλλιέργεια αυτού του ψευδολογήματος ήταν μία εργασία του A. Campbell και των συνεργατών του που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Lancet», το Νοέμβριο του 1971, σύμφωνα με την οποία «τα εγκεφαλογραφήματα 10 τακτικών καταναλωτών μεγάλων ποσοτήτων μαριχουάνας απέδειξαν την ύπαρξη εγκεφαλικής ατροφίας».[26]

Και με πυρήνα αυτό το δημοσίευμα, αναπτύχθηκε μια εντυπωσιακή παραφιλολογία, παρά το γεγονός ότι η εργασία του Campbell και των συνεργατών του δέχθηκε σκληρές κριτικές και απορρίφθηκε από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως αναξιόπιστη και «άνευ σημασίας».[27]

Οπως γράφει ο καθηγητής Lester Grinspoon: «Και τα 10 άτομα (τακτικοί χρήστες κάνναβης του επέλεξε ο Campbell) ήταν ψυχιατρικοί ασθενείς, και δεν έγινε καμιά συγκριτική μελέτη ανάμεσα σ' αυτούς και σε άλλους ψυχιατρικούς ασθενείς που δεν χρησιμοποιούσαν κάνναβη. Τουλάχιστον ένας (ίσως και δύο) απ' αυτούς ήταν επιληπτικοί, αρκετοί υπέφεραν από κακώσεις στον εγκέφαλο, ένας ήταν διανοητικά καθυστερημένος, και πέντε περίπου είχαν διαγνωστεί ως σχιζοφρενικοί. Όλοι είχαν κάνει χρήση LSD, οι περισσότεροι είχαν χρησιμοποιήσει αμφεταμίνες, και λίγοι έκαναν μεγάλη χρήση οπιοειδών, βαρβιτουρικών και ηρεμιστικών. Δεν πάρθηκε υπόψη ο πιθανός ρόλος του αλκοόλ, που ως γνωστό είναι νευροτοξικό (δηλ. προκαλεί εγκεφαλικές βλάβες). Η ιδιομορφία αυτού του δείγματος και η απουσία ελέγχων, καθιστούν τα πορίσματα του Campbell άνευ αξίας. Ίσως θα ήταν χρήσιμο να υπάρξουν μελλοντικά ελεγχόμενες έρευνες για την κάνναβη και τις εγκεφαλικές βλάβες, αλλά υπάρχουν μηδαμινοί λόγοι να αναμένει κανείς ότι θα μπορούσε να ανακαλυφθεί οποιαδήποτε σχέση (μεταξύ κάνναβης και εγκεφαλικών βλαβών). Σε μια ελεγχόμενη αναδρομική μελέτη σε χρόνιους χρήστες κάνναβης στην Ελλάδα, για παράδειγμα, εγκεφαλογραφικά δεν εντοπίστηκε οποιαδήποτε ένδειξη εγκεφαλικής ατροφίας».[28]

Σαφώς επικριτική απέναντι στην «εργασία» του Campbell είναι και η στάση του καθηγητή Jerome Jaffe, που διαβεβαιώνει κατηγορηματικά ότι: «Έγιναν έρευνες που ήταν καλά ελεγμένες από μεθοδολογική άποψη... αλλά σε καμιά περίπτωση δεν βρέθηκε ο τύπος της ατροφίας του εγκεφάλου που είχε ανακοινωθεί αρχικά» κι ότι «δεν έχουν διαπιστωθεί κάποιες μόνιμες εγκεφαλικές ανωμαλίες».[29]

Και όχι μόνο δεν βρέθηκε η παραμικρή ένδειξη ατροφίας του εγκεφάλου, αλλά επιπλέον κι ότι πολλές μελέτες μεγάλης κλίμακας σε Αμερικανούς φοιτητές «δεν βρήκαν καμιά ένδειξη ότι οι τακτικοί χρήστες της κάνναβης έχουν λιγότερες ακαδημαϊκές επιτυχίες από τους μη-χρήστες».[30]

Μύθος 4^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» βλάβη των χρωμοσωμάτων

Στο ίδιο επίπεδο σοβαρότητας με τη ιδιότυπη θεωρία της «εγκεφαλικής ατροφίας» που κατασκεύασαν οι θιασώτες της καταστολής, βρίσκεται και η «θεωρία» τους ότι η χρήση της κάνναβης «προκαλεί αρνητικές επιδράσεις στα χρωμοσώματα». Αυτό το μύθευμα άρχισε να διαμορφώνεται το 1972, μετά τη δημοσίευση μιας «εργασίας» του M. Stenchever και των συνεργατών του, σύμφωνα με την οποία υπό την επίδραση της μαριχουάνα «διασπώνται τα χρωμοσώματα των λευκών αιμοσφαιρίων».[31]

Ομως, πέρα από το γεγονός ότι τα πορίσματα αυτής της «εργασίας» διαψεύστηκαν από τις τρεις πολύχρονες μελέτες που έγιναν στη Τζαμάικα, την Κόστα Ρίκα και την Ελλάδα, η ανυποληψία της αποδείχθηκε πλήρως κι από όλες τις συστηματικές έρευνες που έγιναν μετά και απ' αφορμή τη δημοσίευση της. Με βάση το υπάρχον ερευνητικό υλικό:

- Ο καθηγητής S. Matsuyama διαβεβαιώνει ότι «όλα τα διαθέσιμα στοιχεία δεν δείχνουν καμιά ένδειξη γιά χρωμοσωμικές βλάβες ως αποτέλεσμα της χρήσης της μαριχουάνα».[32]

- Ο καθηγητής Jerom Jaffe διαπιστώνει ότι «όλες οι σύγχρονες έρευνες, τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα δεν έδειξαν χρωμοσωμικές αλλαγές που να σχετίζονται με τη χρήση της μαριχουάνας».[33] Και

- Ο καθηγητής Lester Grinspoon καθησυχάζει τους χρήστες της μαριχουάνα ότι «έχουν έλάχιστους λόγους να στεναχωριούνται γιά γενετικές βλάβες».[34]

Μύθος 5^ος - Η κάνναβη «προκαλεί» χασισική ψύχωση

Η υπόθεση της «χασισικής ψύχωσης», που υποστηρίχθηκε το 1957 από το Μαροκινό ψυχίατρο Benabud, αποδείχθηκε αβάσιμη όταν ύστερα από προσεκτική μελέτη «αποδείχθηκε ότι δεν επρόκειτο γιά μόνιμες ψυχώσεις αλλά γιά (παροδικές) τοξινώσεις που οφείλονταν σε τεράστιες δόσεις χασίς, 20-30 πίπες kif, και σε μερικές περιπτώσεις προκαλούνταν ή επιδεινώνονταν από τον υποσιτισμό ή τις μολύνσεις».[35]

Η υπόθεση αυτή απορρίφτηκε επίσης: 1) Από τις Εκθέσεις της Επιτροπής των ΗΠΑ και του Καναδά.[36] 2) Από τις μελέτες που έγιναν στην Τζαμάικα, την Κόστα Ρίκα και την Ελλάδα.[37] 3) Από το σύνολο σχεδών των επιστημόνων που τη διερεύνησαν.

Οπως παρατηρεί ο Giancarlo Arnao, «πολλοί απ'αυτούς τους επιστήμονες (Fort, Grinspoon, Murphy, κ.α.) κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η χρήση της κάνναβης όχι μόνο δεν προκαλεί ψύχωση, αλλ' ότι, αντίθετα, είναι πιθανόν, να καλύπτει και να επανορθώνει ορισμένες παθολογικές ψυχικές καταστάσεις και να αμβλύνει τα πιό εμφανή συμπτώματα σε ορισμένα άτομα»..[38]

Μύθος 6^ος - Η Κάνναβη «εξασθενεί» το Ανοσοποιητικό Σύστημα

Τό ίδιο αστήρικτη αποδείχθηκε και η υπόθεση της «εξασθένισης της ανολογικής αντίδρασης», που υποστηρίχθηκε το 1973 από τον Gabriel Nahas, με άρθρο του στους Times της Ν. Υόρκης, και διαψεύστηκε:

1) Από τις μελέτες του S. White και των συνεργατών του (1975).

2) Από την συστηματική ερευνητική εργασία των J. Silverstein και P.Lessin του πανεπιστημίου του Λος Αντζελες που απέδειξαν ότι η χρήση της κάνναβης «δεν εξασθενεί την ανοσολογική αντίδραση».[39]

3) Από τις προαναφερόμενες μελέτες στη Τζαμάικα, την Κόστα Ρίκα και την Ελλάδα.[40]

4) Από National Institute on Drug Abuse(NIDA) και το Υπουργείο Υγείας, Παιδείας και Πρόνοιας των ΗΠΑ, που διαπιστώνουν ότι «μέχρι τώρα δεν υπάρχει καμιά απόδειξη ότι οι καταναλωτές μαριχουάνας είναι πιό ευπρόσβλητοι από ασθένειες, όπως οι ιώσεις και ο καρκίνος, που όπως είναι γνωστό συνδέονται με τη μειωμένη παραγωγή κυττάρων Τ».[41]

Μύθος 7^ος - Η Κάνναβη «προκαλεί» βίαιες συμπεριφορές

Η ανεκδοτολογική άποψη ότι η χρήση της μαριχουάνας προκαλεί δήθεν βίαιες και επιθετικές συμπεριφορικές εκδηλώσεις, δεν χρειάζεται κάν σχόλια. Κι αυτό γιατί είναι προφανές ότι απευθύνεται σε αδαείς και προέρχεται ή από αφελείς που δικαιολογημένα μπορούν να λένε ό,τι θέλουν ή από γνώστες της πραγματικότητας που τη διαστρέφουν γιά να εξυπηρετηθούν κάποιες σκοπιμότητες.

Γιατί βέβαια είναι «ηλίου φαεινότερον» το γεγονός ότι η χρήση της μαριχουάνας όχι μόνο δεν προάγει τη βία και την επιθετικότητα, αλλ' ότι, αντίθετα, την αποδυναμώνει δραστικά. Και βεβαίως, «τα περισσσότερα εργαστηριακά πειράματα αποκάλυψαν ότι, κατά τη διάκεια της «μαστούρας» η επιθετικότητα ελαττώνεται -αντίθετα με τη μέθη από το αλκοόλ, όπου, συχνά, η βίαιη συμπεριφορά αυξάνεται- και οι περισσότερες ενδείξεις είναι ότι η κάνναβη δεν οδηγεί σε βία».[42]
 

3. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ

«Από το 1000 π.Χ. μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, η κάνναβη ήταν η μεγαλύτερη γεωργική καλλιέργεια στον πλανήτη και αποτελούσε τη σημαντικότερη πρώτη ύλη για την παγκόσμια παραγωγή φυτικών κλωστών, υφασμάτων, φωτιστικού λαδιού, χαρτιού, θυμιαμάτων, φαρμάκων και ειδών διατροφής για ανθρώπους και ζώα.

Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, το 90% των καραβόπανων, το 80% των σχοινιών, το 75-90% του χαρτιού και το 80% των υφαντουργικών προϊόντων που κατασκευάζονταν διεθνώς, φτιάχνονταν από κάνναβη».[43]

Σ' όλη τη διάρκειά της γνωστής ιστορίας και μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, η κάνναβη γνώριζε μια ευρύτατη και συστηματική καλλιέργεια λόγω της πολλαπλής χρησιμότητάς της τόσο ως κατασκευαστικό, βιομηχανικό και ενεργειακό μέσο (Cannabis Sativa) όσο και ως διατροφικό, θεραπευτικό και ευφορικό μέσο (Cannabis Indica).[44]

Συνεπώς, η σκιαγράφηση αυτής της πολυεπίπεδης χρησιμότητας της κάνναβης αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την κατανόηση των πραγματικών λόγων της απαγόρευσής της και τον προσδιορισμό των ομάδων οικονομικής ισχύος που είχαν ζωτικό συμφέρον απ' τον εξοβελισμό της από την καθημερινή ζωή.

1) Διατροφικό μέσο: Μέχρι τον 20ο αιώνα, οι σπόροι της κάνναβης, κονιοποιημένοι ή όχι, για πολλούς λαούς ήταν -και για ορισμένους παραμένει- ένα βασικό διατροφικό μέσο στο οποίο περιέχονται φυτικές πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας.[45]

2) Θεραπευτικό μέσο: Η κάνναβη και τα παράγωγά της κατείχαν εξέχουσα θέση στην καθημερινή θεραπευτική πρακτική σε όλη τη διάρκεια της γνωστής ιστορίας της ανθρωπότητας. Αφειδώς προσφερόμενη από τη φύση, ατοξική, ασφαλής και με ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, η κάνναβη «πέρασε στην ιατρική πρακτική πολλών χωρών και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ποικίλων ασθενειών, όπως η χολέρα, η ελονοσία, η διάρροια, οι σπασμοί, η ανορεξία, η απώλεια της μνήμης, ο βήχας, οι ρευματισμοί, η αϋπνία και ο πόνος» για περισσότερο από τρεις χιλιάδες χρόνια.[46]

3) Ευφορικό μέσο: Οι ευφορικές δράσεις των παραγώγων της κάνναβης (μαριχουάνα και χασίς) υπερτερούν από κάθε άποψη των αντίστοιχων δράσεων του καπνού και του οινοπνεύματος και τα καθιστούν επίφοβους ανταγωνιστές τους.

4) Ενέργεια: Η βιομάζα που παρέχεται απ' την κάνναβη μπορεί να μετατραπεί σε μεθάνιο, μεθανόλη ή υγρό καύσιμο. Συνυπολογίζοντας στο κόστος παραγωγής της ενέργειας την καταστροφή του περιβάλλοντος που συνεπάγεται η παραγωγή, η επεξεργασία και η χρήση του πετρελαίου, του άνθρκα και της πυρηνικής τεχνολογίας, καθίσταται φανερό ότι η παραγωγή ενέργεια από την κάνναβης έχει μικρότερο κόστος και είναι ανυπολόγιστα ευεργετική για το περιβάλλον.

5) Χαρτί: Το 75-90% του χαρτιού που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο μέχρι το 1883 προερχόταν απ' την κάνναβη: Βιβλία, εφημερίδες, χάρτες, χαρτονομίσματα. Το χαρτί που παράγεται από την κάνναβη είναι το καλύτερης ποιότητας και με τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής χαρτί που κατασκευάστηκε στην ιστορία της ανθρωπότητας: «Είναι 50 έως 100 φορές διαρκέστερο και 100 φορές ευκολότερο να κατασκευαστεί απ' οποιοδήποτε άλλο τρόπο παραγωγής χαρτιού».[47]

6) Εξοπλισμός των πλοίων: Το 90% του εξοπλισμού όλων των πλοίων από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 19ο αιώνα που εφευρέθηκε το ατμόπλοιο, κατασκευαζόταν από την κάνναβη: Ολα τα πανιά, τα σχοινιά, οι χάρτες, τα ημερολόγια, τα βιβλία και οι σημαίες των πλοίων ήταν προϊόντα της κάνναβης.[48]

7) Υφάσματα και υφαντά: Το 80% των υφασμάτων και των υφαντών που χρησιμοποιούσε η ανθρωπότητα για να κατασκευάσει ρούχα, τέντες, λινά, κουβέρτες, πετσέτες, χαλιά, πάνες μωρών και πολλά άλλα, προέρχονταν απ' την κάνναβη.[49]

8) Σχοινιά, νήματα, κορδόνια: Το 70-90% της παγκόσμιας παραγωγής των κάθε είδους σχοινιών, νημάτων και κορδονιών προέρχονταν απ' την κάνναβη και ήταν 100% ανακυκλώσιμα. Μετά την απαγόρευση της κάνναβης το 1937, όλα αυτά αντικαταστάθηκαν από μη-ανακυκλώσιμα πετροχημικά προϊόντα που το μονοπώλιό τους ελέγχονταν από την εταιρεία DuPont ύστερα από συμφωνία με τη γερμανική IG Farben που κατείχε τις σχετικές πατέντες.

9) Καμβάδες ζωγραφικής:Όλες οι δημιουργίες των μεγάλων ζωγράφων που ανανέωσαν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο, από τον Caravagio μέχρι τον VanGogh, αποτυπώθηκαν πάνω σε καμβάδες φτιαγμένους από κάνναβη που έχουν το προσόν να μην αλλοιώνονται και να συντηρούνται σε άριστη κατάσταση επί αιώνες.

10) Χρώματα και βαφές: Για χιλιάδες χρόνια, όλα σχεδόν τα χρώματα και τα βερνίκια που χρησιμοποιούσε ο άνθρωπος παράγονταν απ' την κάνναβη ή περιείχαν λάδι από τους σπόρους της. Μόνο «κατά το έτος 1935, δυο μόλις χρόνια πριν από την απαγόρευσή της, 58.000 τόνοι σπόρων κάνναβης χρησιμοποιήθηκαν στις ΗΠΑ μόνο για την κατασκευή χρωμάτων και βερνικιών. Από το 1937 και μετά, αυτές οι βαφές φυσικής προέλευσης αντικαταστάθηκαν από πετροχημικά προϊόντα".[50]

11) Κατασκευαστικό υλικό: Ο πολτός της κυτταρίνης που βγαίνει από την κάνναβη προσφέρει ένα άριστο οικοδομικό και κατασκευαστικό υλικό που είναι πρακτικό, φτηνό, ανθεκτικό στη φωτιά, με θαυμάσια θερμική και ηχητική μόνωση. Η αντικατάσταση του κατασκευαστικού υλικού που προέρχεται από την ξύλευση και την καταστροφή των δασών με αυτό που εξάγεται από την κάνναβη είναι αναγκαία για να διαφυλαχθούν οι δασικές εκτάσεις που έχουν μειωθεί σε επικίνδυνο βαθμό. Γιατί η κάνναβη είναι ένα φυτό που, σ' αντίθεση με τα δέντρα του δάσους, αυτοανανεώνεται κάθε χρόνο και από κάθε στρέμμα του παράγεται πολτός κυτταρίνης ίσος μ' αυτόν που βγαίνει από 4,1 στρέμματα άλλων δέντρων.

12) Φωτιστικό λάδι: Μέχρι το 1800 το λάδι από τους σπόρους της κάνναβης κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας κατανάλωσης φωτιστικού λαδιού. Κατά την περίοδο 1800-1870 περιορίστηκε στη δεύτερη θέση λόγω της διάδοσης του λαδιού της φάλαινας, αλλά μετά το 1870 και τα δυο άρχισαν να αντικαθίστανται από τα προϊόντα του πετρελαίου.

Aυτή ακριβώς η πληθώρα των πλεονεκτημάτων της κάνναβης είχε ως αποτέλεσμα να τεθεί υπό καθεστώς απαγόρευσης και να γίνει αντικείμενο απηνών διώξεων και σκληρής καταστολής από το 1937. Αλλά παρά τους ποινικούς κινδύνους, το «απαγορευμένο χόρτο» και τα παράγωγά του εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ως ευφορικά και θεραπευτικά μέσα και ως πρώτες ύλες για την ικανοποίηση διαφόρων αναγκών της καθημερινής ζωής.
 

4. ΟΙ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ

«Εχοντας συνταγογραφήσει την κάνναβη επί τριάντα χρόνια

είμαι πεπεισμένος ότι αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά φάρμακα που διαθέτουμε.»

(Dr. J. Reynolds, προσωπικός γιατρός

της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας, Lancet, 1890)

«Aπό πλευράς τοξικότητας, τα παράγωγα της κάνναβης

πρέπει να θεωρούνται τα πιο ασφαλή από τα φάρμακα πλατιάς χρήσης.»

(Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, ΗΠΑ, 1971)

Η κάνναβη κατέχει ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην παγκόσμια ιστορία της θεραπευτικής. Αφειδώς προσφερόμενη από τη φύση, ατοξική, ασφαλής και με ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, χρησιμοποιείται απ' όλους τους λαούς για την αντιμετώπιση πολλών ψυχικών δυσλειτουργιών και σωματικών ασθενειών, πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια. «Η κάνναβη πέρασε στην ιατρική πρακτική πολλών χωρών και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ποικίλων ασθενειών, όπως η χολέρα, η ελονοσία, η διάρροια, οι σπασμοί, η ανορεξία, η απώλεια της μνήμης, ο βήχας, οι ρευματισμοί, η αϋπνία και ο πόνος» για περισσότερο από τρεις χιλιάδες χρόνια.[51]

Από τον 16ο αιώνα η θεραπευτική πρακτική της δυτικής ιατρικής ήταν δεμένη σχεδόν αποκλειστικά με το όπιο και τα παρασκευάσματά του. Μετά τον 19ο αιώνα προστέθηκαν σ' αυτά η κάνναβη και τα προϊόντα της. Και μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, η έννοια ιατρικά θεραπευτικά μέσα εξαντλούνταν στα προϊόντα δύο φυτών: της οπιο-παπαρούνας και της κάνναβης.

Η κάνναβη ανακαλύφθηκε από τη δυτική ιατρική κατά τον 19ο αιώνα και έκτοτε κατείχε μια προνομιούχα θέση στο θεραπευτικό της οπλοστάσιο μέχρι και το 1937 που εξοβελίστηκε από το θεραπευτικό πεδίο για λόγους που δεν είχαν καμιά σχέση με την ιατρική.

* Το 1839, ο W. B. O'Shaughnessy, Βρετανός γιατρός, καθηγητής Ιατρικής, δημοσίευσε μια εργασία του για τις αναλγητικές, αντισπασμικές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητές της κάνναβης, εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι «με την κάνναβη, ο ιατρικός κόσμος έχει αποκτήσει ένα αντισπασμικό φάρμακο μεγάλης αξίας».[52]

* Το 1860, ο Dr. R. M' Meen ανακοίνωσε τα ευρήματά του από τη μελέτη των ιατρικών χρήσεων της κάνναβης στην Επιτροπή για την Κάνναβη της Ιατρικής Εταιρείας του Οχάιο: «Η κάνναβη ενδείκνυται στον τέτανο, τη νευραλγία, τη δυσμηνόρροια, τους σπασμούς, το άσθμα, τους ρευματικούς πόνους, τη λεχωϊδική ψύχωση, τη γονόρροια και τη χρόνια βρογχίτιδα».[53]

* Το 1881, ο Dr. H. Kane διαπίστωσε τη χρησιμότητα της κάνναβης ως υποκατάστατου σε άτομα που ήταν εξαρτημένα από το αλκοόλ.

- Το 1889, ο Dr. Ε. Birch αποφάνθηκε ότι η κάνναβη «είναι αποτελεσματική για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από τα οπιούχα και τη θεραπεία του τρομώδους παραληρήματος».

- Το 1899, ο sir William Osler, καθηγητής της ιατρικής στο JohnsHopkins και στο OxfordUniversity, σε ανακοίνωσή του για την ημικρανία και το στρες, συμπέρανε ότι «η κάνναβη είναι προφανώς το πιο ικανοποιητικό φάρμακο για καταστάσεις στρες».[54]

* Το 1890, ο Dr. J. Reynolds, προσωπικός γιατρός της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας, με άρθρο του στο ιατρικό περιοδικό «Lancet», διακήρυξε την αποτελεσματικότητά της κάνναβης στις ημικρανίες, διάφορες επιληπτικές καταστάσεις, την κατάθλιψη, το άσθμα και τη δυσμηνόρροια, και κατέληγε: «Εχοντας συνταγογραφήσει την κάνναβη επί τριάντα χρόνια είμαι πεπεισμένος ότι αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά φάρμακα που διαθέτουμε».[55]

* Το 1891, ο Dr. J. Mattisson αναγνώρισε τη θεραπευτική χρησιμότητα της κάνναβης σε πολλές σωματικές παθολογικές καταστάσεις και ψυχικές δυσλειτουργίες, και τόνισε ότι: «Η χρησιμότητα κάνναβης σε συνδυασμό με την ατοξικότητά της, επικυρώνουν τη θέση που κατείχε κάποτε στη θεραπευτική». [56]

Μ' αυτά τα δεδομένα, κατά την εκπνοή του 19ου αιώνα κανένας δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι μερικές δεκαετίες αργότερα η κάνναβη θα κατείχε μια εξέχουσα θέση ανάμεσα στις ουσίες-αποδιοπομπαίους τράγους και ότι οι χρήστες της θα αντιμετώπιζαν μια ανελέητη ποινική μεταχείριση με ποινές που θα κυμαίνονταν από φυλάκιση μερικών χρόνων έως ισόβια ή τη θανατική καταδίκη σε ορισμένες περιπτώσεις.

Μέχρι το 1937, η κάνναβη περιέχονταν σε περισσότερα από 30 φαρμακευτικά προϊόντα που κυκλοφορούσαν στις ΗΠΑ. Μετά το 1937 που θεσπίστηκε ο νόμος Marijuana Tax Act με τον οποίο η κάνναβη καταχωρήθηκε στις παράνομες ουσίες, έγινε εξαιρετικά δύσκολη η νόμιμη συνταγογράφηση των παραγώγων της κάνναβης για θεραπευτικούς λόγους.

Κατά την περίοδο του «κυνηγιού των μαγισσών» (1946-1960) πάγωσε κάθε ερευνητική δραστηριότητα σχετικά με τις θεραπευτικές χρήσεις της κάνναβης. Αλλά στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η κοινή γνώμη άρχισε να απορρίπτει έμπρακτα την τρομοκρατική προπαγάνδα του «Ομοσπονδιακού Γραφείου Ναρκωτικών» και ο επιστημονικός κόσμος έστρεψε και πάλι το ερευνητικό του ενδιαφέρον στις θεραπευτικές ιδιότητες του «απαγορευμένου χόρτου», με αποτέλεσμα το 1965 να επιτευχθεί η σύνθεση της Δ9-Τετραϋδροκανναβινόλης (THC).

Κατά τη δεκαετία του 1970, η Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και η Διεύθυνση Καταστολής των Ναρκωτικών (DEA) των ΗΠΑ, υποχωρώντας στις πιέσεις της κοινής γνώμης, αποδέχτηκαν την εφαρμογή ενός πειραματικού προγράμματος μέσω του οποίου οι γιατροί είχαν πια τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν κάψουλες συνθετικής THC και τσιγάρα φυσικής μαριχουάνας για την αντιμετώπιση καταστάσεων ναυτίας και εμετού, ενώ παράλληλα 34 Πολιτείες νομιμοποίησαν τη χρήση της για ιατρικούς λόγους. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η μαριχουάνα ήταν (και παραμένει) καταχωρημένη στον Πίνακα Ι των Ελεγχόμενων Ουσιών της ομοσπονδιακής νομοθεσίας.

Κατά τη δεκαετία του 1980, ο όγκος των αποδείξεων για τη θεραπευτική αξία της φυσικής μαριχουάνας για πολλές σοβαρές αρρώστιες που συσσωρεύτηκαν από τα ομοσπονδιακά ερευνητικά προγράμματα, έκαναν επιτακτική την ανάγκη της αλλαγής του νομικού της καθεστώτος, πράγμα που βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση με την «αντιναρκωτική πολιτική» των Reagan και Bush.

Το 1985, η αμερικανική κυβέρνηση, προσπάθησε να κερδίσει χρόνο, υιοθετώντας μια συμβιβαστική λύση: Το Υπουργείο Υγείας και η Διεύθυνση Τροφίμων Φαρμάκων (που μέχρι το 1979 διακήρυτταν ότι η κάνναβη δεν έχει καμιά θεραπευτική αξία), αναγνώρισαν και παρουσίασαν στο κοινό [57] μια έκδοση της συνθετικής THC με την ονομασία Dronabinolπου κυκλοφορεί στην αγορά με το εμπορικό όνομα Marinol[58] από την εταιρεία Lilly. Αρχικά το Dronabinol είχε ως κύρια ένδειξη τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας, αλλά εν συνεχεία άρχισε να χρησιμοποιείται αποτελεσματικά και ως διεγερτικό της όρεξης σε ασθενείς με Aids. Λίγο αργότερα στο Dronabinol προστέθηκε μια ακόμη μορφή συνθετικής THC, το Nabiloneπου διατίθεται στην αγορά με το εμπορικό όνομα Cesamet. Έτσι, για πρώτη φορά εδώ και μισό αιώνα, άρχισαν να σημειώνονται κάποιες ρωγμές στο οικοδόμημα της καθολικής κυριαρχίας του διωκτικού παραληρήματος των απαγορευτών μέσα στους κόλπους του μπλοκ εξουσίας.

Αλλά το 1991, κατόπιν εντολών του G. Bush (που επέμενε στην εφαρμογή της κατασταλτικής «αντιναρκωτικής πολιτικής» του), το Υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ προσπάθησε να σταματήσει την έρευνα για τις θεραπευτικές εφαρμογές της μαριχουάνας περικόπτοντας τα κονδύλια των ομοσπονδιακών προγραμμάτων ή αποθαρρύνοντας και εκφοβίζοντας τους ερευνητές. Και επιπλέον (κι αυτό είναι το σοβαρότερο), αποπειράθηκε να καταστρέψει όλο το ερευνητικό υλικό που συγκεντρώθηκε από τις κοπιώδεις ερευνητικές προσπάθειες των 30 τελευταίων χρόνων (1960-1990), εκδηλώνοντας μια νοοτροπία και υιοθετώντας μεθόδους παρεμφερείς μ' αυτές των ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Αυτή η απόφαση, εκτός των άλλων είχε ως αποτέλεσμα και την παρεμπόδιση της ανάπτυξης νέων φαρμάκων από την κάνναβη, πράγμα που «συμπτωματικά» ευνοούσε τη μονοπώληση αυτού του πεδίου από τα προϊόντα της Lilly που κυκλοφορούσαν ήδη από το 1985. Ας σημειωθεί ότι ο G. Bush ανέλαβε διευθυντής της Lilly μετά την απομάκρυνσή του από την αρχηγία της CIA το 1977 και η οικογένειά του είναι μεγαλομέτοχος σ’ αυτή την εταιρεία που ιδιοκτήτης της είναι ο Κουέιλ, ο γιός του οποίου (Ντάν Κουέιλ) ήταν αντιπρόεδρος του G. Bush…

Το 1969, ο καθηγητής T. Mikuriyaερεύνησε συστηματικά τη σχετική ιατρική φιλολογία και συνόψισε τις θεραπευτικές εφαρμογές των προϊόντων της κάνναβης στα εξής πεδία: «Σωματική παθολογία: άσθμα, επιληψία, σπασμοί, άλγη (γενικής αιτιολογίας, ημικρανίες, επώδυνα τικ), ταχυκαρδίες κατά τον τοκετό, ανορεξία, διάφορες λοιμώξεις, τοπική αναισθησία. Ψυχιατρική: Άγχος, κατάθλιψη, υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, στερητικό σύνδρομο από αλκοόλ και οπιούχα».[59]

Και το 1990, ο καθηγητής J. Jaffe τον επιβεβαίωσε πλήρως, γράφοντας στο πλέον έγκυρο φαρμακο-θεραπευτικό εγχειρίδιο στους κύκλους της κατεστημένης ιατρικής «The Pharmacological Basis of Therapeutics» των Goodman και Gilman: «Η μαριχουάνα, η Δ9-THC και κάποια συνθετικά ανάλογα έχουν μια καταξιωμένη και αρκετές δυνητικές θεραπευτικές εφαρμογές. Μερικά συνθετικά κανναβινοειδή θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα ως αναλγητικά και αντισπασμικά. Η ικανότητα ορισμένων φυσικών και συνθετικών κανναβινοειδών να μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση έχει ακόμη μικρή κλινική εφαρμογή. Η Δ9-THC και ένα συνθετικό κανναβινοειδές, το nabilone, διατίθενται σήμερα ως εντιεμετικά που λαμβάνονται από το στόμα και επίσης ενδείκνυνται για τον έλεγχο της ναυτίας που συνοδεύει τη χημειοθεραπεία».[60]

Σήμερα, η θεραπευτική χρησιμότητα της κάνναβης και των παραγωγών της είναι αποδεδειγμένη και αποδεκτή για το ακόλουθο ευρύ φάσμα παθολογικών καταστάσεων:

1. Γλαύκωμα (ενδοφθάλμια υπέρταση)

2. Παρενέργειες της χημειοθεραπείας (Ναυτία και εμετοί)

3. Άσθμα

4. Επιληψία και σπασμοί

5. Κατάθλιψη, άγχος, ανορεξία

6. Άλγη διαφόρου αιτιολογίας

7. Κακοήθεις νεοπλασίες

8. Εξάρτηση από οπιούχα και αλκοόλ.[61]

Η κάνναβη έχει τέσσερα σημαντικά πλεονεκτήματα που την καθιστούν μοναδική από θεραπευτική άποψη:

1. Είναι το πιο ατοξικό από τα διαθέσιμα φάρμακα.

2. Έχει ευρύτατο πεδίο θεραπευτικών εφαρμογών.

3. Δρα μέσω μηχανισμών που διαφέρουν απ' αυτούς των άλλων φαρμάκων.

4. Μπορεί συνδυαστεί αποτελεσματικά και με ασφάλεια με οποιοδήποτε φάρμακο.

1. Γλαύκωμα (ενδοφθάλμια υπέρταση)

 Ο όρος «γλαύκωμα» αναφέρεται σε μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων που έχουν ως κοινό τους χαρακτηριστικό την αύξηση της ενδοφάλμιας υπέρτασης, λόγω της οποίας προκαλούνται βλάβες στο οπτικό νεύρο με αποτέλεσμα τη μείωση και τελικά την απώλεια της όρασης.

Τα φάρμακα που διατίθενται σήμερα (μυωτικά, αναστολείς της καρβοανυδράσης, αδρεναλίνη) είναι ελάχιστα αποτελεσματικά, δεν κάνουν για όλους τους ασθενείς, έχουν σοβαρές παρενέργειες και πρέπει να λαμβάνονται ισοβίως. Οι ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σ' αυτά ή δεν μπορούν να ανεχθούν και να αντιρροπήσουν τις σοβαρές παρενέργειές τους, είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν ανάμεσα σε μια (αμφίβολης αποτελεσματικότητας) χειρουργική επέμβαση και την τύφλωση. Το γλαύκωμα αποτελεί τη δεύτερη αιτία τύφλωσης στις ΗΠΑ, και κάθε χρόνο οδηγεί στην απώλεια της όρασης περισσότερους από 240 χιλιάδες ανθρώπους σ' όλο τον κόσμο.

Μέχρι το 1972 είχαν γίνει αρκετές παρατηρήσεις, έρευνες και ανακοινώσεις αναφορικά με τις επιδράσεις της μαριχουάνας και των παραγώγων της σε ασθενείς που έπασχαν από γλαύκωμα. Όπως γράφει ο καθηγητής J. Jaffe: «Οι επιστήμονες ενώ μελετούσαν συστηματικά τις επιπτώσεις γνωστών δόσεων μαριχουάνας σε νέους άνδρες εθελοντές, παρατήρησαν ότι η μαριχουάνα μείωνε την αρτηριακή πίεση στο μάτι. Έτσι συμπέραναν ότι αν συνέβαινε αυτό σε φυσιολογικά άτομα, θα μπορούσε ίσως να συμβαίνει και στα θύματα του γλαυκώματος. Και τελικά, αυτό συμβαίνει». [62]

Στα πλαίσια της πολύχρονης έρευνας για την κάνναβη που προγραμμάτισε και χρηματοδότησε το Νational Institute on Drug Abuse (NIDA),[63] οι προσπάθειες σ' αυτό τον τομέα, επικεντρώθηκαν στη διερεύνηση των αποτελεσμάτων που προκαλεί α) το κάπνισμα της μαριχουάνας, β) η λήψη Δ9-THC από το στόμα και γ) η ενέσιμη χορήγησή της σε ασθενείς με γλαύκωμα. [64]

1) Κάπνισμα μαριχουάνας και λήψη THC από το στόμα.

Η σχετική έρευνα έγινε με τη μέθοδο του διπλού-τυφλού πειράματος από τους R. Hepler, I. Frankκαι R. Petrus της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου του Λος Αντζελες της Καλιφόρνιας (UCLA), ύστερα από παραγγελία του NIDA.[65]Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας[66] και της επεξεργασίας των ευρημάτων τους, οι ερευνητές ανακοίνωσαν: «Διαπιστώθηκε ότι η ενδοφθάλμια πίεση μειώθηκε κατά 30% στους ασθενείς πήραν φυσική μαριχουάνα και Δ9-THC 2%. Ενώ στους ασθενείς που πήραν εικονικό φάρμακο μειώθηκε κατά 10% (έχουμε παρατηρήσει ότι η πίεση μειώνεται όχι μόνο υπό την επίδραση της Δ9-THC αλλά και άλλων κανναβινοειδών, τα οποία πρέπει να περιέχονταν σε ικανές ποσότητες στα χωρίς THC φύλλα μαριχουάνας που χρησιμοποιήθηκαν ως εικονικά φάρμακα)... Δεν υπάρχει καμιά ένδειξη τοξικής δράσης του καπνίσματος της μαριχουάνας στην οπτική λειτουργία ή τη δομή του οφθαλμού. Είναι λογικό να θεωρούμε ότι η πτώση της ενδοφθάλμιας πίεσης που προκαλεί η μαριχουάνα γίνεται μ' ένα μηχανισμό που πρέπει να διαφέρει από το μηχανισμό δράσης των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σήμερα κατά του γλαυκώματος... Ελπίζουμε πως ένα παράγωγο της μαριχουάνας ή μια τυποποιημένη μορφή χορήγησής της, θα μας εφοδιάσει με ένα αποτελεσματικό μέσο που θα είναι απαλλαγμένο από τις ψυχοτρόπες ενέργειες αυτού του φαρμάκου».[67]

2) Ενέσιμη χορήγηση Κανναβινοειδών.

Η σχετική μελέτη ανατέθηκε από το NIDA στους ερευνητές M. Perez-Reyes, D. Wagner, M. Wallκαι K. Davis, της ιατρικής σχολή του πανεπιστημίου της Β. Καρολίνας, οι οποίοι συνόψισαν την εργασία και τα ευρήματά τους, ως εξής: «Xορηγήσαμε 6 διαφορετικά κανναβινοειδή σε 12 υγιή άτομα και καταμετρήσαμε τα αποτελέσματά στην ενδοφθάλμια πίεσή τους: H Δ8-THC, η Δ9-THC και η 11-hydroxy-Δ9-THC προκάλεσαν αξιοσημείωτες μειώσεις στην ενδοφθάλμια πίεση, ενώ η κανναβινόλη, η 8β-ΟΗ-Δ9-THCκαι η κανναβινδιόλη αποδείχτηκαν λιγότερο αποτελεσματικές».[68]

Σήμερα, είναι πλέον γενικά αποδεκτό ότι «η μαριχουάνα αποδεδειγμένα μειώνει την ενδοφθάλμια υπέρταση του γλαυκώματος, η οποία καταστρέφει το οπτικό νεύρο και οδηγεί βαθμιαία σε τύφλωση»[69]και ήδη από το 1990 άρχισε να διατίθεται στο εμπόριο συνθετική THC σε σταγόνες.

2. Παρενέργειες της χημειοθεραπείας (ναυτία και εμετοί)

 Παρά τις περί του αντιθέτου προσδοκίες των υποστηρικτών της απαγόρευσής της, η θεραπευτική αξία της κάνναβης είναι γενικά αναγνωρισμένη σήμερα στο πεδίο της αντιμετώπισης των παρενεργειών της χημειοθεραπείας στην οποία υποβάλλονται ασθενείς με καρκίνο, ενώ παράλληλα είναι ήδη σε κυκλοφορία ειδικά σκευάσματά της γι' αυτό το σκοπό.

Ο καθηγητής J. Jaffe γράφει στην όγδοη έκδοση του «The Pharmacological Basis of Therapeutics» των Goodman και Gilman (1990), που ας σημειωθεί είναι το πλέον έγκυρο και εκτιμώμενο φαρμακο-θεραπευτικό εγχειρίδιο στους κύκλους της κατεστημένης ιατρικής, διεθνώς: «Η μαριχουάνα, η Δ9-THC και κάποια συνθετικά ανάλογα έχουν μια καταξιωμένη και αρκετές δυνητικές θεραπευτικές εφαρμογές... Η Δ9-THC και ένα συνθετικό κανναβινοειδές, το nabilone, διατίθενται σήμερα ως εντιεμετικά που λαμβάνονται από το στόμα και επίσης ενδείκνυνται για τον έλεγχο της ναυτίας που συνοδεύει τη χημειοθεραπεία». [70]

Οι καθηγητές G. Winger, F. Hofmann και J. Woods στην τρίτη έκδοση του διδακτικού εγχειριδίου τους «Α Handbook on Drug and Alcohol Abuse» (1992), σημειώνουν: «H THC και τα συνθετικά ανάλογα της THC έχουν καταστεί υπολογίσιμα για την ικανότητά τους να ελέγχουν τη σοβαρή και επιμένουσα ναυτία και εμετό που εμφανίζεται σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία». [71]

3. Άσθμα

Η μαριχουάνα εφαρμοζόταν συστηματικά στη θεραπεία του βρογχικού άσθματος κατά τον προηγούμενο αιώνα,[72] αλλά πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι η λήψη της Δ9-THC από το αναπνευστικό ή το πεπτικό σύστημα προκαλεί αξιοσημείωτη βρογχοδιαστολή σε υγιή νέα άτομα.[73] Απ' αυτή τη διαπίστωση προέκυψε το ερώτημα εάν η μαριχουάνα προκαλεί παρόμοια αποτελέσματα σε άτομα με βρογχοσυσπαστικές ασθένειες, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση των ασθματικών κρίσεων. Η απάντηση που έδωσε η σύγχρονη έρευνα είναι καταφατική.

'Υστερα από πρόσκληση του NIDA, οι L. Vachon, P. Mikus, W. Morrissey, M. Fitzgerald και E. Gaensler, καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Βοστώνης, μελέτησαν τις επιδράσεις του καπνίσματος της μαριχουάνας στο άσθμα (σε 17 ενήλικες εθελοντές μεταξύ 18 και 30 ετών με ιστορικό άσθματος που όλοι, πλην ενός, είχαν και κάποιο συγγενή που έπασχε από άσθμα): «Μελετήθηκαν τα αποτελέσματα της επίδρασης της μαριχουάνας στο βρογχικό μηχανισμό μιας ομάδας ασθενών με άσθμα. Η διάγνωση του άσθματος έγινε με τα ισχύοντα κριτήρια και κατά τη διάρκεια της μελέτης οι ασθενείς ήταν ελεύθεροι συμπτωμάτων. Πήραν μια στάνταρ ποσότητα αέρος και καπνού φυσικής μαριχουάνας που περιείχε δυο διαφορετικές συγκεντρώσεις Δ9-THC (1,9% και 0,9%). Και οι δυο συγκεντρώσεις έδειξαν σημαντική και παρατεταμένη αναστροφή της βρογχοσυστολής, καθώς επίσης και σεσημασμένη αλλά μικρότερης διάρκειας ταχυκαρδία».[74]

Παράλληλα, κατόπιν παραγγελίας του NIDA, οι D. Τashkin, B. Shapiro και I. Frank, καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (UCLA), μελέτησαν τις άμεσες επιδράσεις της μαριχουάνας στη δυναμική των αεροφόρων οδών τόσο κατά την αυτόματη όσο και κατά την προκλητή εκδήλωση βρογχικού άσθματος: «Τα ευρήματά μας από τη μελέτη των επιδράσεων σε 10 ασθενείς με κλινικά μόνιμο βρογχικό άσθμα, μέτριας έως σοβαρής έντασης, στους οποίους χορηγήθηκε φυσική μαριχουάνα και Δ9-TΗC… δείχνουν ότι το κάπνισμα της μαριχουάνας ή η λήψη από του στόματος της TΗC προκαλούν αξιοσημείωτη βρογχοδιαστολή που διαρκεί τουλάχιστον δυο ώρες και ότι επιπλέον το κάπνισμα της μαριχουάνας μπορεί να αντιστρέφει τον βρογχόσπασμο που προκαλείται τεχνητά για πειραματικούς λόγους».[75]

4. Επιληψία και σπασμοί

To 1949, οι J. Davisκαι H. Ramsey μελέτησαν τις αντισπασμικές επιδράσεις της κάνναβης σε 5 παιδιά με επιληψία και ήταν υπό θεραπεία με φαινοβαρβιτάλη και dilantin. Τα αποτελέσματα της μελέτης τους ήταν πολύ ελπιδοφόρα: «Τα τρία από τα πέντε παιδιά ανταποκρίθηκαν στην κάνναβη τόσο καλά όσο και στην προηγούμενη θεραπεία, το τέταρτο απαλλάχτηκε πλήρως από τις κρίσεις και το πέμπτο σχεδόν πλήρως».[76]

Το 1969, ο καθηγητής T. Mikuriya, ωθούμενος από τα αποτελέσματα των ερευνών σ' αυτό το πεδίο, συμπεριέλαβε τους σπασμούς και την επιληψία στον πίνακα των καταστάσεων όπου ενδεχομένως θα είχε θεραπευτική αξία η εφαρμογή της κάνναβης.[77]

Και το 1990, ο καθηγητής J. Jaffe, έχοντας υπ' όψη τα πορίσματα των σχετικών ερευνών κατά την εικοσαετία που μεσολάβησε, επιβεβαίωσε την αποτίμηση του T. Mikuriya, διαπιστώνοντας ότι: «Η μαριχουάνα, η Δ9-THC και κάποια συνθετικά ανάλογά της έχουν μια καταξιωμένη και αρκετές δυνητικές θεραπευτικές εφαρμογές. Μερικά συνθετικά κανναβινοειδή θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα ως αναλγητικά και αντισπασμικά».[78]

5. Κατάθλιψη και ανορεξία

Η απώλεια βάρους, ο πόνος και η κατάθλιψη (ως προϊόν της απελπισίας και της αγωνίας του θανάτου), είναι κυρίαρχα συμπτώματα σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο και αποτελούν δυσεπίλυτα θεραπευτικά προβλήματα γιατί τα φαρμακευτικά μέσα που διατίθενται σήμερα για τον έλεγχό τους, είναι ανεπαρκέστατα και αναποτελεσματικά.

Οι αναφορές προηγουμένων ερευνητών ότι η Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη (Δ9-THC) «προκαλεί ευφορία, διεγείρει την όρεξη, είναι αξιόλογο αναλγητικό και αντιεμετικό»,[79] την καθιστούσαν πολύ ελκυστικό αντικείμενο μελέτης ως μέσου βοήθειας των ασθενών με καρκίνο και ήταν φυσικό να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του ιατρικού κόσμου και του NIDA, το οποίο ζήτησε από μια ομάδα επιστημόνων να διερευνήσει τις ορεξιογόνες, τις αντικαταθλιπτικές, τις αναλγητικές και τις αντιεμετικές δράσεις της κάνναβης στα πλαίσια του πολυσύνθετου ερευνητικού προγράμματος για τη «Φαρμακολογία της Μαριχουάνας» (1967-1974).

Οι W. Regelson, T. Kirk, M. Green, J. Schulzκαι M. Zalisτης Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου του Richmond της Βιρτζίνια, σε συνεργασία με τους J. Butlerκαι L. Peek του τμήματος ψυχολογίας του πανεπιστημίου του Denton του Τέξας, μελέτησαν με τη μέθοδο του διπλού τυφλού πειράματος τις επιδράσεις της THC σε ενδο-νοσοκομειακούς και εξω-νοσοκομειακούς ασθενείς με καρκίνο,[80] και συνόψισαν την εργασία και τα ευρήματά τους ως εξής:

«Τα στοιχεία μας δείχνουν ότι η ΤΗC έχει αξία ως αντικαταθλιπτικό τόσο για ενδονοσοκομειακούς όσο και για εξωνοσοκομειακούς ασθενείς. Η δυναμική της THC είναι φανερή. Πολλοί ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο διακατέχονται από κατάθλιψη και άγχος που δεν οφείλονται σε κάποια ενδογενή διεργασία αλλά προκύπτουν καθαρά ως κοινή αντίδραση σε ένα καταστροφικό συμβάν, και είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιρροπιστούν με τα διαθέσιμα αντικαταθλιπτικά φάρμακα που προκαλούν ελάχιστα ή μόνο αρνητικά αποτελέσματα... Τα προαναφερθέντα σε συνδυασμό με τις κλινικές παρατηρήσεις επί των επιδράσεων της Δ9-THCδείχνουν αξιοσημείωτη αργή αναστροφή της χαρακτηριστικής απώλειας βάρους που συνδέεται με τον καρκίνο. Αυτό μαζί με τις διαπιστώσεις σχετικά με τις αναλγητικές και αντιεμετικές δράσεις της, ανοίγουν το δρόμο σε μια πολλά υποσχόμενη έρευνα για την αποτελεσματικότητα της Δ9-THC ως υποστηρικτικής θεραπείας για τον έλεγχο των δευτερευόντων συμπτωμάτων (κατάθλιψη, απώλεια βάρους, πόνος, ναυτία, έμετοι) των ασθενών με καρκίνο... Στην έρευνά μας, σημειώθηκε ανάκτηση του σωματικού βάρους σε περισσότερο από το 50% των ασθενών, πράγμα που μπορεί να εκληφθεί ως ένα επιπρόσθετο στοιχείο ότι η Δ9-THC ενισχύει την όρεξη, όπως υποστηρίχτηκε ήδη από πολλούς μελετητές...[81] Συμπέρασμα: Η Δ9-THC που χορηγήθηκε σε καλώς ανεκτή δόση (0.1 mgt.i.d., από το στόμα) σε ασθενείς με καρκίνο είχε τα αποτελέσματα ενός ηρεμιστικού και ενός ήπιου ενισχυτικού της σκέψης, αναμφίβολα χωρίς καμιά επίδραση στη λειτουργία της αντίληψης και ολοφάνερα χωρίς καμιά επίδραση στη σταθερότητα των στοιχείων της προσωπικότητας και του συναισθήματος (τουλάχιστον στο βαθμό που μπορούν να καταμετρηθούν με τα ψυχολογικά τεστ). Από ιατρική άποψη, οι κλινικές παρατηρήσεις και τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η Δ9-THC ενισχύει την όρεξη και βοηθάει στην αναστροφή της χρόνιας απώλειας βάρους που συνοδεύει τον καρκίνο, και προκαλεί κάποια αναλγητικά και αντιεμετικά αποτελέσματα. Οι οριακές παρενέργειες που περιόρισαν τη χρήση της στο 25% των ασθενών ήταν η υπνηλία, η ζάλη και η διάσχιση. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι η Δ9-THC μπορεί να ενισχύει την όρεξη και να μειώνει την απώλεια του βάρους σε ασθενείς με καρκίνο, αλλά απαιτείται περισσότερη δουλειά για να εμπεδωθούν τα ορεξιογόνα, τα αναλγητικά, τα αντιεμετικά και τα υπνογόνα αποτελέσματά της».[82]

6. Αναλγητικές ιδιότητες

'Υστερα από πρόσκληση του NIDA, οι R. Noyes, S. Bruk, D. Baran και A. Canter, του Τμήματος παθολογίας και ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Iowa, διερεύνησαν τις αναλγητικές επιδράσεις της THC σε ασθενείς με καρκινικά άλγη, και κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: «Μια αρχική εκτίμηση της THC που χορηγήθηκε απ' το στόμα σε αλγούντες ασθενείς με καρκίνο, καταδεικνύει ένα αναλγητικό αποτέλεσμα του φαρμάκου. Σε 10 ασθενείς χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο και 5, 10, 15 και 20 mgTHC, με τεχνικές του διπλού-τυφλού πειράματος. Στους ασθενείς που χορηγήθηκαν οι μεγαλύτερες δόσεις της THC (15 και 20 mg) διαπιστώθηκε μείωση του άλγους σημαντικά υπέρτερη του placebo. Σ' αυτή τη δοσολογία της THC, υπήρξαν αναφορές ασθενών για καταπράϋνση και διανοητική θόλωση».[83]

7. Αντικαρκινικές δράσεις

Το 1976, δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας που έκαναν για λογαριασμό του NIDA, οι L. Harris, A. Munsonκαι R. Carchman της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Richmond, σχετικά με την ανασταλτική δράση που ασκούν κάποια κανναβινοειδή σε ορισμένα νεοπλάσματα,[84] ως συμβολή στη συζήτηση που προκάλεσαν οι ανακοινώσεις αντικρουόμενων συμπερασμάτων από διάφορες μελέτες που είχαν γίνει προηγουμένως σε ζώα[85] και σε ανθρώπους.[86]

«Ενα ενδιαφέρον συμπέρασμα της έρευνάς μας είναι ότι η ανασταλτική δράση των κανναβινοειδών στα νεοπλάσματα είναι πιθανό να μη σχετίζεται με τις συμπεριφορικές τους ιδιότητες, δεδομένου ότι η κανναβινόλη είναι δραστική στον οργανισμό μας ενώ είναι αδρανής από την άποψη της επίδρασής της στην συμπεριφορά... Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας προσθέτουν μια νέα αντίληψη στα αυξανόμενα στοιχεία ότι η Δ9-THC έχει κάποιες άλλες κυτταρικές επιδράσεις που θα μπορούσαν να έχουν μεγαλύτερη σημασία στο μέλλον, γιατί είναι δυνατό να οδηγήσουν στην ανάπτυξη μιας νέας ομάδας θεραπευτικών φαρμάκων. Ελπίζουμε ότι το μοντέλο που επεξεργαστήκαμε θα δώσει τα μέσα με τα οποία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν νέα και πιο αποτελεσματικά αντικαρκινικά φάρμακα».[87]

8. Απεξάρτηση από αλκοόλ και οπιούχα

Οι σύγχρονες έρευνες για την εφαρμογή της κάνναβης και των προϊόντων της στην απεξάρτηση ή τη συντήρηση των εξαρτημένων από αλκοόλ, οπιούχα και διάφορες άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες, βασίζονται στη θεραπευτική πείρα και τις γνώσεις που συσσωρεύτηκαν τα τελευταία εκατό χρόνια από την ιατρική χρήση της κάνναβης ως μέσου αντιμετώπισης των συμπτωμάτων του στερητικού συνδρόμου και ως υποκατάστατου αυτών των ουσιών.

To 1887, ο H. Kane ανακοίνωσε τις παρατηρήσεις τους από την επιτυχή εφαρμογή της κάνναβης ως υποκατάστατου σε άτομα εξαρτημένα από το αλκοόλ. Οι παρατηρήσεις του επιβεβαιώθηκαν το 1889 από τον Ε. Birch που χορήγησε κάνναβη σε πελάτες του εξαρτημένους από οπιούχα, και εν συνεχεία το 1891 από τον J. Μattison που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κάνναβη «είναι αποτελεσματικό υποκατάστατο για τα προϊόντα της παπαρούνας» [όπιο και τα παράγωγά του].[88]

Το 1942, οι S. Allentuck και K. Bowman διαπίστωσαν ότι τα παράγωγα της κάνναβης ήταν αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της συμπτωματολογίας του στερητικού συνδρόμου από οπιούχα. Σε μελέτη τους που αφορούσε 49 άτομα εξαρτημένα από οπιούχα, υπογραμμίζουν ότι: «Tα στερητικά συμπτώματα αποδυναμώθηκαν ή εξαλείφτηκαν γρήγορα. Οι ασθενείς ήταν σε καλύτερη κατάσταση από διανοητική και ψυχολογική άποψη. Η φυσική τους κατάσταση αποκαταστάθηκε πολύ σύντομα και εξέφρασαν την επιθυμία να επανέλθουν στην επαγγελματική τους δραστηριότητα όσο το δυνατό γρηγορότερα».[89]

Το 1953, οι L. Thompson και R. Proctor ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα της ικανοποιητικής εφαρμογής ενός συνθετικού προϊόντος της κάνναβης (pyrahexil) στην αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου από αλκοόλ, βαρβιτουρικά και ορισμένες άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες, τονίζοντας ότι: «H κάνναβη δεν προκαλεί σωματική ή ψυχική εξάρτηση και η διακοπή της λήψης της δε συνοδεύεται από στερητικά συμπτώματα».[90]

Μετά τον πόλεμο στην Κορέα και την πλήρη κυριαρχία της υστερίας του ψυχρού πολέμου, τα ναρκωτικά και η κάνναβη «συνδέθηκαν άμεσα με την κομμουνιστική συνωμοσία»,[91] με αποτέλεσμα την τρομακτική αυστηροποίηση των ποινικών κυρώσεων που συνεπαγόταν η χρήση τους[92] και το «πάγωμα» των ερευνών για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Η σχετική ερευνητική δραστηριότητα ξανάρχισε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 (όταν σημειώθηκε κάποια χαλάρωση των δρακόντειων ποινικών περιορισμών) και συνεχίζεται μέχρι σήμερα με αξιόλογα αποτελέσματα, στα πλαίσια προγραμμάτων που εφαρμόζονται από διάφορους κρατικούς και μη-κρατικούς οργανισμούς υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας των ΗΠΑ.[93]

9. Φαρμακευτικά σκευάσματα της κάνναβης

Στην εποχή μας, η θεραπευτική αξία της κάνναβης τείνει να (ξανα)καθιερωθεί στη συνείδηση του ιατρικού κόσμου, πράγμα που αναμφίβολα συντελεί στη δραστική υπονόμευση της δαιμονολογίας των υπέρμαχων της απαγόρευσής της και της δίωξης των χρηστών της και κινητοποιεί ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό γιατρών στη διεκδίκηση του αιτήματος «να αποφασίζουν οι γιατροί και όχι οι πολιτικοί» για τις θεραπευτικές χρήσεις οποιασδήποτε ουσίας, σύμφωνα με τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας κι όχι με βάση τα παραληρήματα των μανιακών της καταστολής.[94]

Σήμερα, στις ΗΠΑ διατίθενται ήδη αρκετά φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν Δ9-Τετραϋδροκανναβινόλη (ΤΗC), για την αντιμετώπιση της ναυτίας και του εμετού που εμφανίζονται ως παρενέργειες της χημειοθεραπείας στην οποία υποβάλλονται ασθενείς με καρκίνο και για την αντιρρόπηση της ανορεξίας. Και το γεγονός αυτό είναι εξόχως αποκαλυπτικό των σύγχρονων τάσεων που διαμορφώνονται διεθνώς απέναντι στην κάνναβη.[95]

Τα πρώτα φάρμακα αυτού του είδους που κυκλοφόρησαν το 1985 είναι το Dronabinol (εμπορική ονομασία Μarinol) και το Nabilone (εμπορική ονομασίαCesamet).[96]

Η κάνναβη, έχει μηδαμινή τοξικότητα, δεν εγκαθιστά σωματική εξάρτηση και είναι αναμφίβολα η λιγότερο επικίνδυνη από τις ευφορικές ουσίες που υπάρχουν και η ασφαλέστερη από τις θεραπευτικές ουσίες που διαθέτει το θεραπευτικό οπλοστάσιο της ιατρικής.[97]Κι αυτό αναγνωρίζεται δημόσια από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ που, ήδη από το 1971, αποφάνθηκε ότι «από πλευράς τοξικότητας, τα παράγωγα της κάνναβης πρέπει να θεωρούνται τα πιο ασφαλή από τα φάρμακα πλατιάς χρήσης».[98]

5. Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ

1. Οι πραγματικοί λόγοι της απαγόρευσης της κάνναβης

Η τύχη της κάνναβης κρίθηκε αποκλειστικά και μόνο από το συνδυασμό των πολιτικών, οικονομικών και τεχνολογικών αλλαγών που συντελέστηκαν κατά τη δεκαετία του 1930. Η πληθώρα των πλεονεκτημάτων και των εφαρμογών αυτού του φυτού το καθιστούσαν υπολογίσιμο αν όχι μοναδικό ανταγωνιστή των προϊόντων πολλών βιομηχανικών κλάδων (πετρελαιοειδή, οινόπνευμα, καπνός, φάρμακα, παραγωγής χαρτιού) οι οποίοι συνεργάστηκαν αρμονικά προκειμένου να πετύχουν την ποινικοποίηση της κάνναβης, μέσα σε επτά κρίσιμα χρόνια (1930-1937) που σφραγίστηκαν από τα εξής γεγονότα:

1) Το 1930 ιδρύθηκε το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ναρκωτικών (FBN, FederalBureauofNarcotics, FBN) και στελεχώθηκε από πρώην πράκτορες της Ποτοαπαγόρευσης μ' επικεφαλής τον διαβόητο Harry Anslinger και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαδικασία που οδήγησε στην απαγόρευση της κάνναβης το 1937.

Εν όψει της άρσης της ποτοαπαγόρευσης (1933), και ενώ το Κογκρέσο περιέκοπτε δραστικά τον προϋπολογισμό του FBN και μείωνε τον αριθμό των πρακτόρων του, ο Anslinger και το FBN έπρεπε -για λόγους επιβίωσης- να δώσουν κάποια απόδειξη της «χρησιμότητάς» τους που να δικαιολογεί τη συντήρησή του από το δημόσιο προϋπολογισμό. Ετσι, ο Anslinger και οι επιτελείς του έστρεψαν ευθύς εξ' αρχής την προσοχή τους στην κάνναβη, για την οποία διέβλεψαν ότι τους άνοιγε ένα νέο και ευρύτατο πεδίο δραστηριότητας. Ας σημειωθεί λοτι ο Anslinger τοποθετήθηκε στο FBN με πρωτοβουλία του Andrew Mellon, ιδιοκτήτη της μιας από τις δύο τράπεζες με τις οποίες συνεργαζόταν η αυτοκρατορία DuPont[99] και κατέστησε το FBN το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για τη θέσπιση και τη συντήρηση της απαγόρευσης σύμφωνα με τα συμφέροντα των «εργοδοτών» του.

2) Το 1933 καταργήθηκε η Ποτοαπαγόρευση, με αποτέλεσμα να νομιμοποιηθεί η παραγωγή και η διάθεση του αλκοόλ. Κυριότερος ανταγωνιστής του οινοπνεύματος στην αγορά ήταν τα προϊόντα της κάνναβης. Και οι νεοσύστατες βιομηχανίες οινοπνεύματος στις οποίες επενδύθηκε ένα μέρος των κερδών του οργανωμένου εγκλήματος που έλεγχε τη διακίνηση και την εμπορία του παράνομου αλκοόλ κατά την περίοδο της Ποτοαπαγόρευσης (1920-1932), είχαν ζωτικό συμφέρον από την εξάλειψη αυτών των ανταγωνιστικών προϊόντων.

3) Το 1935, η αμερικανική εταιρεία DuPont[100] εισήγαγε στην αγορά το μη-ανακυκλώσιμο νάιλον και το 1937 απέκτησε την πατέντα του.[101] Μοναδικός ανταγωνιστής του νέου προϊόντος ήταν η ανακυκλώσιμη κάνναβη και συνεπώς η επιβίωσή του νάιλον εξαρτιόταν απ' τη δυνατότητα της εταιρείας DuPont να εκτοπίσει την κάνναβη από την αγορά. Όπως παραδέχτηκε ο Lammot DuPont «τα συνθετικά πλαστικά βρήκαν εφαρμογή στην κατασκευή μιας πληθώρας πραγμάτων που μέχρι τότε φτιάχνονταν από φυσικά υλικά».[102]

4) To 1936, η DuPont κατάφερε να εξασφαλίσει το μονοπώλιο των πετροχημικών προϊόντων που οι πατέντες τους εκχωρήθηκαν στις ΗΠΑ από τη γερμανική IG Farben ως μέρος των αποζημιώσεων που έπρεπε να καταβάλει η Γερμανία από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μ' αυτή τη μεθόδευση, το 30% της πανίσχυρης IG Farben πέρασε στην ιδιοκτησία της DuPont. Κυριότερος ανταγωνιστής των ποικίλων προϊόντων της πετροχημικής βιομηχανίας (χρώματα, βαφές, λάδια μηχανών, λιπάσματα και πλήθος άλλων) ήταν η κάνναβη και τα παράγωγά της και συνεπώς το βιομηχανικό μεγαθήριο της DuPont είχε ζωτικό συμφέρον από την απαγόρευσή τους: Χωρίς την απαγόρευση της κάνναβης, θα ήταν αδύνατο να υπάρξει το 80% των επιχειρήσεων της αυτοκρατορίας DuPont.

5) Το 1936, το 70% της παραγωγής του χαρτιού που παραγόταν στις ΗΠΑ με ξύλευση και καταστροφή των δασών, ελέγχονταν από τις οι εταιρείες του γνωστού «ληστοβαρώνου» του τύπου William Randolph Hearst.[103]Το 75-90% του χαρτιού που χρησιμοποιούνταν σε όλο τον κόσμο μέχρι το 1883 προερχόταν απ' την κάνναβη. Το χαρτί αυτό είναι φθηνότερο, καλύτερης ποιότητας και με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής απ' το χαρτί που άρχισε να παράγεται από την ξύλευση και της καταστροφή των δασών όταν αυτό έγινε δυνατό με την τεχνολογική εξέλιξη. Στη δεκαετία του 1930, η κάνναβη ήταν ο υπ' αριθμόν 1 ανταγωνιστής του συγκροτήματος Hearst που έλεγχε το 70% της παραγωγής χαρτιού από την ξύλευση των δασών.

6) Παράλληλα, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930, η τεχνολογικές δυνατότητες επέτρεψαν στις φαρμακοβιομηχανίες να κατασκευάζουν εργαστηριακά χημικά προϊόντα, με αποτέλεσμα να αναχθούν από επεξεργαστές και διακινητές των φυσικών φαρμακευτικών μέσων σε ανεξάρτητους παραγωγούς που είχαν τον αποκλειστικό έλεγχο των προϊόντων που συνέθεταν στα εργαστήριά τους. Στην καθημερινή θεραπευτική πρακτική των νεότερων χρόνων είχαν κυριαρχήσει δυο μεγάλες κατηγορίες φυσικών θεραπευτικών μέσων: τα παράγωγα του οπίου και τα παράγωγα της κάνναβης.

Τα παράγωγα του οπίου εξοβελίστηκαν από το θεραπευτικό πεδίο με το νόμο Harrison το 1914. Συνεπώς, στη δεκαετία του 1930, μοναδικός ανταγωνιστής των χημικών προϊόντων της φαρμακευτικής βιομηχανίας ήταν η κάνναβη και τα παράγωγά της: Hεμπέδωση των συμφερόντων της φαρμακοβιομηχανίας και το πέρασμα στην εποχή της καθολικής χημικής φαρμακοδηλητηρίασης προϋπέθετε τον εξοστρακισμό της κάνναβης απ' το θεραπευτικό πεδίο. Και για την επίτευξη αυτού του σκοπού, η φαρμακοβιομηχανία συνεργάστηκε στενά με τους άλλους βιομηχανικούς κολοσσούς και την ιατρική συντεχνία.

Η δημιουργία του «Ομοσπονδιακού Γραφείου Ναρκωτικών» (1930), η άρση της Ποτοαπαγόρευσης (1933), η κατασκευή μηχανών υψηλής τεχνολογίας για την παραγωγή χαρτιού από τη δασική ξυλεία και η μονοπώληση αυτής της παραγωγής από το συγκρότημα Hearst (1930-1936), η μαζική εισαγωγή στην αγορά των προϊόντων της πετροχημικής βιομηχανίας (1926-1936) και του νάιλον (1936) και, τέλος η κατάκτηση της δυνατότητας της φαρμακοβιομηχανίας να παράγει μαζικά συνθετικά φάρμακα (1928-1932), συντελέστηκαν μέσα σε λιγότερο από 7 χρόνια και έκριναν οριστικά την τύχη της κάνναβης, που ήταν ο κυριότερος ανταγωνιστής των προϊόντων τους.

Το 1935, με την καθοδήγηση των επιτελών της εταιρείας DuPontκαι του δικτύου των κίτρινων εφημερίδων του συγκροτήματος Hearst, το Γραφείο Δίωξης Ναρκωτικών (FBN) εξαπέλυσε μια εκτεταμένη προπαγανδιστική εκστρατεία εναντίον της κάνναβης και το 1937, τα διαπλεκόμενα συμφέροντα των θιγόμενων βιομηχανικών κλάδων (με αιχμή τους τις εταιρείες DuPont και Hearst), χρησιμοποίησαν την ισχύ τους στην κυβέρνηση και τη διοίκηση, και πέτυχαν να τεθεί η κάνναβη υπό καθεστώς απαγόρευσης, με τη θέσπιση του νόμου Marihuana Tax Act.[104]

Η θέσπιση αυτού του νόμου διευκόλυνε την αντικατάστασή της κάνναβης ως πρώτης ύλης στη βιομηχανία υφασμάτων από πετροχημικά προϊόντα που έλεγχε μονοπωλιακά η DuPont κατόπιν αδείας της γερμανικής IG Farben και επέτρεψε την σχεδόν ολοκληρωτική κυριαρχία της σε όλους τους συναφείς τομείς της παραγωγής (ενώ παράλληλα εξασφάλισε τα συμφέροντα του Hearstως αδιαμφισβήτητου μονοπωλητή της παραγωγής χαρτιού). Το 50% όλων των τοξικών χημικών λιπασμάτων που χρησιμοποιούνται σήμερα στην αγροτική παραγωγή της Αμερικής και των περισσότερων χωρών (δηλητηριάζοντας το έδαφος, τις πηγές νερού και το περιβάλλον) καταναλώνονται στην καλλιέργεια πρώτων υλών για την υφασματοβιομηχανία προς αποκλειστικό όφελος των εταιρειών, και κυρίως της DuPont, που ελέγχουν την παραγωγή και τη διάθεση αυτών των λιπασμάτων.

O εξοστρακισμός της κάνναβης από την παραγωγή και την αγορά με τον απαγορευτικό νόμο Marihuana Tax Act του 1937 που «ομαλοποίησε» την αμερικάνικη (και κατ' επέκταση και την παγκόσμια) οικονομία προς όφελος των κέντρων οικονομικής και πολιτικής ισχύος που καθορίζουν την πορεία των ΗΠΑ, έγινε στo όνομα της «προστασίας της κοινωνίας» από ένα φυτό που επί χιλιάδες χρόνια αποτελούσε ευεργεσία της φύσης. Με το νόμο Marihuana Tax Act του 1937, η συμμαχία των ισχυρότερων μπλοκ της αμερικάνικης οικονομίας πέρασε στον παράδεισο της διαρκούς συσσώρευσης τεράστιων κερδών, ενώ η ανθρωπότητα εισήλθε στην κόλαση της χημικοποίησης και πλαστικοποίησης της ζωής της.

2. Το «παράδοξο»: Το κράτος υπέρ της κάνναβης (1942-1945)

Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου, μετά την εισβολή Ιαπώνων στις Φιλιππίνες, οι ΗΠΑ αποκόπηκαν ξαφνικά από τις πηγές μιας πρώτης ύλης, της κάνναβης, που ήταν απαγορευμένη αλλά και συγχρόνως πολύ σημαντική για την πολεμική προσπάθεια της χώρας γιατί απ' αυτή κατασκευάζονταν τα αλεξίπτωτα, τα αντίσκηνα, οι σάκοι, οι σημαίες, οι στολές εργασίας, ένα εξαιρετικά χρήσιμο καύσιμο, διάφορα λιπαντικά και πολλά άλλα εφόδια που χρησιμοποιούσε ο στρατός και η αεροπορία.

Για ν' αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση ανάγκης, η αμερικανική κυβέρνηση επέβαλε καθεστώς «χειμερίας νάρκης» στην απαγόρευση που η ίδια είχε επιβάλλει και, αφήνοντας προς στιγμή κατά μέρος το «αντιναρκωτικό» της μένος, μεταμορφώθηκε οβιδιακά από διώκτη σε υπερασπιστή της κάνναβης, μετονόμασε το χόρτο από «δολοφόνο των νέων» σε «φυτό για τη νίκη» και προέτρεπε με κάθε δυνατό μέσο τους αγρότες να το καλλιεργήσουν.

Μέχρι την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο, οι αγρότες που αποτολμούσαν να καλλιεργήσουν έστω και ένα δενδρύλλιο κάνναβης αντιμετωπίζονταν ως «εγκληματίες» από τη δικαιοσύνη και ως «εθνικώς ύποπτοι» από το FBI και το FBN. Μετά την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο, η αμερικάνική κυβέρνηση προέτρεπε τους αγρότες να καλλιεργήσουν κάνναβη σε όσα στρέμματα ήθελαν, προβάλλοντας αυτή τη δραστηριότητα ως «πατριωτικό καθήκον».

1) Το 1942, το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ κυκλοφόρησε πολλά διαφημιστικά φυλλάδια και έκανε ένα ειδικό προπαγανδιστικό φιλμ για την κάνναβη με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Φυτό για τη Νίκη», το οποίο προβάλλονταν σε όλους τους κινηματογράφους των ΗΠΑ.[105]

2) Το 1942, η αμερικανική κυβέρνηση κυκλοφόρησε χαρτόσημα φόρου για τη μαριχουάνα των 5 δολαρίων, έθεσε ως στόχο της να αυξήσει την έκταση καλλιέργειας της κάνναβης σε 1.400.000 στρέμματα μέσα στο 1943[106] και διέθεσε στους αγρότες ειδικά μηχανήματα για την καλλιέργεια κάνναβης σε πολύ χαμηλές τιμές. Και το πλέον απρόσμενο:

3) Μεταξύ 1942-1945, κάθε αγρότης που συμφωνούσε να καλλιεργήσει κάνναβη για το κράτος, απαλλασσόταν από τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, τόσο ο ίδιος όσο και οι γιοι του (εν καιρώ... πολέμου). 

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Από όσα εκτέθηκαν παραπάνω, καθίσταται προφανές ότι η απαγόρευση της κάνναβης και η δίωξη των χρηστών της ήταν αποτέλεσμα του συνδυασμού των συμφερόντων της πολιτικής εξουσίας, των βιομηχανιών πετρελαίου, πετροχημικών, φαρμάκων, καπνού και αλκοόλ και των κύκλων που ενδιαφέρονταν για τη συντήρηση του ρατσιστικού καθεστώτος σε βάρος των μειονοτήτων των μαύρων και των Μεξικάνων στο παρελθόν και του συνόλου των ισπανόφωνων σήμερα.

Η κατασταλτική πολιτική απέναντι στην κάνναβη, που υιοθετήθηκε με απαίτηση όλων αυτών των παραγόντων, αποσκοπούσε αφ' ενός στον έλεγχο και τη χειραγώγηση του φτηνού εργατικού δυναμικού των μαύρων και των Μεξικανών και αφ' ετέρου στη μονοπώληση της παραγωγής και της εμπορίας των τοξικών προϊόντων αυτών των βιομηχανιών, για τα οποία μοναδικός υπολογίσιμος ανταγωνιστής ήταν τα ατοξικά προϊόντα της κάνναβης.

Σοβαροί ιατρικοί, πολιτικοί, οικονομικοί και οικολογικοί λόγοι επιβάλλουν την αναθεώρηση της «παράλογης» απαγορευτικής πολιτικής απέναντι στην κάνναβη, το κόστος της οποίας δεν μπορεί να αντέξει ή να ανεχθεί πια η κοινωνία. Το παραλήρημα των ιδιοτελών μανιακών της καταστολής δεν μπορεί να εξακολουθήσει να κανοναρχεί τις επιλογές του κοινωνικού σώματος, υπονομεύοντας όλο και πιο πολύ τη συνοχή του.

Η επισκόπηση της ιστορικής διαδρομής της απαγόρευσης της κάνναβης καθιστά προφανές το συμπέρασμα ότι η ποινικοποίηση και η δίωξή της δεν οφείλεται στην ανάγκη να «προστατευτούν οι χρήστες και η δημόσια υγεία» (όπως διακηρύσσουν οι καριερίστες της καταστολής), αλλά στην εξουσιαστική απαίτηση να εξυπηρετηθούν ορισμένες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες οι οποίες στο παρελθόν συνδέονταν (α) με την καταπίεση και τη χειραγώγηση ορισμένων κοινωνικών στρωμάτων (μειονότητες, μετανάστες, εργάτες) και (β) με τη μονοπώληση της παραγωγής και της κατανάλωσης ενός πλήθους προϊόντων καθημερινής χρήσης από βιομηχανικά μεγαθήρια τα οποία εξαντλούν τις πηγές των μη-ανανεώσιμων πρώτων υλών και καταστρέφουν ανενδοίαστα το περιβάλλον, εξαλείφοντας τις προοπτικές επιβίωσης της ζωής στο πλανήτη. Αυτές οι σκοπιμότητες είναι συναρτημένες:

1) Με την υπεράσπιση των συμφερόντων των βιομηχανικών μεγαθηρίων που ελέγχουν τους τομείς των πετροχημικών, των φαρμάκων, του αλκοόλ, του καπνού, του χαρτιού, κ.α.

2) Με την επιδιωκόμενη διαρκή ενδυνάμωση της λευκής αγοράς των νόμιμων τοξικών και εξαρτησιογόνων ψυχοτρόπων ουσιών (αλκοόλ, καπνός, ψυχοφάρμακα) και την ενίσχυση της μαύρης αγοράς των παράνομων ψυχοτρόπων ουσιών (οπιούχα/οπιοειδή, κ.α.) στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιούνται ανυπολόγιστα κέρδη.

3) Με τη συντήρηση των παραγωγικών και καταναλωτικών αξιών της ανταγωνιστικής κοινωνίας και του αδιέξοδου «βιομηχανικού πολιτισμού», γιατί το εξουσιαστικό πλέγμα που έχει συμφέρον από τη διαιώνιση της δίωξής της κάνναβης, μπορεί να καλλιεργεί και να διαδίδει συστηματικά το μύθο ότι η κάνναβη «καθιστά τον χρήστη της αδιάφορο για τις νόρμες που χαρακτηρίζουν αυτά τις αξίες».

Τις τελευταίες δεκαετίες, παρά τη σκληρή καταστολή και τις διώξεις της κάνναβης, αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των ατόμων που παραδέχονται ότι έχουν δοκιμάσει κάνναβη ή κάποιο από τα παράγωγα της. Κι αυτό αποτελεί μια από το πλήθος των αδιαμφισβήτητων αποδείξεων για τις συνέπειες της κατασταλτικής θεωρίας και πρακτικής, που η αποτελεσματικότητά της εξαντλείται στην παραγωγή αμέτρητων ατομικών και κοινωνικών τραγωδιών.

Η απαγόρευση των ψυχοτρόπων ουσιών και η μαζική τελετουργική ανθρωποθυσία που τη συνοδεύει συνιστούν ένα αποτρόπαιο έγκλημα σε βάρος του ατόμου, της κοινωνίας, του πολιτισμού και της ελευθερίας, ακόμη και εάν γίνουν αποδεκτές ως "αληθείς" οι μυθοπλασίες των υποστηρικτών της. Γιατί η χρήση οποιασδήποτε επικίνδυνης ουσίας βλάπτει αποκλειστικά και μόνο τον χρήστη της.

Συνεπώς, η χρήση τους αποτελεί τυπική πράξη αυτοπροσβολής και, ως τέτοια, σε μια πολιτισμένη κοινωνία δεν μπορεί να υπόκειται σε καμιά απαγορευτική ή κατασταλτική παρέμβαση. Γιατί όπως διακήρυττε ο John Stuart Mill:

«Ο μόνος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να επεμβαίνουν ατομικά ή συλλογικά στην ελευθερία δράσης ενός συνανθρώπου τους, είναι η αυτοπροστασία τους. Ο μόνος λόγος για τον οποίο μπορεί νόμιμα να ασκείται εξουσία σε οποιοδήποτε μέλος μιας πολιτισμένης κοινωνίας παρά τη θέλησή του, είναι η αποτροπή της ζημιάς των άλλων... Η μόνη δραστηριότητα για την οποία ο άνθρωπος είναι υπόλογος απέναντι στην κοινωνία, είναι αυτή που αφορά τους άλλους. Ως προς τη συμπεριφορά του απέναντι στον εαυτό του, η ελευθερία του είναι δικαιωματικά απόλυτη: Οσον αφορά το κορμί και το μυαλό του, το άτομο είναι κυρίαρχο».[107]

Whatsapp